Tuyuhun

De Tuyuhun (Chinees: 吐谷渾, Tibetaans, ook: A-zha, Henanguo: 河南國) was een Turkstalig nomadenvolk, dat zich in de derde eeuw in het gebied van Kokonor vestigde. Dit volk wordt in de Tibetaanse literatuur, zoals de Oude Tibetaanse annalen, de Azha genoemd.

In het jaar 634 zond de Chinese Tang-dynastie een invasie-leger naar de regio Kokonor. Deze succesvolle invasie bracht de Tang in conflict met het Tibetaanse rijk, dat de Tuyuhun (Azha) als vazallen beschouwden. Het bezit van het gebied werd een langdurig twistpunt tussen Tibetanen en de Tang-dynastie.

In 663 werd het in de periode van de Tibetaanse koning Mansong Mangtsen definitief onderdeel gemaakt van het Tibetaans rijk. Een klein deel van de Tuhuyun migreert in oostelijke richting naar Centraal China.

Ongeveer de helft van de Tuhuyun vlucht naar de omgeving van het huidige Lanzhou in de huidige provincie Qinghai, waar de Chinezen een nieuwe provincie Anlezhou (gepacificeerd gebied) voor hen creëerden. Dat gebied werd omstreeks 758 eveneens door het Tibetaanse rijk veroverd.

Het grootste deel van de Tuhuyun was na het midden van de negende eeuw getibetaniseerd.