Acht Excentriekelingen van Yangzhou

Portret van Jin Nong, geschilderd door zijn leerling Luo Ping

De Acht Excentriekelingen van Yangzhou (Chinees: 揚州八怪; pinyin: Yángzhōu bā guài) is een canon van acht Chinese kunstschilders uit de stadsprefectuur Yangzhou, tijdens de regering van Kangxi en Qianlong in de vroege Qing-periode. Zij behoorden tot de belangrijkste vertegenwoordigers van de Yangzhou-school. Kunstenaars van deze stroming binnen de Zuidelijke School verwierpen de in hun tijd heersende orthodoxe opvattingen over de schilderkunst ten bate van een expressiever stijl.

De term 'excentriekelingen' slaat op de vrije, onconventionele schilderstijl, niet zozeer op het sociale gedrag van de schilders. Hun schilderkunst werd door weinig mensen volledig begrepen en derhalve als excentriek beschouwd. De meeste van hen kwamen uit een arm milieu en waren weinig geschoold in de schilderkunst.

Hun werken in gewassen inkt waren geschilderd in ongebruikelijke penseeltechnieken en weerspiegelen een sterke persoonlijkheid. Zij lieten zich onder andere inspireren door Xu Wei, de Vier Monniken en andere kunstschilders die in hun eigen tijd als vernieuwend te boek stonden.[1]

De Acht Excentriekelingen staan met name bekend om hun vogel- en bloemschilderingen en expressieve portreten. Behalve in de schilderkunst waren de meeste van hen ook bedreven in poëzie, kalligrafie en het snijden van zegels.

Samenstelling

[bewerken | brontekst bewerken]

De algemeen geaccepteerde samenstelling van de Acht Excentriekelingen is als volgt:[2]

De canon van de Acht Excentriekelingen kent een aantal alternatieve samenstellingen, allen met kunstschilders uit de Yangzhou-school. Namen die op deze lijsten voorkomen zijn onder andere Gao Fenghan (1683–1749), Hua Yan (1682–1765), Bian Shoumin (1684–1752), Yang Fa (1688–1785) en Min Zhen (1730–?).[b]

De Acht Excentriekelingen waren met name vernieuwend op het gebied van vogel- en bloemschilderingen. Hun nieuwe penseeltechnieken vonden navolging bij andere Chinese kunstschilders, zowel op de Yangzhou-school als op latere generaties. Zij hadden een belangrijke invloed op bekende schilders van de 19e-eeuwse Shanghai-school, zoals Zhao Zhiqian (1829–1884), Wu Changshuo (1844–1927) en Qi Baishi (1864–1957).