Orkest De Volharding

Orkest De Volharding, meestal kortweg De Volharding genoemd, was een ensemble voor hedendaagse muziek gevestigd in Amsterdam. Het werd in 1972 opgericht door Louis Andriessen en Willem Breuker. Het ensemble had de unieke vaste bezetting van dwarsfluit/piccolo, 3 saxofoons, 3 trompetten, 3 trombones, hoorn, contrabas/ basgitaar en piano, onder leiding van een dirigent. De eerste jaren van het bestaan van Orkest De Volharding werd echter uitsluitend gemusiceerd zonder dirigent. Eind jaren tachtig werden de composities (die speciaal waren geschreven voor het ensemble) lastiger om te spelen zonder muzikale leiding. Daarom werd toen besloten om een vaste dirigent aan te trekken, alléén voor die composities waarvoor dat nodig was. Onder andere Cees van Zeeland, Rutger van Leijden en Jurjen Hempel hebben De Volharding gedirigeerd maar ook gastdirigenten zoals Otto Tausk, Ernst van Tiel en Roland Kieft hebben voor het ensemble gestaan.

Belangrijk voor Orkest De Volharding was dat het een Coöperatieve Vereniging was. Alles, zowel artistiek als zakelijk, werd door de musici zelf besloten en geregeld. Voor de dagelijkse zakelijke activiteiten werd een zakelijk leider in dienst genomen en een adviseur aangesteld. Deze zakelijk leider (en later ook een artistiek adviseur) was echter geen lid van de Coöperatieve Vereniging en had als zodanig geen stemrecht. De zakelijke activiteiten werden in de loop van de jaren o.a. behartigd door Hedwig Paesbrugge, Rob Overman, Frans Vreede en Els Wijmans.

De rechtsvorm Coöperatie Vereniging gaf op den duur onderlinge wrijving bij de leden. Na een omzetting van Coöperatieve Vereniging naar een Stichting werden de activiteiten in 2009 beëindigd. Op dat moment stond De Volharding onder leiding van dirigent Jussi Jaatinen en artistiek adviseur Anthony Fiumara. In 2009 werd bekend dat Orkest De Volharding geen meerjarige subsidie meer zou ontvangen van het toenmalige Nederlands Fonds voor Podiumkunsten. Na 37 jaar verdween dit unieke ensemble van de Nederlandse en buitenlandse podia.

Het ensemble werd opgericht in het voorjaar van 1972. De componist Louis Andriessen en de saxofonist Willem Breuker brachten toen een aantal musici uit de geïmproviseerde en uit de klassieke muziek bijeen om Andriessens compositie De Volharding uit te voeren, die geschreven was voor bovengenoemde ongebruikelijke bezetting. Deze eerste uitvoering vond plaats op 12 mei 1972 in Theater Carré tijdens een historisch geworden, rumoerig concert. De musici besloten daarop bij elkaar te blijven als ensemble onder de naam De Volharding.

In 2008 werd bekend dat Orkest de Volharding vanaf 1 januari 2009 geen subsidie meer zou ontvangen van het Nederlands Fonds voor Podiumkunsten. De destijds aangestelde commissie kwam tot de slotsom dat de ingediende plannen van Orkest DeVolharding voor het komende kunstenplan te weinig onderbouwd waren. De motivering was onder andere dat het ensemble met deze voorgenomen plannen geen diversiteit aan de Nederlandse podiumkunsten (meer) zou toevoegen. Het orkest staakte hierdoor noodgedwongen alle activiteiten vanaf 2009.

Orkest De Volharding kenmerkte zich door een wisselwerking tussen de maatschappelijke stellingname en de ongebruikelijke muzikale uitvoeringspraktijk en tussen klassiek geschoolde musici en musici uit de jazz- en geïmproviseerde muziek. In de beginperiode nam het ensemble stelling tegen het toenmalige elitaire cultuurbeleid en de maatschappelijke ontwikkelingen. Later maakte het orkest zich sterk voor de cultuurspreiding in Nederland en probeerde De Volharding ook te spelen op festivals en poppodia.

Voor de muzikale uitvoeringspraktijk was van belang de vaste bezetting die zorgde voor de unieke klankcultuur van het orkest en er ook voor zorgde dat het verloop onder de orkestleden erg klein was, gecombineerd met het repertoire dat onlosmakelijk deel uitmaakte van het orkest. Alle 300 werken muziek die De Volharding speelde, waren speciaal voor het ensemble geschreven of bewerkt. Een groot deel van deze stukken is geschreven door Nederlandse, veelal jonge componisten. De composities zijn soms moeilijk classificeerbaar tussen hedendaags klassiek, jazz, pop en avant-garde.

• De Bijlmer Opera, an opera of Jacques Bank (2001)

Werk van Jacques Bank

• Dutch Masters (2000)

Werken van Roel van Oosten, Geert van Keulen, Peter Jan Wagemans, Guus Jansen, Wim Laman, Willem van Manen, Maarten van Norden

• Western Darlings (1998)

Werken van Steve Martland, Gordon Mc Pherson, Martin Butler, Gerald Barry

• Michael Torke - Overnight Mail (1997)

Werk van Michael Torke

• Cornelis de Bondt - Het Gebroken Oor (1997)

Werken van Cornelis de Bondt

• De Volharding (1972)

Werk van Louis Andriessen

• Hans Dillo - Want sterk als de dood is de liefde (1996)

Werk van Hans Dillo

• Julia Wolfe - Arsenal of Democracy (1996)

Werk van Julia Wolfe

• Otto Ketting - Kom over de zee (1996)

Werk van Otto Ketting

• Jaar van de Ensembles - 18 Dutch Music Ensembles (sampler, 1995)

Werk van Rob Zuidam

• Louis Andriessen - M is for Man, Music, Mozart / De Stijl (1994)

Werk van Louis Andriessen

• HEX (1993)

Werk van Michael Torke, Paul Termos, Hanna Kulenty, Rob Zuidam

• Trajekten (1992)

Werk van Louis Andriessen, Misha Mengelberg, Amílcar Vasques Dias, Willem van Manen, Klas Torstensson, Cees van Zeeland, Guus Janssen

• Shoulder To Shoulder (1989)

Werk van Martijn Padding, Maarten van Norden, Amílcar Vasques Dias, Willem van Manen, Steve Martland

• Volharding 006 (ep, 1986)

Werken van Louis Andriessen, Enoch Lontonga/Bob Driessen

• Kaalslag Live (1986)

Werken van Louis Andriessen, Willem van Manen, Cornelis de Bondt, Cees van Zeeland

• Volharding 005 (1986)

Werken van Huub de Vriend, Cees van Zeeland, Klas Torstensson, Guus Janssen

• Volharding 004 (1982)

Werken van Amílcar Vasques Dias, Willem van Manen, Diderik Wagenaar, Louis Andriessen, Amílcar Vasques Dias

• Volharding 003 (1980)

Werken van Misha Mengelberg, Klaas de Vries, Nico Schuyt, Bob Driessen, José Afonso

• In het woud is veel te doen (1977)

Werk van Bernard Hunnekink

• Volharding 002 (1975)

Werken van Louis Andriessen, Hunh Minh Siêng/Misha Mengelberg

• Volharding 001 (ep, 1973)

Werken van Hanns Eisler/Louis Andriessen, Luis Advis/Jan Wolff, Louis Andriessen

• www.volharding.com op web.archive.org, gearchiveerde website van Orkest de Volharding