Zai (Arabische letter)

Zai, ﺯﺍﻱ, is de elfde letter van het Arabisch alfabet. Hij stamt af van de letter zajin uit het Fenicisch alfabet en is daardoor verwant met de Latijnse Z, de Griekse zeta en de Hebreeuwse zajin. Aan de zai kent men de getalswaarde 7 toe.

De zai klinkt als de stemhebbende Nederlandse "Z" in "zagen", ook aan het eind van een woord, en onderscheidt zich in de uitspraak van de stemloze sin. Aangezien de zai een zonneletter is, assimileert hij een voorafgaand bepaald lidwoord "al". Voorbeeld "de zai" - الزاي : uitspraak niet "al-zai" maar "az-zai".

De zai is een "non-connector", dat wil zeggen dat men hem niet met de volgende letter kan verbinden en hij alleen een geïsoleerde vorm en eindvorm heeft, maar geen begin- of middenvorm. Voorbeeld: in الزاي staat de op de zai volgende alif ا los van de zai.

Het Perzisch kent de zwakke "zj"-klank, zoals in het Nederlandse leenwoord "journaal". Deze klank komt in het Arabisch niet voor. Het Perzisch heeft daarom vanuit de zai de letter "zje" ontwikkeld, welke drie punten heeft in plaats van een. Geïsoleerde vorm: ژ.