NS 1100 (stoomlocomotief)

NS 1100
H.S.M. 186 in Amsterdam in 1900.
H.S.M. 186 in Amsterdam in 1900.
Aantal 27
Nummering HSM: 126-135, 144-148, 154-159, 184-189
NS: 1101-1127
Fabrikant Borsig
In dienst 1883-1884, 1888
Uit dienst 1924-1932
Asindeling 1B
Spoorwijdte 1435 mm
Massa locomotief 44,6 ton
Massa tender 25,9 ton
Diameter drijfwielen 2140 mm
Diameter loopwielen 1100 mm
Diameter tenderwielen 1100 mm
Lengte over buffers 15.169 mm
Hoogte 4400 mm
Maximumsnelheid 90 km/u
Vuurkist 9,5 m2
Vlampijpen 100-104 m2
Roosteroppervlak 2,09 m2
Maximum stoomspanning 10,3 kg/cm2
Aantal cilinders 2
Diameter × slaglengte cilinders 456 x 660 mm
Stoomverdeling Walschaerts
Waterinhoud 9 m3
Brandstofvoorraad 3,6 ton kolen
Trekkracht 4600 kg
Remsysteem Westinghouserem
Soortmerk HSM: P3
NS: P2
Bijnaam Snellopers
Aantal bewaarde exemplaren 0
Portaal  Portaalicoon   Verkeer & Vervoer

NS 1100 was een serie stoomlocomotieven van de Nederlandse Spoorwegen (NS) en diens voorganger Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM).

Voor de zwaarder wordende sneltreinen had de HSM behoefte aan sterkere locomotieven. Terwijl de laatste tienders 116-125 nog werden afgeleverd kwam de HSM met een nieuw ontwerp, welke eveneens door Borsig in Berlijn zou worden gebouwd. In 1883 werden de 126-135 en 144-148 afgeleverd, in 1884 gevolgd door de 154-159. De locomotief 154 Boerhave kreeg vanaf de fabriek een ander uiterlijk door een grotere kap met grote zijruiten. Deze locomotief werd bij voorkeur voor koninklijke treinen gebruikt. In 1888 volgde nog een nabestelling van de 184-189, welke op een aantal punten van de eerdere locomotieven afweken. De kap was in grote lijnen op die van de Boerhave gebaseerd, echter nu in staal uitgevoerd in plaats van hout. Een tweede nabestelling in 1888 werd voorzien van compoundwerking geleverd als 190-193.

Locomotief 184 van de zijkant.

Doordat deze locomotieven zeer geschikt bleken voor het rijden van sneltreinen, kregen ze al snel de bijnaam snelloper.

Bij de samenvoeging van het materieelpark van de HSM en de SS in 1921 kregen de locomotieven van deze serie de NS-nummers 1101-1127. Tussen 1924 en 1932 werden de locomotieven afgevoerd. Er is geen exemplaar bewaard gebleven.

NS 1100
Aantal 10 11 6
Nummering HSM 126-130,
144-148
131-135,
154-159
184-189
Nummering NS 1101-1105,
1111-1115
1106-1110,
1116-1121
1122-1127
Fabrikant Borsig Borsig Borsig
In dienst 1883-1884 1883-1884 1888
Uit dienst 1926-1932 1924-1932 1924-1932
Asindeling 1B 1B 1B
Spoorwijdte 1435 mm 1435 mm 1435 mm
Gewicht locomotief 44,6 ton 44,6 ton 44,6 ton
Gewicht tender 25,9 ton 25,9 ton 26,3 ton
Middellijn drijfwielen 2150 mm 2150 mm 2150 mm
Middellijn loopwielen 1100 mm 1100 mm 1100 mm
Middellijn tenderwielen 1100 mm 1100 mm 1100 mm
Lengte over buffers 15.169 mm 15.169 mm 15.169 mm
Hoogte 4400 mm 4400 mm 4400 mm
Maximumsnelheid 90 km/u 90 km/u 90 km/u
Verwarmd oppervlak vuurkist 9,5 m2 9,5 m2 9,5 m2
Verwarmd oppervlak vlampijpen 102 m2 104 m2 100 m2
Roosteroppervlak 2,09 m2 2,09 m2 2,09 m2
Maximum stoomspanning 10,3 kg/cm2 10,3 kg/cm2 10,3 kg/cm2
Aantal cilinders 2 2 2
Middellijn x slaglengte cilinders 456 x 660 mm 456 x 660 mm 456 x 660 mm
Stoomverdeling Walschaerts Walschaerts Walschaerts
Waterinhoud 9 m3 9 m3 9 m3
Brandstofvoorraad 3,6 ton kolen 3,6 ton kolen 3,6 ton kolen
Trekkracht 4600 kg 4600 kg 4600 kg
Soortmerk HSM P4 P4 P4
Soortmerk NS P3 P3 P3
Fabrieksnummer Bouwjaar HSM nummer Naam NS nummer Afvoer Bijzonderheden
3937 1883 126 Jan Pietersz. Koen 1101 1926
3938 1883 127 Leeghwater 1102 1932
3939 1883 128 Marnix 1103 1932
3940 1883 129 van der Neer 1104 1932
3941 1883 130 Ostade 1105 1932
3942 1883 131 Poot 1106 1932
3943 1883 132 Quellinus 1107 1926
3944 1883 133 De Ruyter 1108 1925
3945 1883 134 Jan Steen 1109 1926
3946 1883 135 Tromp 1110 1924
3947 1883 144 Uittenbogaerdt 1111 1927
3948 1883 145 Vondel 1112 1928
3949 1883 146 Johan de Witt 1113 1929
3950 1883 147 van der Zaan 1114 1926
3951 1883 148 van Alphen 1115 1927
4053 1884 154 Boerhave 1116 1932
4054 1884 155 Claudius Civilis 1117 1927
4055 1884 156 van Dijck 1118 1927
4056 1884 157 Egmond 1119 1924
4057 1884 158 Floris V 1120 1931
4058 1884 159 van Galen 1121 1932
4238 1888 184 Frans Hals 1122 1927
4239 1888 185 Zacharias Jansen 1123 1924
4240 1888 186 Thomas à Kempis 1124 1924
4241 1888 187 Leeuwenhoek 1125 1924
4242 1888 188 Jan van der Meer 1126 1931
4243 1888 189 Olivier van Noort 1127 1932