Wim Crouwel (ontwerper)

Wim Crouwel
Wim Crouwel (links) ontvangt de Willem Grollenbergprijs uit handen van E.G. Stijkel (1976)
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum	21 november 1928
Geboorteplaats	Groningen
Overlijdensdatum	19 september 2019
Overlijdensplaats	Amsterdam
Nationaliteit	Nederlandse
Academische achtergrond
Alma mater	Gerrit Rietveld Academie Academie Minerva
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Grafisch ontwerpen
Universiteit	Erasmus Universiteit Rotterdam
Soort hoogleraar	Bijzonder hoogleraar
Bekend van	New Alphabet
Beroep	Grafisch ontwerper
Bekende werken	typografie Telefoongids
Dbnl-profiel

Wilm Hendrik (Wim) Crouwel (Groningen, 21 november 1928 – Amsterdam, 19 september 2019)^[1] was een Nederlandse grafisch ontwerper en hoogleraar.

Crouwel volgde tussen 1947 en 1949 een opleiding beeldende kunst aan Academie Minerva in zijn geboorteplaats. Daarna volgde hij lessen typografie aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam (sinds 1968 de Gerrit Rietveld Academie).

In 1963 was hij mede-oprichter van het ontwerpbureau Total Design. Hij bleef lange tijd bij het bedrijf betrokken als directeur. Vanaf 1964 was Crouwel verantwoordelijk voor het ontwerp van de affiches, catalogi en tentoonstellingen van het Stedelijk Museum in Amsterdam.

In 1967 ontwierp hij het lettertype New Alphabet, een letter die de beperkingen van de kathodestraalbuis omarmt en zodoende bestaat uit alleen maar horizontalen en verticalen. Andere letterontwerpen van zijn hand zijn Fodor en Gridnik. Crouwel was mede-ontwerper van het Nederlandse paviljoen op de wereldtentoonstelling van 1970 in Osaka, Japan. Een ontwerp van Crouwel dat in Nederland algemeen bekend is, is dat voor de cijferfrankeerzegels die in gebruik waren van 1976 tot 2002.^[2]

Naast werkzaam te zijn als grafisch ontwerper was hij ook actief in het educatieve en culturele circuit. Zo was hij al in de jaren vijftig werkzaam als docent bij de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in 's-Hertogenbosch en het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam. Tussen 1965 en 1985 was hij verbonden aan de afdeling industrieel ontwerpen van de Technische Hogeschool Delft, als medewerker, docent, hoogleraar en bijzonder hoogleraar. Van 1987 tot 1993 gaf hij als bijzonder hoogleraar les bij Kunst- en Cultuurwetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarnaast was hij van 1985 tot 1993 directeur van Museum Boijmans Van Beuningen in datzelfde Rotterdam. Een van de belangrijkste aspecten van Crouwels grafische werk is de typografie.

• 1958 en 1966 – H.N. Werkmanprijs
• 1965 – Frans Duwaerprijs
• 1976 – Willem Grollenbergprijs
• 1991 – Piet Zwart Prijs^[3]
• 1991 – Stankowsky Prijs (Duitsland)
• 2004 – Oeuvre-prijs Fonds BKVB
• 2009 – Gerrit Noordzij-prijs voor zijn werk als letterontwerper en leraar^[4]
• 2019 – The TDC Medal (Type Directors Club, Verenigde Staten)^[5]

Crouwel had drie kinderen, onder wie voormalig (van 2004 tot 2008) Rijksbouwmeester Mels Crouwel.

• Kuyvenhoven, F. (2010). Index Nederlandse beeldende kunstenaars, kunstnijveraars en fotografen., ISBN 9789072905550
• Tony Brook & Adrian Shaughnessy (ed.) (2011). Wim Crouwel: a graphic odyssey. Londen : Unit Editions, 144 p., ISBN 978-0-9562071-3-5 pbk (3 verschillende omslagen). Catalogus van de overzichtstentoonstelling in het Design Museum, Londen, 30 maart – 3 juli 2011.^[6]
• Wim Crouwel (2010). Wim Crouwel in his own words. Den Haag : Lauwen Books, Ways of Thinking serie n° 2., ISBN 978-94-90628-02-4.
• Wim Crouwel, Catherine de Smet, Emmanuel Bérard (2007). Wim Crouwel : architectures typographiques = typographic architectures. vert.: Anette Eskénazi (Nl-Fr) & Deke Dusinberre (Fr-Eng); photogr.: Johannes Schwartz et al. Parijs : Éditions F7 & Galerie Anatome, 104 p. Uitgegeven bij de tentoonstelling 'Wim Crouwel, Architectures typographiques : 1956-1976', Galerie Anatome, Parijs, 10 februari – 28 april 2007. Tekst in het Frans en het Engels. ISBN 978-2-916796-02-4 pbk.
• Kees Broos (2003). Wim Crouwel alphabets. Met bijdragen van David Quay. Amsterdam : BIS Publishers, 133 p., ISBN 90-6369-037-1
• Frederike Huygen & Hugues Boekraad (1995). Wim Crouwel (Monografieën van Nederlandse kunstenaars). Zwolle : Waanders, 288 p., ISBN 90-6630-458-8 geb.
• Frederike Huygen & Hugues Boekraad (1997). Wim Crouwel : mode en module. Eindredactie en samenstelling oeuvrelijst: Hester Wolters et al. Rotterdam : Uitgeverij 010, 428 p., ISBN 90-6450-310-9. – Overzicht van het werk van de Nederlandse ontwerper.

• Rijksmuseum Amsterdam^[7]
• Stedelijk Museum Amsterdam

• Biografie Wim Crouwel op Vividvormgeving
• Lettertypen van Wim Crouwel bij The Foundry
• Werk van Wim Crouwel op website NAGO
• Selectie van lezingen
• Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis

Zie de categorie Wim Crouwel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.