Spoorlijn Zuidbroek - Delfzijl

Spoorlijn Zuidbroek - Delfzijl
Spoorlijn Zuidbroek - Delfzijl op de kaart
Totale lengte25,6 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorNOLS
Geopend5 januari 1910
Gesloten
Zuidbroek - Weiwerd: 1 december 1934
Weiwerd - Delfzijl: 5 mei 1941
Huidige statusopgebroken
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
STR lijn van Harlingen Haven
uexdABZq+ruexdSTRqemdKRZuexv-STR+r tramlijn van Ter Apel opgebroken
uexdSTRv-SHI2gruexv-STR
uexdKBSTevBHF-LexdKBHFa-RuexdKHSTe 0,0 Zuidbroek
dSHI2gldSHI2g+rxlexdSHI2gr
dSHI2g+ldSHI2grxlexdSHI2g+r
vSTRr-STRexdSTR lijn naar Stadskanaal
dxvSTRr-STR lijn naar Bad Nieuweschans
exWBRÜCKE1 Winschoterdiep
exHST 2,0 Zuidbroek dorp
exBHF 4,4 Noordbroek
exHST 9,4 Nieuw Scheemda-'t Waar
exBHF 13,0 Nieuwolda
exHST 14,9 Wagenborgen
exABZg+l 18,8 lijn van Groningen opgebroken
exBHF 20,3 Weiwerd
exHST 21,5 Farmsum
exhKRZWae Eemskanaal
exWBRÜCKE1 Damsterdiep
xABZg+l 24,6 lijn van Groningen
uexdSTR+revSHI2gl- tramlijn van Winschoten opgebroken
uexdKBHFevBHF-exDST 25,6 Delfzijl
dxv-SHI2g+r stamlijn Delfzijl

De spoorlijn Zuidbroek - Delfzijl was een spoorlijn in de Nederlandse provincie Groningen tussen Zuidbroek en Delfzijl.

De spoorlijn werd op 5 januari 1910 geopend als de meest noordelijke lijn van de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij (NOLS).

Het was de laatste schakel in het lokaalspoorwegnet in Noord- en Oost-Nederland dat is ontstaan uit het initiatief van de uit Winterswijk afkomstige textiel-fabrikant, tevens Tweede Kamerlid Jan Willink, bijgenaamd Spoor-Jan. Dit net bestond naast de NOLS uit de eerder door hem opgerichte Nederlandsch-Westfaalsche Spoorweg-Maatschappij (NWS) en Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS). De lijn naar Delfzijl was in de plannen de noodzakelijke schakel voor een railverbinding vanaf de Duitse grens bij Winterswijk tot aan de Noordzee.

De ambities konden echter niet worden waargemaakt. Het vervoer bleef bescheiden en al na bijna 25 jaar, op 1 december 1934, werd het personenvervoer tussen Zuidbroek en Weiwerd opgeheven. De rest van de lijn tot Delfzijl bleef in dienst voor de treinen van het Woldjerspoor uit Groningen. Op 5 mei 1941, bij de opheffing van het Woldjerspoor, werd het reizigersvervoer op dit laatste deel stopgezet. Op 27 juli 1942 werd de lijn opgebroken.

Van de voormalige spoorlijn zijn nog diverse restanten terug te vinden zoals bebouwing. Ook zijn er een aantal baanlichamen zichtbaar in het landschap, waarop zich anno 2020 een fiets- of wandelpad bevindt. Op de volgende locaties zijn restanten terug te vinden:[1]

  • Aan de Trekweg 24 in Zuidbroek staat een voormalige brugwachterswoning.
  • Tussen Zuidbroek en Noordbroek ligt op het voormalige tracé een fietspad.
  • Aan de Oosterstraat 39 in Noordbroek bevindt zich het voormalige toiletgebouw van Station Noordbroek.
  • Ten noorden van 't Waar bevinden zich in het weiland de brugpijlers van de voormalige spoorbrug over het Verbindingskanaal.
  • De brugpijlers (noordwestzijde) van de voormalige spoorbrug over het Oude Eemskanaal in Delfzijl bevinden zich ten zuiden van sportvelden.
Zie de categorie Zuidbroek - Delfzijl railway van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.