9 Szpital Okręgowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

9 Szpital Okręgowy – jednostka organizacyjna służby zdrowia Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Zadaniem 9 Szpitala Okręgowego w Brześciu nad Bugiem było leczenie wojskowych i osób uprawnionych do leczenia wojskowego Okręgu Korpusu nr IX^[1]. Szpital dysponował ambulatorium dentystycznym, chirurgicznym, okulistycznym, laryngologicznym oraz przychodnią ogólną dla chorych. Komendant szpitala posiadał uprawnienia dowódcy pułku^[2].

Z dniem 1 października 1928 roku został zlikwidowany Szpital Wojskowy w Słonimiu przy jednoczesnym powiększeniu 9 Szpitala Okręgowego o 100 łóżek^[3].

Z dniem 1 lipca 1931 roku minister spraw wojskowych wcielił kadrę 9 batalionu sanitarnego w Brześciu, bez zmiany nazwy i zadań, do 9 Szpitala Okręgowego i jednocześnie zwiększył skład osobowy szpitala o skład osobowy kadry^[4].

Organizacja szpitala w 1923^[5]:

• komendant, kancelaria i komisja gospodarcza,
• oficer administracji budynków i magazynów,
• oddziały chorych i pracowni klinicznych: chorób wewnętrznych, zakaźny, chirurgiczny, ginekologiczny, dermatologiczny, oddział neurologiczny, okulistyczny i laryngologiczny;
• pracownia bakteriologiczna
• pracownia rentgenowska,
• prosektorium,
• ambulatorium dentystyczne,
• apteka okręgowa,
• trzy plutony obsługi sanitarnej

Szpital posiadał 600 łóżek.

Komendanci szpitala

• płk lek. Jan Krusiewicz (był w 1923^[1] – IV 1925 → lekarz Obóz Szkolny Artylerii^[6])
• ppłk lek. Bronisław Paklikowski (IV 1925^[7] – X 1926 → komendant Szpitala OWar. „Wilno”^[8])
• ppłk / płk lek. Mieczysław Sosnowski (XI 1926^[9] – X 1927 → szef 2 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego^[10])
• ppłk lek. dr Leonard Szmurło (XI 1927^[11] – 31 III 1930^[12])
• mjr / ppłk lek. dr Wiktor Ignacy Maresz (VI 1930^[13] – 30 XI 1935^[14])
• ppłk lek. dr Kazimierz I Baranowski (XI 1935 – IV 1936)^[15]
• ppłk / płk lek. dr Nikodem Butrymowicz (1 IV 1936 – 1938 → szef sanitarny DOK IX^[16])
• płk lek. dr Stanisław Przychocki (1938)
• ppłk lek. dr Zenon Szczefanowicz (1938–1939)

Ostatnia „pokojowa” obsada personalna szpitala^[17][a]

• komendant szpitala – ppłk lek. dr Zenon Szczefanowicz
• pomocnik komendanta – ppłk lek. dr Faustyn Derecki^[b] (od XI 1935)
• starszy ordynator oddziału chirurgicznego – mjr dr Jan Sitkiewicz
• ordynator oddziału – kpt. dr Tadeusz Aleksander Porembiński †1940 Charków^[19]
• starszy ordynator oddziału wewnętrznego – ppłk dr Stanisław Cepryński-Ciekawy
• ordynator oddziału – mjr dr Stefan Sobieniecki
• starszy ordynator oddziału ocznego – ppłk dr Kazimierz II Grudziński
• starszy ordynator oddziału uszno-gardłowego – kpt. dr Edmund Karol Młodecki †1940 Katyń^[20]
• st ordynator oddziału skórno-wenerycznego – ppłk dr Robert Jan Walerian Funk
• ordynator oddziału skórno-wenerycznego – kpt. dr Kazimierz Jan Płoński
• kierownik pracowni rentgenowskiej – mjr dr Aleksander Mańkowski
• kierownik pracowni bakteriologiczno-chemicznej – ppłk dr Józef Zwierz
• kierownik ambulatorium dentystycznego – kpt. lek. dent. Henryk Grossman
• kierownik apteki – kpt. mgr Jan Jarosław Skrypczuk †1940 Katyń^[21]
• pomocnik komendanta ds. gospodarczych – kpt. Czesław II Gałecki
• oficer gospodarczy – por. int. Szczepan Tomasz Frączak
• dowódca plutonu gospodarczego – chor. Stefan Bugara
• kapelan – kpl. ks. Józef Mendelowski (od VII 1935^[22])

Kadra zapasowa 9 Szpitala Okręgowego

• komendant kadry – ppłk dr Faustyn Derecki
• lekarz kadry – kpt. dr Edward Wyganowski †1940 Katyń^[23]
• oficer mobilizacyjny – kpt. adm. (piech.) Józef Użel
• oficer ewidencji personalnej – kpt. Leon Gryszczyński
• oficer materiałowy – por. mgr Telesfor Nowak
• zastępca oficera materiałowego – chor. Jan Mientkiewicz
• dowódca kompanii szkolnej – kpt. Stanisław Komarnicki
• dowódca I plutonu – por. adm. (piech.) Kazimierz Alfons Kwiatkowski

 Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, zamordowani w Charkowie, zamordowani w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i zamordowani z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego^[24]

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
• Убиты в Калинине, захоронены в Медном. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Ostaszkowskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). T. 1: Биограммы военнопленных А–Л. Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2019. ISBN 978-5-6041921-4-6.
• Aleksandra Rybińska-Bielecka: Wojskowa służba zdrowia Drugiej Rzeczpospolitej. Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2018.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.