Station Gent-Sint-Pieters

Opening	1912
Sluiting	1992 (goederen)
Telegrafische code	FGSP
Lijn(en)	50 - 50A - 50E - 55 - 75
Reizigerstellingen[1]   •  Weekdag   •  Zaterdag   •  Zondag	(2022) 48.138 25.618 22.423
Beheerder	NMBS
Architectuur
Architect(en)	Louis Cloquet
Stijlperiode	Eclecticisme
Aantal sporen	12
Aantal perrons	6 (eilandperrons)
Perronhoogte	76 cm (behalve nog niet gerenoveerde sporen 1, 2 en 3: 28 cm)
Ligging
Coördinaten	51° 2′ NB, 3° 43′ OL
Externe link	Stationsinformatie NMBS
Portaal    Openbaar vervoer

Station Gent-Sint-Pieters
Perrons	5 (4 in gebruik)
Portaal    Openbaar vervoer

T1

Legenda Flanders Expo Maria Middelares - Maalte Maaltebruggestraat Flamingostraat Tuinwijklaan T3 naar Bibliotheek T4 naar UZ Sint-Pietersstation T3 T4 geen tram tot 2028 Meersstraat T3 T4 Koning Albertbrug T3 T4 Bijlokehof T3 T4 Bernard Spaelaan T3 T4 Rozemarijnbrug T3 T4 T4 naar Lange Steenstraat Galgenberg T3 Oude Houtlei T3 geen tram tot 2028 Koophandelsplein T3 geen tram tot 2028 Vogelmarkt T3 T2 naar Brielken Lippensplein T2 T3 Zuid T2 T3 Vijfwindgatenstraat T2 T3 T2 naar Leeuw Sint-Lievenspoort T3 P+R Ledeberg T3 Ledebergplein T3 T3 naar Moscou T2 naar Brielken Stelplaats T2

T3

Legenda Bibliotheek Molen Klaartestraat Gestichtstraat Rerum Novarumplein De Pintelaan T4 naar UZ Krijgslaan T4 Sint-Pietersaalststraat T4 T1 naar Flanders Expo Sint-Pietersstation T1 T4 geen tram tot 2028 Meersstraat T1 T4 Koning Albertbrug T1 T4 Bijlokehof T1 T4 Bernard Spaelaan T1 T4 Rozemarijnbrug T1 T4 T4 naar Lange Steenstraat Galgenberg T1 Oude Houtlei T1 geen tram tot 2028 Koophandelsplein T1 geen tram tot 2028 Vogelmarkt T1 T2 naar Brielken Lippensplein T1 T2 Zuid T1 T2 Vijfwindgatenstraat T1 T2 T2 naar Leeuw Sint-Lievenspoort T1 P+R Ledeberg T1 Ledebergplein T1 T1 naar Stelplaats Botermarkt Van Ooteghemstraat Moscou

T4

Legenda UZ T3 naar Bibliotheek Krijgslaan T3 Sint-Pietersaalststraat T3 T1 naar Flanders Expo Sint-Pietersstation T1 T3 geen tram tot 2028 Meersstraat T1 T3 Koning Albertbrug T1 T3 Bijlokehof T1 T3 Bernard Spaelaan T1 T3 Rozemarijnbrug T1 T3 T1 naar Stelplaats T3 naar Moscou Thersianenstraat Brugsepoort T2 naar Brielken Rabot T2 T2 naar Leeuw Opgeëistenlaan AZ Sint-Lucas Spaarstraat Tolpoort Muidebrug Sint-Salvatorstraat Heilig-Kerst Coppinsstraat Sluizeken Lange Steenstraat

Het Station Gent-Sint-Pieters is het belangrijkste spoorwegstation van de stad Gent en het op twee na drukste station van België, na de Brusselse stations Noord en Centraal. Op werkdagen maken ongeveer 56.000 reizigers gebruik van het station.^[2] Het werd in 1912 gebouwd ten zuiden van het oude stadscentrum ter voorbereiding van de wereldtentoonstelling van 1913. Het station heeft twaalf sporen en zes perrons, die tegen ten vroegste 2027 integraal vernieuwd zullen zijn in het kader van het Project Gent-Sint-Pieters.^[3] Er zijn ook vijf tramperrons, gelegen op verschillende plaatsen rond het station, bediend door drie lijnen van de Gentse tram.

Reeds op het eind van de jaren 1830 werd het gebied ten zuiden van Gent in oost-westrichting doorsneden door de spoorlijn Brussel-Oostende. Het eerste station in de stad werd het Station Gent-Zuid, een kopstation in het stadscentrum. Op de lijn Brussel-Oostende werd op 3 september 1881 een kleine halte ingericht ten zuiden van de stad, het zogenaamde "Klein Sint-Pietersstation", een doorgangsstation enkele honderden meter oostwaarts van het latere Sint-Pietersstation, ter hoogte van het huidige Parkplein.^[4]

Begin 20ste eeuw werden plannen opgemaakt om dit gebied van de wijk Sint-Pieters-Aaigem ten zuiden van de historische stadskern te verstedelijken en ook een nieuw station werd hier gepland. Deze urbanisatie werden wat vooruitgeschoven met het oog op de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913, wat ook de ontwikkeling van het nieuwe station stimuleerde. De opdracht tot ontwerpen van het station werd toegekend aan ingenieur Louis Cloquet rond 1908. Hij gaf het station een monumentaal voorkomen. Het station werd in lengterichting gebouwd langs de sporen van 1910 tot 1912. De voorgevel werd in noordelijke richting naar het nieuwe stationsplein, het Koningin Maria Hendrikaplein, georiënteerd dat in 1912-1913 werd aangelegd. De sporen kwamen nu op een verhoogde berm om de waterwegen te overbruggen en overwegen te vermijden.

Zie Project Gent-Sint-Pieters voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In het najaar van 2006 werd van start gegaan met het Project Gent-Sint-Pieters dat het station en zijn hele omgeving grondig zal veranderen en vernieuwen. Na de voorbereidende werken, die zich voornamelijk situeerden in de straten rondom het stationscomplex, konden in november 2010 de eigenlijke stationswerken aanvatten. Tegen ten vroegste 2027 zullen alle sporen en perrons integraal vernieuwd zijn en is er een grote, open ruimte onder het sporencomplex. In het kader hiervan zullen ook de nabijgelegen tramperrons gecentraliseerd worden onder het station.^[5]

Station Gent-Sint-Pieters heeft een karakteristieke uurwerktoren die asymmetrisch ten opzichte van de hoofdingang is geplaatst. Net zoals de toren van het oud postgebouw aan de Korenmarkt, dat door dezelfde architect (Louis Cloquet) werd ontworpen.

Men had in 1975 ontdekt dat de toren scheef stond. In 1999 werd bij de renovatie van het stationsgebouw opgemerkt dat de toren nog schever stond. Pas in 2005 werd het duidelijk hoe dramatisch de staat van de toren was: hij helde dertig centimeter over onder andere omdat de metalen steun binnenin kromgetrokken en volledig verroest was. Dit maakte dat de toren niet meer water- en vochtbestendig was. Ook de oude baksteen was niet meer vocht- en vorstbestendig, daarom werd besloten om de toren steen voor steen af te breken en weer op te bouwen in gewapend beton met een buitenzijde van bakstenen gemetseld die zo veel mogelijk lijken op de oorspronkelijke stenen. De toren werd tijdens de zomer van 2006 opnieuw opgebouwd.

De hal van het station is versierd met muur- en plafondschilderingen. De muurschilderingen tonen taferelen die verschillende Belgische steden moeten voorstellen; bezoekers aan de Wereldtentoonstelling van 1913 konden zo ook met de rest van België kennismaken. Het betreft onder meer Oostende, Antwerpen, Brussel, Brugge, Kortrijk, Oudenaarde, Ieper en Mechelen.

Vanuit Gent-Sint-Pieters lopen de spoorlijnen 50 naar Brussel-Noord, 50A naar Brussel-Zuid en Brugge en Oostende, en 75 naar Rijsel. Tevens vertrekken de treinen over de lijnen 58 naar Eeklo en 59 naar Antwerpen van dit station.

Sinds 31 maart 2015 is de Thalys afgeschaft tussen Oostende en Brussel. Er werden veel te weinig passagiers vervoerd, waardoor de verliezen groot waren. Oostende kreeg in 1997 de Thalysverbinding omdat er in Wallonië ook één werd ingevoerd. Dit kwam door de wafelijzerpolitiek in België.^[6]

Het tweede belangrijkste station van de stad is Gent-Dampoort, gelegen in de Dampoortwijk. Dit station langs de spoorlijnen 58 en 59 wordt bediend door de IC Poperinge / Rijsel - Kortrijk - Gent - Antwerpen en Antwerpen - Gent - Brugge - Oostende. Ook de S-trein naar Eeklo stopt er, evenals die naar Antwerpen-Centraal.

• 
  Perrons 11 en 12
• 
  Werken in het station
• 
  Plaatsnaambord
• 
  Zicht op perron 1
• 
  Doorgang onder de sporen
• 

De grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.^[7]

Voor de buurtspoorwegen was dit station het eindpunt voor alle tramlijnen, behalve de tram 'M' naar Merelbeke. Thans vertrekt een groot aantal streekbussen vanaf dit station. Tevens is het station een belangrijk knooppunt voor het stadsvervoer met vele tram- en buslijnen.

In en nabij het station bevinden zich fietsenstallingen die anno 2024 plaats bieden aan 14.000 fietsen,^[8] en daarmee samen de grootste fietsenstalling van België vormen.

Het project Gent-Sint-Pieters voorziet tegen 2027 samen 17.000 fietsplaatsen in en onder het station, wat bij het bekendmaken van de plannen in 2020 de "grootste overdekte fietsenstalling van Europa" werd genoemd.^[9][10]

Zie de categorie Gent-Sint-Pieters train station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.