Tonalpohualli

Pagina 11 refereert aan de Codex Magliabechiano, en toont vier dag symbolen van de tonalpohualli: Vuursteen/Mes, Regen, Bloem, en Kaaiman/Krokodil (cipactli), met Spaanse beschrijvingen. Zie hoe erg het regensymbool op Tlaloc lijkt, de Azteekse god van de regen en vruchtbaarheid.

De tonalpohualli, een Nahuatl woord dat "telling van de dagen" betekent, is een heilige periode van 260 dagen (vaak benoemd als "jaar") binnen het precolumbiaanse Mesoamerica, met name onder de Azteken. Deze kalender periode kent geen zon noch maan, maar bestaat eerder uit 20 trecena, of 13 dagenperiodes. Elke trecena wordt gewijd aan en staat onder toezicht van verschillende goden.

De oorsprong is onbekend dit valt voor een deel toe te schrijven aan de zuivere antiquiteit van de tonalpohualli. Er zijn verscheidenen theorieën voor deze unieke kalenderperiode: dat het de cyclus van Venus vertegenwoordigt, dat het de menselijke zwangerschapsperiode vertegenwoordigt, of dat het het aantal dagen tussen 12 augustus en 30 april vertegenwoordigt wanneer de zon niet in de lucht is in de tropische laaglanden. Anderzijds stellen sommige geleerden voor dat tonalpohualli helemaal niet gebaseerd is op een natuurlijk fenomeen, maar eerder op totalen van 13 en 20, beide belangrijke getallen in Mesoamerica.

De andere belangrijk Azteekse kalender, xiuhpohualli, is een zonnekalender, die op 18 maanden van 20 dagen wordt gebaseerd. Een xiuhpohualli werd aangewezen door de naam van zijn eerste tonalpohualli dag. Bijvoorbeeld, Hernan Cortes ontmoet Motecuhzoma II op dag 8 wind in jaar 1 riet (of 8 november, 1519 in juliaanse kalender).

De xiuhpohualli en de tonalpohualli vallen iedere 52 jaar samen. Het "jaar" 1 Riet was de 13e in die 52 jaar cyclus.

In de Azteekse kalender zijn er twintig dagtekens.

Afbeelding Nahuatl naam Uitspraak (IPA) Nederlandse vertaling Richting
Cipactli [siˈpaktɬi]? krokodil
Alligator
Kaaiman
Watermonster
Oost
Ehecatl [eʔˈeːkatɬ]? Wind Noord
Calli [ˈkalli]? Huis West
Cuetzpalin [kʷetsˈpalin]? Hagedis Zuid
Coatl [ˈkoː(w)aːtɬ]? Slang Oost
Miquiztli [miˈkistɬi]? Dood Noord
Mazatl [ˈmasaːtɬ]? Hert West
Tochtli [ˈtoːtʃtɬi]? Konijn Zuid
Atl [aːtɬ]? Water Oost
Itzcuintli [itsˈkʷintɬi]? Hond Noord
Ozomatli
Ozomahtli
[osoˈmaʔtɬi]? Aap West
Afbeelding Nahuatl naam Uitspraak (IPA) Nederlandse vertaling Richting
Malinalli [maliːˈnalli]? Gras Zuid
Acatl [ˈaːkatɬ]? Riet Oost
Ocelotl [oˈseːloːtɬ]? Jaguar Noord
Quauhtli
Cuauhtli
[ˈkʷaːwtɬi]? Arend West
Cozcaquauhtli
Cozcacuauhtli
[koːsaˈkʷaːwtɬi]? Gier Zuid
Ollin
Olin
[ˈoliːn]? beweging
Aardbeving
Oost
Tecpatl [ˈtekpatɬ]? Vuursteen
Mes
Noord
Quiahuitl
Quiyahuitl
[kiˈ(j)awitɬ]? Regen West
Xochitl [ʃoːtʃitɬ]? Bloem Zuid

Galerij van Dagtekens

[bewerken | brontekst bewerken]

Notitie; de symbolen zijn kloksgewijs geplaatst rond de kalender.

[bewerken | brontekst bewerken]