Václav Talich

Václav Talich (Kroměříž, Moravië, 28 mei 1883 – Beroun, in de buurt van Praag, 16 maart 1961) was een Tsjechisch dirigent en violist.

Talich groeide op in een muzikaal gezin. Zijn vader Jan was violist en zijn broer Jan was cellist. Hij studeerde aan het conservatorium te Praag, onder andere viool bij Otakar Ševčík. In 1903 werd hij zelfs concertmeester van de Berliner Philharmoniker die toen gedirigeerd werd door Arthur Nikisch.

Deze positie moest hij in 1904 om gezondheidsredenen opgeven en hij ging naar Odessa. Daar werd hij dirigent van het orkest van het stedelijk theater. In 1905 werd hij aan de Keizerlijke Russische Academie in Tbilisi, in Georgië, als professor voor viool aangesteld. In 1906 en 1907 was hij weer terug in Praag. Van 1908 tot 1912 was hij dirigent van het Sloveens Filharmonisch Orkest in Ljubljana. Tegelijkertijd deed hij studies bij Max Reger, Arthur Nikisch en Arturo Vigna. Van 1912 tot 1915 was hij dirigent van het operaorkest in Pilsen.

In 1917 dirigeerde hij zijn eerste concert met het Tsjechische Filharmonisch Orkest. In 1919 werd hij benoemd tot chef-dirigent van dit orkest en bleef in deze positie tot 1941. In 1922 was hij medeoprichter van het Tsjechisch Philharmonisch koor in Praag. In de tijd van 1931 tot 1943 was hij eveneens dirigent van het Filharmonisch Orkest van Stockholm.

Van 1936 tot 1945 was hij ook directeur van de Nationale Opera in Praag en zette hij zich vooral in voor de verbreiding van hedendaagse opera's van Tsjechische componisten. Onder zijn leiding werd de opera Rusalka van Dvořák een groot succes.

Onder druk van de nazi's moest hij als nationalistisch denkende Tsjech zijn ambten in Tsjecho-Slowakije opgeven. Maar hij kreeg geen beroepsverbod, zoals het eigenlijk bij de nazi's normaal was. Dat leverde hem na de oorlog de verdenking op dat hij met de nazi's collaboreerde.

Van 1949 tot 1952 was hij dirigent van het nieuw opgerichte Slovakisch Filharmonisch Orkest in Bratislava. Hij heeft voor de platenmaatschappij Supraphon een hele reeks opnames gemaakt met werken van Tsjechische componisten.

Tot zijn bekendste leerlingen behoren Karel Ančerl, Milan Munclinger, Jaroslav Krombholc en Charles Mackerras.

• František Sláma: 'Z Herálce do Šangrilá a zase nazpátek. Václav Talich - Český komorní orchestr - Česká filharmonie', Říčany: Orego, 2001, ISBN 80-86117-61-8
• Annalen van de operagezelschappen in Nederland 1886-1995, Amsterdam: Den Uitgave van Theater Institute Nederland, 1996, 1276 p.
• Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9
• Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer: Komponisten der Gegenwart, Edition Text & Kritik, München, 1992, ISBN 978-3-88377-930-0
• Maurice W. Riley: The history of the viola, Vol. II, Ann Arbor, Michigan: Braun-Brumfield, 1991, 454 p., ISBN 978-0-960-31503-1
• Alain Pâris: Dictionnaire des interprètes et de l'interprétation musicale au XXe siècle, Paris: Robert Laffont, 1989. 906 p., ISBN 2-221-50323-6
• Michele Girardi, Franco Rossi: Indice Dei Nomi, in: Il teatro la Fenici : chronologia degli spettacoli 1792-1936, Venezia: Albrizzi Editore, 1989, 491 p., ISBN 88-7837-007-X
• Kurtz Myers: Performer Index : Conductors, in: Index to record reviews 1984-1987 : based on material originally published in "Notes", the quarterly journal of the Music Library Association between 1984 AND 1987, Boston, Massachusetts: G.K. Hall, 1989, 639 p., ISBN 978-0816104826
• Kurtz Myers: Performer Index : Conductors, in: Index to record reviews, 1978-1983 : based on material originally published in "Notes", the quarterly journal of the Music Library Association, between 1978 and 1983, 1st Suppl., Boston, Massachusetts: G K Hall, December 1985, 873 p., ISBN 978-0816104352
• Kurtz Myers: Performer Index : Conductors, in: Index to record reviews, 1949-1977 : based on material originally published in "Notes", the quarterly journal of the Music Library Association Between 1949 and 1977, Vol. 5: indexes, Boston, Massachusetts: G.K. Hall, 1980, 664 p. ISBN 978-0816100873
• Enrico Stinchelli: I grandi direttori d'orchestra, Rome: Gremese Editore, 1987
• Lamberto Trezzini: Indice Dei Nomi, in: Due secoli di vita musicale storia del teatro comunale di Bologna, Seconda edizione, Nuova Alfa Editoriale, 1987, 362 p., ISBN 978-88-777-9002-6
• Antonin Spelda: Slavni plzenske opery, Plzni: Zapadoceske nakladatelstvi, 1986
• Stefan Jaeger: Das Atlantisbuch der Dirigenten, Zürich: Atlantis Musikbuch-Verlag, 1985, ISBN 3-254-00106-0
• Miroslav Krleza: Leksikon Jugoslavenske Muzike, Zagreb: Jugoslavenski Leksikografski Zavod, 1984
• Die Viola. Jahrbuch der Internationalen Viola-Forschungsgesellschaft : 1983/84, Bärenreiter, 1984
• Václav Holzknecht: Ste vyroci Václava Talicha. (Das hundertjährige Jubiläum Vaclav Talichs), Hudebni rozhledy. 36 (1983), S. 377-379.
• Milan Kuna: Václav Talich, Beroun: Okresni muzeum 1983. 143 S.
• Milan Kuna: Václav Talich a Lublan. (Vaclav Talich und Lublan), Hudebni veda. 20 (1983), S. 344-352.
• Milan Kuna: Václav Talich, Praha: Panton 1980. 423 S.
• Milan Kuna: Václav Talich a SSSR. (Václav Talich und die UdSSR), Hudebni veda. 14 (1977), S. 301-315.
• Milan Kuna: Z korespondence Václavu Talichovi v okupaci. (Briefe an Václav Talich aus der Okkupationszeit), Prispevky k dejinam ceske hudby. 1 (1971), S. 173-256.
• Peter Muck: Einhundert Jahre Berliner Philharmonisches Orchester. Darstellung in Dokumentation im Auftrag des Berliner Orchesters. Tutzing: Hans Schneider Verlag, 1982, 3 Bände: 1. Band: "1882-1922", 512 Seiten, ISBN 3-7952-0339-2; 2. Band: "1922-1982", 483 Seiten, ISBN 3-7952-0340-6; 3. Band: "Die Mitglieder des Orchesters - Die Programme - Die Konzertreisen - Erst- und Uraufführungen", 509 Seiten, ISBN 3-7952-0341-4
• Václav Talich - obituary, Opera News, Apr 29, 1981, p. 28
• Jeb H. Perry: Variety obits. An index to obituaries in Variety, 1905-1978, Metuchen, N.J.: Scarecrow Press, 1980, 311 p., ISBN 978-0810812895
• The Slovak philharmonic orchestra, 1980, 199 p.
• Thomas Boltenstern: Musiklexikon : Svensk 1900-talsmusik fan opera till pop; 2000 biografier; termer, instrument, ensembler, repertoar, Stockholm: Natur Och Kultur, 1978, 362 p., ISBN 978-9127281882
• Josef Ross: Václav Talich - pedagogicka osobnost. (Václav Talich - pädagogische Persönlichkeit), Estericka vychova. 1976/1977, S. 46-47.
• Gösta Morin, Carl-Allan Moberg, Einar Sundström: Sohlmans musiklexikon - 2. rev. och utvidgade uppl., Stockholm: Sohlman Förlag, 1975-1979, 5 v.
• Paul Frank, Burchard Bulling, Florian Noetzel, Helmut Rosner: Kurzgefasstes Tonkünstler Lexikon - Zweiter Teil: Ergänzungen und Erweiterungen seit 1937, 15. Aufl., Wilhelmshaven: Heinrichshofen, Band 1: A-K. 1974. ISBN 3-7959-0083-2; Band 2: L-Z. 1976. ISBN 3-7959-0087-5
• Herberta Masarykova: Hudba v zrcadle doby; 6 - Václav Talich, Praha: Statni hudebni vydava telstvi 1967. 491 S.
• Československý hudební slovník osob a institucí, Praha: Státní hudební vydavatelství: 1963, 1965
• Vilem Pospisil: Václav Talich odesel - dilo zustava - (V. Talich ist tot - sein Werk wird bleiben), Hudebni Rozhledy. 14 (1961), S. 279-281.
• Vilem Pospisil: Václav Talich. Nekolik kapitol o dile a zivote cveskelho umelce - Kniznice Hudebnich rozledu; Reihe A, 4, Praha: Panton 1961. 144 S.
• Vilem Pospisil: K zivotnimu jubileu narodni'ho umelce Václava Talicha. (Zum Lebensjubiläum des Nationalkünstlers V. Talich), Hudebni rozhledy. 11 (1958), S. 359-361.
• Ladislav Slovak: Talich zbllzka. (Václav Talich aus der Nähe), Slovenska hudba. 5 (1961), S. 152-154.
• Miroslav K. Cerny: In memoriam Václava Talicha, Tvorba. 26 (1961), S. 282.
• Jiri Pauer: Václavu Talichovi, narodnimu umevlci. (An den Nationalkünstler Václav Talich), Hudebni rozhledy. 10 (1957), S. 488~89.

• (fr) Biografie
• (cs) /(en) František Sláma Archive Documents - Photos - Sound Recordings Library