Olympische Winterspelen 1980

XIIIe Olympische Winterspelen
Locatie	Lake Placid, Verenigde Staten
Deelnemende landen	37
Deelnemende atleten	1.072 (840 mannen, 232 vrouwen)
Evenementen	38 in 6 sporten
Openings­ceremonie	13 februari 1980
Sluitings­ceremonie	24 februari 1980
Officiële opening door	Vicepresident Walter Mondale
Atleteneed	Eric Heiden (schaatsen)
Juryeed	Terry McDermott (schaatsen)
Olympische vlam	Charles Morgan Kerr
Vorige Spelen	1976: Innsbruck (Oostenrijk)
Volgende Spelen	1984: Sarajevo (Joegoslavië)
Portaal    Olympische Spelen Sport

De XIIIe Olympische Winterspelen werden in 1980 gehouden in Lake Placid, gelegen in het Adirondackgebergte in de staat New York in de Verenigde Staten. De Winterspelen van 1932 werden ook al in Lake Placid gehouden. Vancouver in Canada was de enige tegenkandidaat, maar trok de kandidatuur vóór de stemming in.

De organisatie werd echter door de feiten voorbijgestreefd en kon de grote Winterspelen niet helemaal goed bolwerken. De Spelen verliepen op een vrij chaotische manier, zodat men al gauw sprak van "Lake Tragic".

• Uitblinker bij deze Spelen was de Amerikaan Eric Heiden, die alle vijf de afstanden bij het schaatsen wist te winnen. Heiden verbeterde ook het wereldrecord op de 10.000 meter.
• Voor het eerst werden tijdens deze spelen de skipistes geprepareerd met kunstsneeuw.
• De Volksrepubliek China nam voor het eerst deel, maar wist geen medailles te winnen.
• Hanni Wenzel (Liechtenstein) deed mee aan alle drie de onderdelen van het alpineskiën en won drie medailles: zilver op de afdaling en goud op zowel de reuzenslalom als op de slalom. Door haar overwinning werd Liechtenstein het kleinste land met een olympische kampioen.
• Het ijshockeyteam van de Verenigde Staten bestond volledig uit studenten, toch wist het team de staatsprofessionals van de Sovjet-Unie met 4-3 te verslaan.

Zie ook België op de Olympische Winterspelen 1980

• Enkel twee Belgische skiërs waren aanwezig in Lake Placid. Geen van hen wist een medaille te behalen.

Zie Nederland op de Olympische Winterspelen 1980 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook Lijst van Nederlandse deelnemers aan de Winterspelen van 1980

• Tijdens de openingsceremonie werd het Nederlandse team (25 mannen en vier vrouwen) voorafgegaan door Piet Kleine (schaatsen) die de vlag droeg.
• De overwinning van Annie Borckink op de 1500 meter bij het schaatsen kwam als een verrassing. Voorheen had zij internationaal nooit meegedaan in het gevecht voor het eremetaal. Op deze ene dag wist zij echter onvermoede krachten aan te boren en won ze met een ruime marge. Het Nederlandse succes op deze afstand werd compleet gemaakt door de zilveren medaille van Ria Visser.
• Piet Kleine eindigde op de 10 kilometer tweede achter de ongenaakbare Eric Heiden.
• Een bronzen medaille viel ten deel aan Lieuwe de Boer bij de 500 meter (schaatsen).
• Het Nederlandse ijshockeyteam wist voor het eerst de Olympische Spelen te bereiken en werd negende.

Medaille	Winnaar	Onderdeel
1 Goud (1)	Annie Borckink	schaatsen, 1500 m.
2 Zilver (2)	Piet Kleine	schaatsen, 10.000 m.
	Ria Visser	schaatsen, 1500 m.
3 Brons (1)	Lieuwe de Boer	schaatsen, 500 m.

Tijdens de Olympische Winterspelen van 1980 werd er gesport in zes takken van sport. In tien disciplines stonden 38 onderdelen op het programma.

Er werden 115 medailles uitgereikt. Het IOC stelt officieel geen medailleklassement op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie. In het klassement wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles.

In de volgende tabel staat de top-10. Het gastland heeft een blauwe achtergrond en het grootste aantal medailles in elke categorie is vetgedrukt.

Zie de medaillespiegel van de Olympische Winterspelen 1980 voor de volledige weergave.

Plaats	Land	NOC	1 Goud	2 Zilver	3 Brons	Totaal
1	Sovjet-Unie	URS	10	6	6	22
2	DDR	GDR	9	7	7	23
3	Verenigde Staten	USA	6	4	2	12
4	Oostenrijk	AUT	3	2	2	7
5	Zweden	SWE	3	0	1	4
6	Liechtenstein	LIE	2	2	0	4
7	Finland	FIN	1	5	3	9
8	Noorwegen	NOR	1	3	6	10
9	Nederland	NED	1	2	1	4
10	Zwitserland	SUI	1	1	3	5

Zevenendertig landen namen deel aan de Spelen. Door de aangekondigde Amerikaanse boycot van de Zomerspelen die later dat jaar in Moskou gehouden werden, was er voorafgaand aan de Winterspelen al een gespannen situatie tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Desondanks waren de Sovjet-Unie en hun bondgenoten aanwezig.

Het aantal deelnemers was evenveel als tijdens de vorige editie. De Volksrepubliek China, Costa Rica en Cyprus debuteerden, Bolivia en Mongolië maakten hun rentree. Chili, Iran, San Marino, Taiwan en Turkije ontbraken ten opzichte van de vorige keer.

Taiwan boycotte de Spelen gezien de problemen met de erkenning door de Volksrepubliek China.

• (en) IOC-website over de Olympische Winterspelen van 1980
• De website van NOC*NSF over de Winterspelen van 1980

Zie de categorie 1980 Winter Olympics van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.