Vipassanaretraite

Een vipassanaretraite is een tien- of elfdaagse retraite waarin de meditatietechniek vipassana aangeleerd en beoefend wordt.

Het edele achtvoudige pad dat Gautama Boeddha na zijn verlichting onderwees bevat twee meditatiemethoden: Samatha (concentratiemeditatie) en Vipassana (inzichtsmeditatie). In Vipassana worden alle vergankelijke verschijnselen neutraal geobserveerd, en ziet men de dingen zoals ze werkelijk zijn, namelijk onbevredigend, zonder essentie en vergankelijk.

Een normale vipassanaretraite duurt 10 of 11 dagen. Voor gevorderde studenten zijn er ook verlengde retraites die steeds een meervoud duren, dus 22, 33, 44 dagen etc.

Tijdens een retraite leven, mediteren, eten, ontspannen en slapen de mannen en de vrouwen gescheiden van elkaar. Omdat het accent tijdens de retraite ligt op zelfinzicht, is het niet toegestaan tijdens de retraite met anderen te praten, anderen aan te kijken of elkaar te helpen door bijvoorbeeld iets aan te reiken of een deur open te houden.

Een retraitecentrum is doorgaans kaal en sober. Er zijn geen beelden of schilderingen aanwezig, er wordt geen muziek gedraaid of wierook gebrand. Zodoende is elke vorm van afleiding afwezig, wat het voor de student zou vergemakkelijken om dieper en dichter bij zichzelf te komen.

De dagindeling wordt begin 21e eeuw nog steeds toegepast zoals Gautama Boeddha ze ooit[bron?] heeft opgesteld:

Tijden Activiteit
4u30 luiden van de bel, opstaan
5u00 tot 6u15 1e meditatie
6u15 tot 8u ontbijt en pauze
8u00 tot 9u15 2e meditatie
9u15 tot 9u30 pauze
9u30 tot 10u45 3e meditatie
10u45 tot 11u pauze
11u00 tot 13u lunch en pauze
13u00 tot 14u15 4e meditatie
14u15 tot 14u30 pauze
14u30 tot 15u45 5e meditatie
15u45 tot 16u pauze
16u00 tot 17u15 6e meditatie
17u15 tot 18u15 diner en pauze
18u15 tot 19u45 dharma-lezing
19u45 tot 21u 7e meditatie
21u00 tot 21u30 pauze
21u30 lichten uit

Er zijn variaties mogelijk op dit tijdschema:

  • meditatiesessies van 60 en 90 minuten in plaats van 75 minuten
  • loopmeditaties in plaats van de zitmeditatie
  • de afwezigheid van een lunch (vooral voor oud-studenten)