Aspidistra – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aspidistra
Ilustracja
Aspidistra wyniosła
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

aspidistra

Nazwa systematyczna
Aspidistra Ker Gawler
Bot. Reg. t. 628. 1 Jun 1822
Synonimy
  • Antherolophus Gagnepain
  • Colania Gagnepain
  • Evrardiella Gagnepain
  • Macrogyne Link & Otto
  • Plectogyne Link.
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Aspidistra (Aspidistra Ker Gaw.) – rodzaj bylin z rodziny szparagowatych (Asparagaceae), dawniej klasyfikowany do konwaliowatych (Convallariaceae), myszopłochowatych (Ruscaceae), jeszcze dawniej do liliowatych (Liliaceae). Występują na dnie lasów wschodniej Azji od wschodnich Indii, poprzez Indochiny, Chiny, po Japonię. Do lat 70. XX wieku znanych było tylko kilka gatunków. Później taksonomowie opisywać zaczęli dziesiątki kolejnych. W 2006 według "Flora of China" rodzaj obejmować miał 55 gatunków (w tym 49 z Chin, z czego aż 46 endemitów)[3]. W 2008 opisano w sumie 93 gatunki, ale szacowano ich docelową liczbę na 200-300[4]. W 2020 baza Plants of the World wymieniała 175 gatunków zaakceptowanych[5]. Zasięg rodzaju obejmuje wschodnią Azję od wschodniej części Himalajów po Japonię[5].

Aspidistra wyniosła jest gatunkiem uprawianym jako roślina ozdobna, ceniona ze względu na małe wymagania, bardzo cienioznośna[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiat aspidistry wyniosłej
Kwiat Aspidistra grandiflora
Pokrój
Byliny kłączowe. Kłącze pełzające, wydłużone ale z gęstymi węzłami[3].
Liście
Odziomkowe, długoogonkowe wyrastające pojedynczo lub skupione po 2–4[3].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan wyrastający na bardzo krótkim głąbiku, zredukowany do 1 lub 2 kwiatów. Kwiaty są obupłciowe, wsparte przysadką. Okwiat dzwonkowaty lub kubeczkowaty, mięsisty, na szczycie z (4–) 6–8 (–10) wolnymi końcami. Pręcików tyle ile wolnych końców okwiatu. Zalążnia z 3–4 komorami w każdej z kilkoma zalążkami. Słupek krótki, znamię kształtu grzybkowatego, okazałe, całobrzegie lub na brzegu wcinane[3].
Owoce
Jagody owalne lub okrągłe, zwykle 1-nasienne[3].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja rodzaju według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd szparagowce (Asparagales), rodzina szparagowate (Asparagaceae), podrodzina Nolinoideae Burnett. W systemie APG II z 2003 rodzaj zaliczany był do rodziny myszopłochowatych (Ruscaceae), plemienia Convallarieae[2].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa liliowe (Liliidae J.H. Schaffn.), nadrząd Lilianae Takht. rząd szparagowce (Asparagales Bromhead), rodzina konwaliowate (Convallariaceae Horan.), podrodzina Aspidistroideae (Endl.) Lindl., plemię Aspidistreae Endl. ex Meisn., rodzaj Aspidistra Ker. Gawl.[7]

Wykaz gatunków[5]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-12] (ang.).
  3. ↑ a b c d e Liang Songyun, Minoru N. Tamura: Aspidistra. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2010-10-05]. (ang.).
  4. ↑ H.-J. Tillich, An updated and improved determination key for Aspidistra Ker-Gawl. (Ruscaceae, Monocotyledons). Feddes Repertorium 119 (5-6): 449-462 (2008).
  5. ↑ a b c Aspidistra Ker Gawl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-05-16].
  6. ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 361. ISBN 83-7079-779-2.
  7. ↑ Crescent Bloom: Aspidistra. The Compleat Botanica. [dostęp 2008-12-27]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspidistra&oldid=69336064”