(471143) Dziewanna – Wikipedia, wolna encyklopedia

(471143) Dziewanna
ilustracja
Odkrywca

Andrzej Udalski, Scott Sheppard, Marcin Kubiak, Chad Trujillo (OGLE-IV)

Data odkrycia

13 marca 2010[1]

Numer kolejny

471143

Oznaczenie tymczasowe

2010 EK139

Charakterystyka orbity (2022-08-09)
Przynależność
obiektu

obiekt transneptunowy[1]
w rezonansie orbitalnym
2:7 z Neptunem[2]

Półoś wielka

69,30[1] au

Mimośród

0,5316[1]

Peryhelium

32,46[1] au

Aphelium

106,13[1] au

Okres obiegu
wokół Słońca

ok. 576,9[1] lat

Inklinacja

29,49[1]°

Charakterystyka fizyczna
Średnica

ok. 470[2] km
>504[3] km

Okres obrotu

ok. 7,07[1] h

Albedo

ok. 0,25[2]

Jasność absolutna

ok. 4,09[1]m

(471143) Dziewannaplanetoida z grupy obiektów transneptunowych[1].

Obiekt krąży wokół Słońca w tzw. rezonansie orbitalnym 2:7 z Neptunem[2]. Przed nadaniem nazwy planetoida nosiła oznaczenie (471143) 2010 EK139.

Odkrycie i nazwa

[edytuj | edytuj kod]

Planetoida ta została odkryta 13 marca 2010 roku w programie OGLE-IV przez zespół astronomów Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem prof. Andrzeja Udalskiego przy użyciu kamery obrazującej niebo zainstalowanej przy 1,3 m teleskopie warszawskim w Obserwatorium Las Campanas[4]. Do zespołu odkrywców należeli A. Udalski, S.S. Sheppard, M. Kubiak, C.A. Trujillo. Planetoidzie nadano imię Dziewanna, słowiańskiej bogini dzikiej przyrody, lasów i polowań[5].

Orbita

[edytuj | edytuj kod]

(471143) Dziewanna okrąża Słońce po mocno wydłużonej eliptycznej orbicie w ciągu ok. 577 lat[6] w średniej odległości 69,30 j.a. Nachylenie jej orbity względem ekliptyki to 29,5°, a mimośród jej orbity wynosi 0,532. Planetoida ta – wraz z 2010 HE79, 2010 EL139 i 2010 FX86 – jest jedną z czterech dużych planetoid odkrytych przez polskich astronomów w 2010 roku. Jest to planetoida o wydłużonej orbicie. Należy ona do dużych obiektów transneptunowych.

Jest jednym z większych obiektów odkrytych na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku w Układzie Słonecznym. Początkowo jego rozmiary szacowano nawet na ok. 1000 km, co pozwalałoby umieścić go w końcówce pierwszej dwudziestki największych planetoid[7]. Ocenia się jednak, że średnica planetoidy (471143) Dziewanna wynosi ok. 470 km, co nadal czyni ją jednym z czterdziestu największych samodzielnych ciał Układu Słonecznego[6] i kandydatem na planetę karłowatą.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k (471143) Dziewanna w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.) [data dostępu: 2022-07-09]
  2. a b c d Wm. Robert Johnston: List of Known Trans-Neptunian Objects. Johnston's Archive, 2022-01-02. [dostęp 2022-07-09]. (ang.).
  3. TNO Results. [w:] ERC Lucky Star Project [on-line]. Laboratoire d'Etudes Spatiales et d'Instrumentation en Astrophysique (LESIA). [dostęp 2020-07-13]. (ang.).
  4. Polscy kandydaci na „planety karłowate”. [w:] Astronomia.pl [on-line]. 2010-05-10. [dostęp 2015-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-24)].
  5. MPEC. 2018-09-25.
  6. a b Dziewanna - największy "polski" obiekt w Układzie Słonecznym, „Nauka w Polsce”, 5 października 2018 [dostęp 2018-10-05] (pol.).
  7. Krzysztof Urbański: Układ Słoneczny coraz większy. [w:] rp.pl [on-line]. 2010-05-04. [dostęp 2015-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-08)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]