Augustyński (nazwisko) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Augustyński – polskie nazwisko pochodzenia zachodnioeuropejskiego (forma żeńska: Augustyńska, liczba mnoga: Augustyńscy).
Etymologia nazwiska wskazuje na pochodzenie od łac. przym. augustus, tzn. „dostojny”, „majestatyczny”, „okazały”, „poświęcony", „godny podziwu”, ale także „pomnożyciel” od łac. czas. augere, tzn. „powiększać”, „wywyższać”, „obdarować”, „wzrastać”[1].
Jako tytuł, Augustus przysługiwał cesarzom rzymskim i królom. Wywiedzione z niego włoskie nazwiska, np. „Augusto”, „d’Agostino”, „Agostini” występowały wśród patrycjuszy, oznaczając osobę „obdarzoną dobrą wróżbą”. Pierwszym odnotowanym w 923 roku w Ferrarze jest Eugenio Agostini.
Z kolei „Augustine” jest starożytnym anglosaskim nazwiskiem, które zyskało popularność w okresie Średniowiecza na terenie Anglii i Europy Zachodniej dzięki dwóm świętym: Augustynowi z Hippony i Augustynowi z Canterbury, mnichowi benedyktyńskiemu, ewangelizatorowi wysp brytyjskich. W XII w. upowszechniło się wśród krzyżowców, powracających z Ziemi Świętej, po czym stało się rzadsze w czasach Henryka VIII ze względu na związek semantyczny ze „starą religią”.
Występuje w ponad siedemdziesięciu brzmieniach językowych, m.in.: Aoustin (Francja), Agustin (Hiszpania), Augustin (Niemcy), w spolszczonej wersji jako m.in. Augustyn, Augustyński.
Przymiotnik „augustyński” określa związek znaczeniowy z Augustynem z Hippony i jego doktryną tj. augustynizmem, jak również czas panowania elektorów saskich, noszących imię August, tzw. „wiek augustyński”[2].
W herbach zachodnioeuropejskich rodów, noszących nazwiska, będące wariacją „Augustine” występuje krokiew (chevron), symbolizująca budowniczych fortec i opiekunów słabszych. Łączono ją m.in. z potrójnym krzyżem (Austin)[3], gwiazdą (Agosto)[4], koroną (August)[5] lub krukiem (Augustin).
Nazwisko „Augustyński” występuje w spisach mieszczan Warszawy[6], Tylicza[7][8], Śmigla[9], w historii VI wojny polsko-szwedzkiej, polskiego ruchu ludowego, a także dążeń wolnościowych w okresie zaborów, II Rzeczypospolitej, okupacji hitlerowskiej i PRL[10].
W księgach parafialnych prowadzonych w języku łacińskim, starszych niż XX-wieczne nazwisko jest zapisywane jako „Augustinski”[11]. W tej formie pojawia się w Prusach Wschodnich i na terenie Saksonii, skąd pochodzili polscy władcy z dynastii Wettynów: August II Mocny i August III Sas.
Nosił je niemiecki aktor Peer Augustinski (1940–2014)[12], znany z dubbingu do filmów z Robinem Williamsem, a także jego dzieci: Olivia Augustinski (ur. 11 grudnia 1964), niemiecka aktorka, tancerka, postać telewizyjna[13] i Bernd Augustinski, muzyk, kompozytor, performer[14][15]. Poza Polską nazwisko występuje w formach: „Augustynski”, „Augustinski” lub „Augustinsky”, najczęściej we Francji (65), Słowacji (43), Niemczech (28).
W marcu 2024 nazwiska „Augustyński” używało w Polsce 914 osób: 456 kobiet i 458 mężczyzn[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Elektroniczny Słownik Łaciny Średniowiecznej w Polsce – eLexicon Mediae et Infimae Latinitatis Polonorum [online], scriptores.pl [dostęp 2021-05-19] (pol.).
- ↑ Historia – Twierdzy Königstein [online], www.festung-koenigstein.de [dostęp 2021-11-08] .
- ↑ Austin Family History | Find Genealogy Records & Family Crest [online], www.archives.com [dostęp 2021-10-29] .
- ↑ Agosto family heraldry genealogy Coat of arms Agosto [online], Heraldrys Institute of Rome [dostęp 2021-10-29] (ang.).
- ↑ AUGUST Family Crest / AUGUST Coat of Arms [online], 4crests.com [dostęp 2021-10-29] .
- ↑ Szlachta Rzeczpospolitej – skąd pochodzi moje nazwisko? – nazwiska szlacheckie, ich pochodzenie, historia, powiązania. [online], szlachtarp.pl [dostęp 2021-05-02] .
- ↑ Ciekawostki tylickie – Odkryj Tylicz [online], www.odkryjtylicz.pl [dostęp 2021-11-07] .
- ↑ Historia Tylicza [online], tylicz.eu [dostęp 2021-05-02] .
- ↑ Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], slownik.ihpan.edu.pl [dostęp 2021-11-06] .
- ↑ Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego , Z gazetą przez życie: Zygmunt Augustyński 1890-1959, Warszawa 2019, ISBN 978-83-7901-192-6, OCLC 1182026744 [dostęp 2021-05-02] .
- ↑ Księgi metrykalne diecezji tarnowskiej Kościoła Rzymskokatolickiego, 1612-1900, 8 lipca 1804 .
- ↑ Peer Augustinski [online], Filmweb [dostęp 2021-05-02] (pol.).
- ↑ Olivia Augustinski [online], Filmweb [dostęp 2022-12-18] (pol.).
- ↑ Metason, Bernd Augustinski [online], ArtistInfo [dostęp 2024-04-03] (ang.).
- ↑ bernd augustinski - Szukaj w Google [online], www.google.com [dostęp 2024-04-03] .
- ↑ AUGUSTYŃSKI - Nazwiska w Polsce [online], nazwiska.ijp.pan.pl [dostęp 2024-03-14] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Search last name augustin [online], Heraldrys Institute of Rome [dostęp 2021-10-25] (ang.).
- Surname Database: Augustine Last Name Origin [online], The Internet Surname Database [dostęp 2021-10-25] .