Maatschappij der Nederlandse Letterkunde

Maatschappij der Nederlandse Letterkunde
Onthulling gedenksteen bij het 200-jarig bestaan
Onthulling gedenksteen bij het 200-jarig bestaan
Geschiedenis
Opgericht 1766
Structuur
Werkgebied taal en literatuur
Hoofdkantoor Leiden
Doel genootschap voor Nederlandse taal en literatuur (incl. Afrikaans en Fries)
Media
Website Website MNL
Bijeenkomst van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in 1970. Achter de tafel v.l.n.r. Fernand Auwera, Karel van het Reve, Godfried Bomans, Hella Haasse, H.A. Gomperts, Harry Mulisch, Willem Brandt, Herman J. Claeys, Eugène van Itterbeek

De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (MNL) is een in 1766 opgericht letterkundig-historisch genootschap en is als zodanig een van de oudste verenigingen van Nederland. Zij werd gesticht in Leiden door Frans van Lelyveld en anderen en is daar nog steeds gevestigd. In 1918 werd Johanna W.A. Naber, hoewel ze geen academische graad bezat, als eerste vrouw lid van het dagelijks bestuur van de MNL.[1]

Koning Willem Alexander is beschermheer van de maatschappij.

De MNL stelt zich statutair tot doel: de beoefening van de schone letteren en de studie van de Nederlandse taal- en letterkunde, geschied- en oudheidkunde in hun onderlinge samenhang te bevorderen. De activiteiten van de MNL zijn:

  1. het organiseren van letterkundige en wetenschappelijke bijeenkomsten,
  2. het uitgeven (of financieel ondersteunen hiervan) van boeken en tijdschriften (zoals sinds 1881 het Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde en sinds 1983 het Nieuw letterkundig magazijn, in 2020 omgedoopt in Accolade,
  3. het toekennen van prijzen, te weten de
    Prijs voor Meesterschap;
    Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs (sinds 2022: Debutantenprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde);
    Dr. Wijnaendts Francken-prijs;
    Henriette Roland Holst-prijs;
    Henriëtte de Beaufort-prijs;
    Kruyskamp-prijs;
    Frans Kellendonk-prijs.
    Tussen 1960 en 1971 werd de Prijs voor de literaire kritiek zes keer toegekend; in 2002 werd de C. Louis Leipoldt-prijs (eenmalig, voor de bestudering van de Afrikaanse letterkunde) toegekend aan drie laureaten,
  4. het in stand houden van haar bibliotheek. De MNL beschikt over een wetenschappelijke en algemene bibliotheek (met daarin enkele unieke deelcollecties) van meer dan 100.000 gedrukte werken die sinds 1876 in de vorm van een langdurige bruikleen als afzonderlijk en autonoom collectie-onderdeel is gehuisvest in de Leidse universiteitsbibliotheek.

Jaarlijks geeft de MNL een jaarboek uit, dat naast enige wetenschappelijke artikelen zijn belang mede ontleent aan de er in opgenomen 'Levensberichten' van afgestorven leden van de MNL.

Sinds 1972 organiseert de MNL, samen met de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden en (sinds 2014) Elsevier Weekblad de jaarlijkse Huizingalezing in de Pieterskerk in Leiden. De lezing wordt gehouden ter nagedachtenis van de historicus en cultuurfilosoof Johan Huizinga (1872-1945).

De MNL stond in 1999 aan de basis van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL), een website over de Nederlandse taal en literatuur. De DBNL bevat literaire teksten, secundaire literatuur en aanvullende informatie als biografieën, portretten en hyperlinks.

MNL-plaquette (Hogewoerd 126, Leiden)

De MNL kent diverse afdelingen, commissies en werkgroepen:

Al deze onderafdelingen vertonen een veelheid aan activiteiten en publicaties.

Oude MNL-plaquette (Hogewoerd 126, Leiden)
[bewerken | brontekst bewerken]
  1. Maria Grever, Naber, Johanna Wilhelmina (1859-1941). Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. (16 juli 2015). Geraadpleegd op 21 juli 2018.
Zie de categorie Maatschappij der Nederlandse Letterkunde van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.