Andrzej Battaglia (1895–1918) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Andrzej Battaglia
Bitwa
Ilustracja
plutonowy plutonowy
Data i miejsce urodzenia

19 września 1895
Tarnów

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1918
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1914–1918

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Piechoty,
5 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska:

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941)

Andrzej Maria Hieronim Battaglia de Sopramonte e Ponte Alto ps. „Bitwa” (ur. 19 września 1895 w Tarnowie, zm. 5 listopada 1918 we Lwowie) – polski działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, legionista, pierwszy Polak poległy w obronie Lwowa w 1918.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 19 września 1895 w Tarnowie w rodzinie pochodzenia włoskiego. Był synem Gwidona Battaglia (powstańca styczniowego, następnie starosty) i Olgi z domu Baranowskiej herbu Łodzia[1][2]. Jego rodzeństwem byli Roger (1873–1950, prawnik, ekonomista, poseł do Rady Państwa)[3], Karol (1876–1936), pułkownik artylerii Wojska Polskiego, Małgorzata (żona Węclewskiego, komisarza powiatowego), Helena (żona Forsta, docenta Uniwersytetu Wiedeńskiego)[2].

Andrzej Battaglia legitymował się tytułem barona Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Kształcił się w C. K. III Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie[4]. Został studentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Był harcerzem, od 1914 członkiem Związku Strzeleckiego.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich 4 sierpnia 1914. Służył w 1 kompanii IV batalionu 1 pułku piechoty w składzie I Brygady. 16 kwietnia 1915 zwolniony z Legionów po superrewizji, a od 1 września 1916 ponownie służył w Legionach w szeregach 1 kompanii uzupełniającej, 5 pułku piechoty w składzie III Brygady. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austro-węgierskiej, w której służył od 20 września 1917 na froncie włoskim. W połowie 1918 został absolwentem szkoły oficerskiej, po czym służył we Lwowie. Tam został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej.

U kresu wojny podczas rozpoczętej obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej, pod pseudonimem „Bitwa” pełniąc funkcję komendanta pierwszego patrolu (w stopniu plutonowego podchorążego bądź sierżanta) w nocy 31 października na 1 listopada 1918 udał się do zajętych przez Ukraińców koszar c. i k. 15 pułku piechoty przy ulicy Kurkowej 15, celem przeprowadzenia wywiadu w sprawie możliwości uwolnienia internowanych tam 30 legionistów. Po krótkiej rozmowie i wywiązanej sprzeczce został postrzelony w brzuch[5][6]. Zmarł 5 listopada 1918 we lwowskim szpitalu po przeprowadzonej operacji, wskutek odniesionych ran[7].

Pośmiertnie został awansowany do stopnia podporucznika kawalerii. Został uznany za pierwszą polską ofiarę poległą w obronie Lwowa 1918[8]. Po ekshumacji jego szczątki zostały pochowane w krypcie katakumby I na Cmentarzu Obrońców Lwowa[9][10][11].

W 1937 imię Andrzeja Battaglia przyjęto do nazwy Koła Nr 2 Związku Rezerwistów we Lwowie[12]. Uchwałą Rady Miasta Lwowa z listopada 1938 jednej z ulic we Lwowie nadano imię Andrzeja Bataglii[13].

Odznaczenia i ordery

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  2. a b Gwido Battaglia. „Gazeta Wieczorna”. Nr 2220, s. 3, 4 lutego 1915. 
  3. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Roger Battaglia. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-07-01].
  4. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1911. Lwów: Fundusz Naukowy, 1911, s. 59.
  5. Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI – 22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: Komitet Obywateli Miasta Lwowa, ok. 1919, s. 7-8.
  6. Obrona Lwowa (pierwsze chwile). „Panteon Polski”, s. 4, Nr 16 z 1 listopada 1925. 
  7. Przewodnik po Cmentarzu Obrońców Lwowa. lwow.home.pl. [dostęp 2016-04-05].
  8. Przemysław Włodek, Adam Kulewski: Lwów. Przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2006, s. 47.
  9. Groby dowódców i działaczy. W: W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 30.
  10. Bohaterowie na miejscu wiecznego spoczynku. „Gazeta Lwowska”. Nr 238, s. 4, 16 października 1932. 
  11. Aleksander Medyński: Ilustrowany przewodnik po cmentarzu Łyczakowskim. lwow.home.pl. [dostęp 2016-04-05].
  12. 14 kół Związku Rezerwistów we Lwowie otrzyma nazwy po poległych obrońcach Lwowa. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, Nr 1627 z 13 listopada 1937. 
  13. Symboliczne nadanie nazw związanych z Obroną Lwowa szeregowi ulic we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 265, s. 2, 22 listopada 1938. 
  14. Kolekcja ↓, s. 1.
  15. Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921. 
  16. M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
  17. Lwowianie odznaczeni Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, Nr 424 z 8 listopada 1933. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]