Stedelijk Gymnasium Leiden

Stedelijk Gymnasium Leiden
	Het Stedelijk Gymnasium Leiden (Fruinlaan, nu locatie Athena) in 2011
Algemeen
Locatie	Leiden
Opgericht	vóór 1323
Type	gymnasium
Denominatie	openbaar
Bevoegd gezag	Stichting Stedelijk Gymnasium Leiden
Personen
Directeur	Renate de Vries (rector Athena) en Simone Kamman (rector Socrates)
Leerlingen	1.728 (2023/2024)
Overig
Afkorting	SGL
Motto	Uno Sumus Animo
BRIN	20DP
Website	http://www.gymnasiumleiden.nl/
Portaal	Onderwijs

Het Stedelijk Gymnasium te Leiden is een van de oudste scholen van Nederland. De geschiedenis van de school gaat terug tot in de middeleeuwen. Tegenwoordig is het ook het grootste onafhankelijke gymnasium van Nederland met ongeveer 1.700 leerlingen, ongeveer 800 op de locatie Athena aan de Fruinlaan^[1] en ongeveer 900 op de locatie Socrates in Leiden-Noord.^[2]

Geschiedenis van de school

De school wordt voor het eerst genoemd in 1323 onder de naam schole of scoele, in een charter van graaf Willem III. Men vermoedt dat de school in de tweede helft van de 13e eeuw is opgericht. Na het Leids ontzet in 1574 werd Nicolaus Stochius, een Calvinist, tot rector benoemd door burgemeester Pieter Adriaansz. van der Werff van Leiden, hoewel het bestuur van de school Luthers was.

Pas rond 1700 werd voor het eerst gesproken over een gymnasium, in de toen officiële Latijnstalige documenten; in het Nederlands sprak men van Latijnse school. De Leidse school was tot 1883 gevestigd in een pand aan de Lokhorststraat in de binnenstad van Leiden. De naam Stedelijk Gymnasium werd voor het eerst vermeld in 1838. Er werd toen een nieuw lessysteem geïntroduceerd met zes klassen en een dagelijks rooster verdeeld over zes dagen in de week.

In 1883 werd het door stadsarchitect Jan Willem Schaap ontworpen schoolgebouw aan de Doezastraat 2a in gebruik genomen. Hier was het Gymnasium van 1883 tot 1938 ondergebracht.

Sinds 1938 is de school gevestigd aan de Fruinlaan, die vernoemd is naar Robert Fruin, ooit leraar aan deze school en van 1860 tot 1894 de eerste hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Dit schoolgebouw, ontworpen door Jan Neisingh, wordt nog steeds gebruikt, hoewel er in de loop der tijd het een en ander aan verbouwd en aangebouwd is. In de jaren 1992-96 heeft een grondige verbouwing plaatsgevonden, waarbij het plein achter de school overdekt werd en omgebouwd tot multifunctionele aula. Op de zolders is een grote studieruimte gemaakt (de 'studiezolder').

In september 2001 werd een tweede gebouw in gebruik genomen aan het Noordeinde in het centrum van Leiden. In dit gebouw, waarin de stadsvilla van Jan Willem Schaap uit 1866 is opgenomen die oorspronkelijk diende als directeurswoning van de Leidse Zeevaartschool, was eerst het Boerhaave College voor VAVO gevestigd. Het was niet bedoeld als permanente oplossing voor het Stedelijk Gymnasium. De ruimte bleek in 2005 alweer ontoereikend te zijn. Als tussenoplossing werden aan de Fruinlaan noodlokalen in de tuin geplaatst.

In 2008 werd in het bestemmingsplan van Leiden-Noord ruimte gemaakt voor een nieuw schoolgebouw. Een reden om een extra locatie te bouwen was naast de groei van het aantal nieuwe leerlingen ook de grote afstand voor veel leerlingen ten opzichte van Leiden-Zuid. In een parkachtige omgeving, in de nabijheid van de klassieke Stadspoldermolen, heeft architect Herman Hertzberger het ontwerp voor een modern schoolgebouw gerealiseerd. Op 4 januari 2010 is het gymnasium opgesplitst in twee vestigingen: locatie Athena aan de Fruinlaan en locatie Socrates aan de Gooimeerlaan. Het 'Noordeinde' en het 'tuinpaviljoen' worden niet meer gebruikt. De locatie Socrates biedt plaats aan ongeveer 900 leerlingen, de locatie Athena aan ruim duizend leerlingen.

In 2007 kwam de gemeente Leiden met het plan om de school samen met het Da Vinci College, het Vlietland College en een aantal basisscholen onder te brengen in een stichting, in plaats van direct onder het Bureau Openbaar Onderwijs van de gemeente. Na hevige protesten vanuit het gymnasium werd dit plan vervangen door een variant waarin het gymnasium een eigen bestuur zou krijgen, terwijl de overige scholen in de stichting bleven. Het Stedelijk Gymnasium Leiden is de grootste middelbare school van de gemeente Leiden en omstreken.

Internationaliseringsprojecten

Gedicht van Ptolomaeus op een muur in de aula

Het Stedelijk Gymnasium onderhoudt verschillende contacten met scholen uit onder meer Zweden, Polen, Boedapest, Duitsland, Italië en België om de internationalisering te bevorderen en de leerlingen kennis te laten maken met de Europese Unie en Europa. Daarnaast zijn deze contacten een uitgelezen kans voor de leerlingen om hun talenkennis van het Engels, Duits en Frans bij te houden.

LEMUN

Het Stedelijk Gymnasium organiseert sinds 2001 de jaarlijks terugkerende Leiden Model United Nations (LEMUN), met ongeveer 450 deelnemers de op een na grootste Model United Nations (MUN)-conferentie in Nederland. Ook worden jaarlijks delegaties naar de The Hague International Model United Nations (THIMUN) en andere MUN's in Nederland uitgezonden. In 2009 heeft de school voor het eerst deelgenomen aan een MUN in het buitenland: de Londen International Model United Nations (LIMUN).

USA

In 1908 is de Leidsche Gymnasiastenbond Uno Sumus Animo (wij zijn een van geest) opgericht, die activiteiten organiseert voor de leerlingen van de school. Elke locatie van de school (Athena en Socrates) heeft een eigen bestuur van twaalf leden. De twee besturen werken nauw samen bij vele schoolactiviteiten.

Het bestuur wordt elk jaar door de leerlingen van de school verkozen. De kandidaten kunnen twee dagen in juni campagne voeren waarna, op de derde dag, de verkiezingen zijn.

Er zijn twaalf taken in het bestuur:

Praeses: voorzitter van het bestuur
Abactis: notulist
Quaestor: penningmeester
Socius: schrijver/redacteur van de Socius (schoolkrant)
Skias: regisseur Grote Uitvoering (toneelvoorstelling of musical van leerlingen)
Uitvoer: hoofd van het licht- en geluidsteam
Publiciteit: verzorgt alle decoratie en publiciteit voor activiteiten
Bar: regelt catering bij schoolactiviteiten
Musa Pop: organisator van de Musa Pop avonden (avond waar leerlingen op kunnen treden voor een publiek van ouders en leerlingen)
Musa Open podium: organisator van de Open Podium avonden
Film & Media: houdt social media kanalen up-to-date en organiseert de filmavonden
Sport: organiseert sportdagen voor de leerlingen

Schoolgebouwen door de eeuwen heen

1358-1431: Hofweg (tegenwoordig Lokhorststraat), schuin tegenover Lokhorststraat 16
1431-1883: Lokhorststraat 16 (in het centrum van Leiden) (bemoeienis van architect Lieven de Key)
1883-1938: Doezastraat 2a (ontwerp Jan Willem Schaap)
1938-nu: Fruinlaan 15 (ontwerp Jan Neisingh)
2001-2010: extra gebouw, Noordeinde 1 / 3 (ontwerp Noordeinde 1 van Jan Willem Schaap)
2010-nu: tweede hoofdgebouw ("Locatie Socrates"), Nieuwe Marnixstraat 90 (ontwerp Herman Hertzberger)
2015-2021: extra gebouw, Lammenschansweg 6