Versailles

Zie Versailles (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Versailles.
Versailles
Gemeente in Frankrijk Vlag van Frankrijk
Versailles (Frankrijk)
Versailles
Situering
Regio Île-de-France
Departement Yvelines (78)
Arrondissement Versailles
Kanton hoofdplaats van twee kantons: Versailles-1 en Versailles-2
Coördinaten 48° 48′ NB, 2° 8′ OL
Algemeen
Oppervlakte 26,18 km²
Inwoners
(1 januari 2021)
83.587[1]
(3.193 inw./km²)
Hoogte 103 - 180 m
Burgemeester François de Mazières
(2020-2026)
Overig
Postcode 78000
INSEE-code 78646
Website versailles.fr
Detailkaart
Versailles (Yvelines)
Versailles
Locatie in Frankrijk Yvelines
Foto's
Portaal  Portaalicoon   Frankrijk

Versailles is een gemeente in Frankrijk, die deel uitmaakt van de agglomeratie van Parijs. Het ligt gaand vanuit het centrum van Parijs in de richting van het zuidwesten via Boulogne-Billancourt en Sèvres op een afstand van 20 km. Versailles is de hoofdplaats, de prefectuur, van het departement Yvelines en van het arrondissement Versailles. De gemeente telde 83.587 inwoners op 1 januari 2021.[1]

Versailles is vooral bekend door het kasteel van Versailles, gebouwd door Lodewijk XIII en uitgebreid door zijn zoon Lodewijk XIV. Gedurende het ancien régime was Versailles de hoofdzetel van het absolutisme. De stad wordt beheerst door het kasteel, onder meer door de lanen die naar het kasteel leiden.

Behalve het kasteel zijn bezienswaardig:

Er werden in Versailles voor de geschiedenis van Europa belangrijke verdragen gesloten, zoals de Vrede van Versailles van 1783, de proclamatie van het Duitse Keizerrijk in 1871 en het Verdrag van Versailles van 1919.

Volgens de meest gangbare verklaring zou het toponiem Versailles afgeleid zijn van het Oudfranse woord versail dat reeds in 1038 opduikt in een oorkonde in de persoonsnaam Hugues de Versaillis. Versail verwijst dan naar een 'gebied waar het onkruid is gewied', of 'ontgonnen grond'. Het woord zou op zijn beurt afstammen van het Latijnse werkwoord versare wat omkeren, omdraaien of ploegen betekent. Versail zou dus 'akker' betekenen. Volgens plaatselijke etymologen zou het zijn afgeleid zijn van de omschrijving verses saillantes ter aanduiding van opborrelende stromen of oppervlaktewateren, daarmee verwijzend naar het moerassig karakter van de streek.

Aan het begin van de 16e eeuw was Versailles een dorp met ongeveer 400 inwoners. Het was een welvarend landbouwdorp aan de voet van een kasteelheuvel. Het dorp lag op de weg waarlangs het vee vanuit Normandië naar de Parijse slachthuizen werd geleid. De stad ontwikkelde zich vanaf 1670 om personen verbonden aan het koninklijk hof te huisvesten. Lodewijk XIV en zijn architecten tekenden een stratenplan uit voor de stad. De nieuwe stad bestond uit de wijken Notre-Dame (Rive-Droite: ten noordoosten van het kasteel rond de kerk Notre-Dame) en Saint-Louis (Rive-Gauche: rond de kerk (later kathedraal) Saint-Louis).[2] Vanaf 1715 maakten de lage gebouwen in het groen plaats voor klassieke huizenblokken. Bouwmeester Charles Claude Flahaut de La Billarderie, graaf van Angiviller, legde vanaf 1773 strikte bouwvoorschriften op voor de sterk groeiende stad. Aan de vooravond van de Franse Revoutie was Versailles een van de grootste steden van Frankrijk.

Na de revolutie verhuisde de nationale administratie naar Parijs. Versailles werd wel een prefectuur en vanaf 1801 een bisdom maar kende toch een sterke krimp. Dit werd pas stopgezet na de komst van de spoorweg in 1839. Tijdens de belle époque werden nieuwe wijken gebouwd. Ook na de Tweede Wereldoorlog was er een groei en werden nieuwe wijken gebouwd.[3]

Verkeer en vervoer

[bewerken | brontekst bewerken]

Er liggen de spoorwegstations Versailles-Chantiers, Versailles-Rive-Droite, Versailles-Château-Rive-Gauche en het gesloten station Versailles-Matelots.

De oppervlakte van Versailles bedroeg op 1 januari 2021 26,18 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 3.192,8 inwoners per km².

De onderstaande kaart toont de ligging van Versailles met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

De gemeente telde 83.587 inwoners op 1 januari 2021.[1] In 1789, aan de vooravond van de Franse Revolutie, telde Versailles 60 tot 70.000 inwoners. Vijfentwintig jaar later waren dat er nog maar 25.000.[3]

Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal, bron: INSEE-tellingen.

Grafiek inwonertal gemeente
Grafiek inwonertal gemeente

Versailles is zeventien keer etappeplaats geweest in wielerkoers Ronde van Frankrijk. Onder meer Jacques Anquetil, Eddy Merckx en Gerrie Knetemann wonnen in Versailles.

Zie de categorie Versailles van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.