Lithiumbis(trimethylsilyl)amide

Lithiumbis(trimethylsilyl)amide
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van het dimeer van lithiumbis(trimethylsilyl)amide
Algemeen
Molecuul­formule	C6H18LiNSi2
IUPAC-naam	lithiumbis(trimethylsilyl)amide
Andere namen	lithiumhexamethyldisilazaan, LiHMDS, LHMDS
Molmassa	167,32582 g/mol
SMILES	[Li+].C[Si](C)(C)[N-][Si](C)(C)C
InChI	1S/C6H18NSi2.Li/c1-8(2,3)7-9(4,5)6;/h1-6H3;/q-1;+1
CAS-nummer	4039-32-1
Wikidata	Q219037
Beschrijving	Kleurloze of witte vaste stof
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H228 - H314
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P210 - P280 - P305+P351+P338 - P310
VN-nummer	2924
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	kleurloos-wit
Dichtheid	0,815 g/cm³
Smeltpunt	71-72 °C
Kookpunt	(bij 0,133 Pa) 80-84 °C
Vlampunt	8 °C
Goed oplosbaar in	tetrahydrofuraan, n-hexaan, tolueen
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Lithiumbis(trimethylsilyl)amide (afgekort tot LiHMDS of LHMDS) is een organische verbinding met als brutoformule ${\displaystyle {\ce {C6H18LiNSi2}}}$, of met meer nadruk op de structuur ervan: ${\displaystyle {\ce {((CH3)3Si)2NLi}}}$ of ${\displaystyle {\ce {(TMS)2NLi}}}$, waarbij TMS staat voor trimethylsilyl. De verbinding komt voor als een kleurloze vaste stof, die hevig reageert in contact met water. Het is een sterke, niet-nucleofiele base, die zowel als base en als ligand gebruikt wordt. Lithiumbis(trimethylsilyl)amide komt ook voor als dimeer.

Lithiumbis(trimethylsilyl)amide wordt doorgaans commercieel verhandeld in oplossing (tolueen, n-hexaan, THF of MTBE).

Hoewel lithiumbis(trimethylsilyl)amide in de handel verkrijgbaar is, kan het ook in situ bereid worden door reactie van bis(trimethylsilyl)amine met n-butyllithium:^[1][2]

${\displaystyle {\ce {[(CH3)3Si]2NH + C4H9Li -> [(CH3)3Si]2NLi + C4H10}}}$

Via vacuümdestillatie is de stof te zuiveren.

Lithiumbis(trimethylsilyl)amide wordt gebruikt in de synthese van coördinatieverbindingen met lage coördinatiegetallen. Dit is het gevolg van de sterische hindering van het grote trimethylsilylamide-ligand. Voorbeelden van M[N(TMS)₂]₃ omvatten complexen van scandium, titanium, vanadium en ijzer.^[3] Behandeling met trimethylchloorsilaan geeft tris(trimethylsilyl)amine, waarin een stikstofatoom met coördinatiegetal 3 voorkomt. Deze molecule bezit een trigonaal planaire moleculaire geometrie rondom het stikstofatoom.

In de organische chemie wordt lithiumbis(trimethylsilyl)amide vaak gebruikt als sterke base, bijvoorbeeld om lithiumacetylide te maken,^[4] of om een enolaat te bereiden, zoals met benzylideenaceton:^[2]

De werking van lithiumbis(trimethylsilyl)amide is vergelijkbaar met die van lithiumdi-isopropylamide (LDA).

• (en) MSDS van lithiumbis(trimethylsilyl)amide