Ave Maria (Wawiłow) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ave Maria – pieśń skomponowana przez Władimira Wawiłowa, rozpowszechniona jako Ave Maria Giulia Cacciniego, wykorzystująca fragment tekstu modlitwy Zdrowaś Maryjo. Jest jedną z największych mistyfikacji muzycznych, dorównujących popularnością innym tego typu, jak Adagio Albinoniego, koncertowi skrzypcowemu Adelaide Mozarta, czy arii Pietà, Signore Stradelli.

W rzeczywistości ten utwór został skomponowany ok. roku 1970 przez radzieckiego gitarzystę i lutnistę Władimira Wawiłowa (1925-1973) i jako „utwór anonimowy XVI wieku” znalazł się na płycie Wawiłowa Лютневая музыка XVI-XVII веков (Muzyka lutniowa XVI-XVII w.; Miełodija 33 СМ 02059-60/Stereo, 1972) w układzie na lutnię, organy i mezzosopran.

Mistyfikacja wyszła na jaw, gdy okazało się, że żadna z kompozycji, oprócz jednej melodii ludowej, nie pochodzi spod pióra zadeklarowanych kompozytorów^[1]. Jej rozpowszechnianiu i popularyzacji w ZSRR sprzyjała słaba znajomość muzyki dawnej. Wersja nagrana na płycie bardziej przypomina nastrojowy i piękny melodyjnie romans cygański niż wzór muzyki kościelnej późnego renesansu. Jednak nikt wówczas nie zorientował się, że stylistycznie żaden nagrany utwór nie odpowiada rzekomemu okresowi i miejscu powstania.

Wawiłow, zmarły rok po wydaniu płyty, nie przyznał się do mistyfikacji, ani nie pozostawił żadnego wyjaśnienia. Córka kompozytora, Tamara, skomentowała: „Mój ojciec był świadomy tego, że utwory nieznanego kompozytora samouka z trywialnym nazwiskiem Wawiłow nigdy nie będą opublikowane. Jednak zależało mu bardzo, by jego muzyka dotarła do szerokiego grona odbiorców. Nawet za cenę anonimowości i utraty całego splendoru na rzecz średniowiecznych kompozytorów”^[1].

Nazwisko Cacciniego zostało dodane do „kompozycji anonimowej” po kilku latach, kiedy organista Mark Szachin, jeden ze współwykonawców płyty Wawiłowa, udostępnił kopię „niedawno odnalezionych nut” kierownikowi Chóru Dziecięcego Leningradzkiego Radia i Telewizji Jurijowi Sławnickiemu, który uczynił z tej muzyki sztandarową pozycję zespołu.

W późniejszych latach Ave Maria „Cacciniego” zdobyła sobie również popularność na Zachodzie, wykonywana m.in. przez takich artystów i zespoły, jak Andrea Bocelli, Inessa Galante, Charlotte Church, Lesley Garrett, Mercurio, Ginette Reno, Sumi Jo, Cecilia Bartoli.

• Biografia W. Wawiłowa z uwzględnieniem faktu mistyfikacji (ros.)
• Strona domowa Chóru Dziecięcego, z opisaniem pojawienia się w repertuarze „Ave Maria Cacciniego”. dethorrtv.spb.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].