Nonaanzuur

Nonaanzuur
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van nonaanzuur
Algemeen
Molecuul­formule	C9H18O2
IUPAC-naam	nonaanzuur
Andere namen	pelargonzuur
Molmassa	158,23802 g/mol
SMILES	CCCCCCCCC(=O)O
InChI	1S/C9H18O2/c1-2-3-4-5-6-7-8-9(10)11/h2-8H2,1H3,(H,10,11)
CAS-nummer	112-05-0
PubChem	8158
Wikidata	Q369777
Beschrijving	Kleurloze vloeistof met een ranzige geur
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H314
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P280 - P305+P351+P338 - P310
EG-Index-nummer	203-931-2
LD50 (ratten)	> 5000 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vloeibaar
Dichtheid	0,91 g/cm³
Smeltpunt	12 °C
Kookpunt	255 °C
Dampdruk	4 Pa
Goed oplosbaar in	ethanol
Slecht oplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Nonaanzuur of pelargonzuur is een verzadigd vetzuur met als brutoformule C₉H₁₈O₂. Nonaanzuur is een vloeibaar, olieachtig en onaangenaam ranzig geurend carbonzuur. Nonaanzuur is slecht oplosbaar in water, maar goed oplosbaar in ethanol. De zouten en esters van nonaanzuur worden pelargonaten of nonanoaaten genoemd. De triviale naam is afkomstig van Pelargonium, een plantengeslacht waarbij nonaanzuur in de bladeren voorkomt.

Nonaanzuur komt als ester voor in de bladeren van Pelargonium roseum, Ajania en Rubus, maar ook in hopolie, rozenolie, ooievaarsbek (geraniums) en in de menselijke huid. Nonaanzuur treedt op als metaboliet bij een aantal in water levende microben. Het kan synthetisch bereid worden door ozonolyse van erucazuur.

Nonaanzuur wordt gebruikt bij de productie van smeermiddelen, alkydharsen en weekmakers. Ook wordt het gebruikt als een relatief milieuvriendelijk onkruidbestrijdingsmiddel. Uit nonaanzuur kunnen hydrotrope zouten gevormd worden.

• (en) Gegevens van nonaanzuur in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA