Mening

Een mening (Indogermaans moino: wissel, ruil) of opinie is een in de mens aanwezige subjectieve opvatting, dan wel attitude, ten opzichte van toestanden, gebeurtenissen of andere personen. Zowel een individu als een groep kan een mening bezitten. Een mening heeft betrekking op een onderwerp en is niet per se gebaseerd op feiten of bewijs. Met het uitspreken van een mening maakt men kenbaar hoe men ergens over denkt. Het gaat in wezen om een waardebepaling, beoordeling of hoe men iets ziet. Wanneer twee of meer personen er een andere mening op na houden, dan spreken we van een meningsverschil.

Een mening wordt vaak gevormd op basis van eigen ervaring en kennis binnen de context van de eigen sociale omgeving en opleiding en kan het gevolg zijn van cognitief denken. Het kan ook zijn dat de mening wordt gevolgd van een persoon of groep die men bewondert of waar men in gelooft, of de heersende mening van een gemeenschap waar men deel van uitmaakt of waar men in wil worden opgenomen. Een mening kan dus gevormd zijn door individuele standpunten die beïnvloed zijn door wat er binnen een samenleving als norm of wet geldig is. Er kan ook ethiek bij komen kijken. Een mening kan onder meer gaan over de vraag in hoeverre iets ethisch goed of slecht is. Met name zo'n mening wordt ook wel een waardeoordeel genoemd.

Weten staat sinds de Griekse filosofie in tegenstelling tot mening, waarbij in eerste instantie ook vaak het weten als een mening werd beschouwd.

Binnen een betoog kan een mening de vorm aannemen van een standpunt dat verdedigd wordt.

In het engels heeft het begrip 'meaning' een andere betekenis, daar betekent bijvoorbeeld 'she gave meaning to my life': zij gaf betekenis aan mijn leven en 'I mean' betekent: ik bedoel.^[1] Het engelse woord voor mening is 'opinion'.

In de politiek wordt het uitwisselen van verschillende meningen en opvattingen een debat genoemd. In een democratische rechtsstaat kan de opvatting die bij een stemming een meerderheid haalt tot wetgeving leiden waar de meerderheidsmening leidraad is. Leden van een parlement stemmen echter ook altijd in het algemeen belang, het gaat bij stemming in een parlement om de mening waarvan de volksvertegenwoordiger denkt dat deze het algemeen belang het beste dient.

In de wetenschap wordt het hebben van verschillende meningen en het uitwisselen van standpunten gestimuleerd. Als een van de basisbegisnelen geldt hier, dat een met feiten onderbouwd standpunt kan worden bekritiseerd, ook weer onderbouwd, en de inhoud van het denken over een onderwerp daardoor wordt verbeterd. Dit heet voortschrijdend inzicht. Hier heeft verschil van mening of standpunt een functie in de ontwikkeling van het gebied en een andere betekenis dan in het gewone leven.

In de praktijk van de rechtsuitoefening of in de rechtswetenschap kan verschil van mening bestaan over de uitleg of interpretatie van wet- of regelgeving, of een bepaald juridisch leerstuk. Veelal is voor alle standpunten iets te zeggen. De discussie wordt gevoerd in de wetenschap, dan worden de meningen in handboeken en artikelen verwoord. Ook kan verschil van mening over toepassing van het recht tussen burgers onderling spelen of tussen burgers en een bestuursorgaan. Als men er onderling niet uitkomt is het aan de rechter om een oordeel te vellen over welk standpunt in het betreffende rechtstelsel als norm geldt. Is sprake van decennialange bestendige rechtspraak over een bepaald juridisch verschil van mening, wordt de regel uit de jurisprudentie vaak door het parlement omgezet in een wet (codificatie).^[2]

In België en Nederland en veel andere landen bestaat het recht op vrijheid van meningsuiting. Dat is niet in alle landen zo. Het kan in andere landen zijn dat men bestraft of benadeeld wordt als men niet dezelfde mening heeft als de heerser van het betreffende land, of anders denkt dan een bepaald geloof voorschrijft. Binnen een land waar vrijheid van meninsguiting bestaat kunnen gemeenschappen of families leven waarbinnen een persoon wordt gestraft, benadeeld of buitengesloten, die een andere mening uit dan door het hoofd van de gemeenschap of familie voor juist wordt gehouden.

• Vrijheid van meningsuiting