Nanaia Mahuta

Nanaia Mahuta
Nanaia Mahuta in 2020
Algemeen
Volledige naam	Nanaia Cybelle Mahuta
Geboren	21 augustus 1970
Kieskring	Hauraki-Waikato
Land	Nieuw-Zeeland
Partij	Labour Party
Functies
1996–2023	parlementslid
2007–2008, 2017–2023	minister van Lokaal bestuur
2017–2020	minister voor de Maori
2020–2023	minister van Buitenlandse Zaken
2023	minister voor Ontwapening en Wapenbeheersing
Officiële website
Portaal    Politiek

Nanaia Cybelle Mahuta^[1] (Auckland, 21 augustus 1970) is een Nieuw-Zeelandse politicus van Maori-afkomst. Ze is lid van de Labour Party.

Mahuta was tussen 1996 en 2023 onafgebroken lid van het Nieuw-Zeelandse parlement namens de Hauraki-Waikato, een kieskring specifiek voor Maori. Daarnaast bekleedde ze diverse ministerschappen in de Nieuw-Zeelandse regering: zo was ze onder meer minister voor lokaal bestuur (2007–2008 en 2017–2023), minister voor de ontwikkeling van Maori's (2017–2020), minister van Buitenlandse Zaken (2020–2023) en minister voor ontwapening en wapenbeheersing (2023).

In 2016 liet Mahuta op haar gezicht een Maori-tatoeage aanbrengen (een moko kauae), waarmee ze de eerste vrouw in het Nieuw-Zeelandse parlement met zo’n tatoeage werd.^[2]

In 2018 stond ze in de 100 Women-lijst van de BBC.^[3]

Mahuta werd in 1970 in Auckland geboren als dochter van Robert Te Kotahitanga Mahuta (sinds 1996 Sir) en zijn vrouw. Ze ging naar de Kura Kaupapa Rakaumangaschool in Huntly en later naar de kostschool Waikato Diocesan School for Girls. Ze studeerde sociale antropologie en Maori-bedrijfskunde aan de Universiteit van Auckland en behaalde een Masters of Arts (MA) (met een Honours Degree).^[4][5] Ze werkte ook aan de universiteit als onderzoeker/archivaris.^[6]

Ze heeft sterke banden met de Maori King Movement. Haar vader was de geadopteerde zoon van Maori-koning Korokī en de oudere broer van Maori-koningin Te Atairangikaahu,^[7] en familie van de Maori-koning, Kingi Tuheitia.^[8]

Ze heeft samen met haar man drie kinderen (van wie de eerste kort na de geboorte stierf) en vier kinderen uit de eerdere relatie van haar man.^{[5][9][10][11]}

Nadat Mahuta Helen Clark had horen spreken in Auckland trad ze toe tot de Labour Party, op verzoek van het aftredende parlementslid Koro Wētere (West-Maori).^[5] Ze stond op de kandidatenlijst voor Te Tai Hauāuru (de vervangende zetel voor West-Maori) bij de verkiezingen van 1996, maar verloor van Tuku Morgan van New Zealand First. Wel werd Mahuta gekozen als een van de eerste Nieuw-Zeelandse parlementsleden, op de achtste plaats. Mahuta was 26 jaar en 52 dagen oud toen ze werd gekozen (twaalf dagen jonger dan Deborah Morris) en was het jongste lid van het Huis van Afgevaardigden van Nieuw-Zeeland tot de verkiezing van Darren Hughes in 2002.

Bij de verkiezingen van 1999 was ze opnieuw een mogelijk opvolger voor Te Tai Hauāuru, en dit keer won ze. Vervolgens maakte ze een overstap naar Tainui voor de verkiezingen van 2002. Voor de algemene verkiezingen van 2008 werd de zetel omgedoopt tot Hauraki-Waikato. Sindsdien^{[(sinds) wanneer?]} heeft zij deze zetel tot 2023 behouden.

In 2004 sloot ze zich aan bij Tariana Turia, een ander parlementslid van Labour, door tegen te stemmen bij het eerste formele debat over het wetsvoorstel van haar partij over de controversiële kwestie van het intergetijdengebied en de zeebodem van Nieuw-Zeeland. In deze controverse stonden diverse Maori-stammen tegenover de overheid in hun overtuiging dat zij als oorspronkelijke bewoners de rechtmatige eigenaren waren van deze grond.

Toen Turia Labour verliet om de Maori-partij op te richten sloot Mahuta zich niet aan bij haar aan.

Bij het tweede formele debat over het intergetijdengebied stemde ze opnieuw tegen het wetsvoorstel van haar eigen partij, maar bij het derde debat was ze van mening veranderd, en steunde ze het wetsvoorstel, naar ze zei omdat dat politiek pragmatisch was.^[12] Bij dit debat zei Mahuta dat ze zich bij de volgende verkiezingen van de Labour Party-lijst zou terugtrekken en zou trachten een hernieuwd mandaat van haar kiezers te krijgen.

Bij de algemene verkiezingen van 2005 behield Mahuta de zetel voor haar kiesdistrict Tainui. Vervolgens werd ze benoemd tot minister in het kabinet van de vijfde Labourregering onder premier Helen Clark. Ze werd verantwoordelijk voor Douane en Jeugdontwikkeling, en vanaf 2007 ook van Lokaal bestuur. Daarnaast was ze associate minister (een soort staatssecretaris) van Milieu en van Toerisme.^[1] Toen Labour de algemene verkiezingen van 2008 verloor, kwam een einde aan Mahuta's ministerschappen.

Na het verlies van de Labour-regering bij de verkiezingen van 2008 en vervolgens de verliezen van Labour in 2011 en 2014 bekleedde Mahuta verschillende posities als woordvoerder van Labour voor Maori-aangelegenheden, onderwijs, energie en natuurbehoud. Ze was ook plaatsvervangend voorzitter van de commissie voor Maori-aangelegenheden in het 51e parlement van Nieuw-Zeeland.

In 2009 diende Mahuta een voorstel in voor een wetswijziging. Het voorstel hield in dat er meer gewicht toegekend zou worden aan Maori bij beslissingen over middelenbeheer. Het voorstel werd ingediend bij de loting van de 'member's bill', waarbij de voorstellen genummerd worden, de nummers in een koektrommeltje worden gestopt, en er eens per twee weken een willekeurig nummertje uit het koekblik wordt genomen. Bij het eerste formele debat over het voorstel werd het verworpen.

Mahuta stelde zich in 2014 kandidaat voor het partijleiderschap van de Labour Party. Ze werd echter verslagen door Andrew Little.^[13]

Na de verkiezingen van 2017 kwam Labour na negen jaar opnieuw aan de macht. In de zesde Labourregering, geleid door premier Jacinda Ardern, werd Mahuta opnieuw minister, met de portefeuilles voor Lokaal bestuur en Maori-ontwikkeling. Daarnaast was ze associate minister (een soort staatssecretaris) voor de ministeries van Handel en exportgroei, Milieu en Huisvesting.^[14]

In september 2019 hield Mahuta een emotionele toespraak toen het parlement formeel verontschuldigingen aanbood voor een politie-inval in 1916 in Maungapohatu in de North Island's Bay of Plenty en de arrestatie van Maori-leider Rua Kenana.^[15]

Tijdens de algemene verkiezingen van 2020 behield Mahuta haar Hauraki-Waikato-zetel. De kandidaat van de Maori-partij, Donna Pokere-Phillips, verloor met een verschil van 9.660 stemmen.

Op 6 november 2020 werd Mahuta benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Ardern.^[16] Ze kreeg internationale erkenning^[17] als de eerste vrouw (en de eerste Maori-vrouw) die de portefeuille Buitenlandse Zaken bekleedde.^[18] Bovendien behield ze haar portefeuille van minister van Lokaal bestuur en werd ze 'associate minister' voor het ministerie van Maori-ontwikkeling.^[19]

Op 3 november 2020 bekritiseerden de voormalige premier Helen Clark en de Maori-raad de beschrijving van Mahuta door de internationale media als een "getatoeëerde Maori-vrouw" omdat ze zich concentreerden op haar fysieke verschijning en etniciteit.^[20][21] Op 4 november kreeg de rechtse blogger en auteur Olivia Pierson kritiek en media-aandacht voor het plaatsen van een Twitter-bericht ('tweet') waarin stond dat "gezichtstatoeages, vooral bij een vrouwelijke diplomaat, het toppunt zijn van lelijke, onbeschaafde woke-heid" ('discriminatie-bewustzijn', zie ook Engelstalige Wikipedia). Commissaris voor rassenrelaties Meng Foon zei in reactie op Pierson dat "Mahuta's kintatoeage speciaal was voor Maori en gevierd moest worden". Mahuta weigerde commentaar te geven op de kwestie. In gevolg op de kritiek op het bericht van Pierson stopte de Nieuw-Zeelandse webwinkel Mighty Ape met de verkoop van Piersons boek Western Values Defended: A Primer. Pierson beschreef het verwijderen van haar boek uit de webwinkel als "cancelcultuur" en stelde dat ze met de dood was bedreigd.^[22][23]

Bij de Nieuw-Zeelandse parlementsverkiezingen van oktober 2023 leed Labour een forse nederlaag en werd Mahuta niet herkozen als parlementslid. Ze verloor haar zetel, die ze sinds 1996 had bekleed, aan de 21-jarige Hana-Rawhiti Maipi-Clarke van de Maoripartij. Op 11 november 2023 trad Mahuta af als minister.

• Persoonlijke website