Tijs Goldschmidt

Tijs Goldschmidt
Algemene informatie
Volledige naam	Paul-Tijs Goldschmidt
Geboren	30 januari 1953
Geboorte­plaats	Amsterdam
Land	Nederland
Beroep	schrijver, evolutiebioloog
Werk
Bekende werken	Darwins hofvijver (1994) Oversprongen (2000)
Dbnl-profiel
Portaal    Literatuur

Tijs Goldschmidt (Amsterdam, 30 januari 1953) is een Nederlandse schrijver en evolutiebioloog.

Goldschmidt studeerde biologie in Amsterdam en Leiden, hij woonde van 1981 tot 1986 in Tanzania, waar hij cichliden in het Victoriameer bestudeerde als onderzoeker van de Rijksuniversiteit Leiden. Hij schreef er een proefschrift over en publiceerde het boek Darwins hofvijver, waarin hij het wetenschappelijke met het persoonlijke verweeft.

In 1993 stopte hij met het doen van wetenschappelijk onderzoek om zich geheel aan het schrijven te wijden.

Darwins hofvijver werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs en bekroond met de KIJK/Wetenschapsweekprijs (later opgegaan in de Eurekaprijs) in 1995 en is inmiddels vertaald in onder andere het Engels, Frans, Duits, Italiaans, Japans en Chinees. Na dit boek publiceerde Goldschmidt vele essays, waaronder De andere linkerkant. In 2001 ontving hij voor zijn bundel Oversprongen de Jan Hanlo Essayprijs. In 2004 was hij een van VPRO's Zomergasten. In 2007 hield hij de Huizingalezing onder de titel Doen alsof je doet alsof in de Pieterskerk te Leiden. Goldschmidt is sinds 2008 advisor aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten. In 2022 is de Jan Wolkers Prijs aan hem toegekend voor zijn essaybundel Wolven op het ruiterpad. In december 2022 werd de P.C. Hooft-prijs 2023 aan hem toegekend.

• An Ecological and Morphological Field Study on the Haplochromine Cichlid Fishes (Pisces, Cichlidae) of Lake Victoria,1989, academisch proefschrift, Universiteit Leiden
• Darwins hofvijver: een drama in het Victoriameer, 1994, Prometheus (Engelse vertaling: Darwin's Dreampond, MIT, 1996, door Sherry MacDonald)
• Oversprongen: beschouwingen over cultuur en natuur, 2000, Prometheus
• De andere linkerkant: over de rol van links en rechts in de evolutie, 2003, Stephen Jay Gould-lezing, tegenwoordig Niko Tinbergen-lezing, Athenaeum-Polak & Van Gennep
• De bijenchoreograaf, 2004, Athenaeum-Polak & Van Gennep
• Wegkijken: een selectie uit het Spaarnestad Fotoarchief, 2004, Athenaeum-Polak & Van Gennep
• Letterhout, 2005, co-referaat bij de Van der Leeuw-lezing door Amitav Ghosh, Verhalen uit het wild. Volkskrant Boekenfonds
• De eilandbaron, 2006, 6e Vermeerlezing, Technische Universiteit Delft
• Kloten van de engel: beschouwingen over de natuurlijkheid van cultuur, 2007, Athenaeum-Polak & Van Gennep
• Doen alsof je doet alsof, 2008, Prometheus/NRC Handelsblad, Huizingalezing, 2007
• Elk jaar Darwinjaar, 2009, Publiekslezing bij TU-Eindhoven University Lectures
• libretto Up and Up | Down and Out, voor Maarten Altena / ASKO|Schoenberg ensemble met Marcel Beekman, 2010
• Boeteboeners in Mustafa Stitou, Koeiensuite. Gedichten/Tijs Goldschmidt, Boeteboeners. Over zuivel en de Hollandse properheid, 2011 [bibliofiele uitgave bij het project Melkkleuren van Aziz Bekkaoui, i.s.m. de Stichting Henry Hudson 500]
• Vis in bad, 2014, Essays. Athenaeum-Polak & Van Gennep
• Mutilaties, 2017, Tijs Goldschmidt en Marg van der Burgh (tekst), Irma Boom (ontwerp)
• Onvoldoende liefdesbrieven, 2019, Van Oorschot
• Rechtop: over denken, graven en schrijven van Eugène Dubois, 2022, Van Oorschot, Met niet eerder gepubliceerde brieven van en aan Eugène Dubois en teksten van studenten van de Universiteit Maastricht: Vincent Bijman, Eva-Britt Rongen, David Dixon en Anna Moriarty Linthorst.
• Wolven op het ruiterpad: over mensen en andere roedeldieren, 2022, Athenaeum–Polak & Van Gennep
• Dansen als de meeuwen. 2023, Athenaeum–Polak & Van Gennep en Van Oorschot.

Secundaire auteur:

• Niko Tinbergen, Eskimoland, 2017 (oorspr. uitgave 1934). Inleiding Tijs Goldschmidt
• Rudy Kousbroek, Seks, natuurlijk, maar vooral orde: brieven aan Gerard Reve, 2017, Augustus Atlas Contact. Inleiding Tijs Goldschmidt
• D. Hillenius, Ademgaten. Denken over dieren, 2009, Van Oorschot. Gelezen en ingeleid door Tijs Goldschmidt
• H.A. Lorentz, Zwarte mensen - witte bergen: verhaal van een tocht naar het Sneeuwgebergte in Nieuw-Guinea, 2005 (oorspr. 1913), Atlas. Voorwoord Tijs Goldschmidt

• Profiel bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)

Zie de categorie Tijs Goldschmidt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.