Batalion im. Jarosława Dąbrowskiego – Wikipedia, wolna encyklopedia
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1936 |
Rozformowanie | 24 września 1938 |
Patron | |
Dowódcy | |
Pierwszy | |
Ostatni | Emiliano Chamon |
Działania zbrojne | |
Hiszpańska wojna domowa | |
Organizacja | |
Formacja | |
Rodzaj wojsk |
Batalion im. gen. Jarosława Dąbrowskiego – jeden z batalionów ochotników okresu hiszpańskiej wojny domowej 1936–1939.
Wchodził w skład XIII Brygady Międzynarodowej im. gen. Jarosława Dąbrowskiego, a jego szeregi zasilali sympatycy ruchu lewicowego, walczący po stronie republikańskiej przeciwko oddziałom gen. Francisco Franco, wspieranym przez nazistowski rząd Rzeszy i faszystowski rząd Włoch[1].
Batalion został utworzony w październiku 1936 i po krótkim przeszkoleniu już w listopadzie trafił na front, na przedpola Madrytu. W walce trwającej około 4 miesięcy batalion poniósł dotkliwe straty, poległ też dowódca oddziału Antoni Kochanek. W czerwcu 1937 wycofany z frontu batalion wszedł w skład tworzonej Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego[2].
Patronem batalionu był generał Jarosław Dąbrowski. Rząd polski odebrał jego żołnierzom obywatelstwo polskie ze względu na nielegalną służbę w obcym wojsku[3]. W czasie kampanii wrześniowej nie mogli przez to wstąpić do armii. Dopiero w roku 1940 generał Sikorski zezwolił im na wstępowanie w szeregi tworzonego we Francji Wojska Polskiego.
Dowódcy
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Ulanowski (październik 1936 – 21 listopada 1936)
- Antoni Kochanek (21 listopada 1936 – 2 stycznia 1937)
- Józef Strzelczyk „Jan Barwiński” (16 kwietnia – 15 lipca 1937)
- Wacław Komar właśc. Mendel Kossoj (15 lipca 1937 – 13 lutego 1938)
- Franciszek Księżarczyk (13 – 16 lutego 1938)
- Antoni Pietrzak (16 lutego – 17 marca 1938)
- José Martinez (Hiszpan) (17 marca – 3 września 1938)
- Emiliano Chamon (Hiszpan) (3 – 24 września 1938)
Komisarze polityczni
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Matuszczak[4]
- Jan Rutkowski „Szymon” (16 kwietnia – 16 września 1937)
- Józef Ziółkowski (16 września 1937 – 2 kwietnia 1938)
- Seweryn Kirszenbaum „Sewek” (2 kwietnia – 18 lipca 1938)
- Marcelino Blanco Otero (Hiszpan) (18 lipca – 24 września 1938)
Adiutanci
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Bielecki (16 kwietnia – 26 sierpnia 1937) – poległ
- Franciszek Księżarczyk (26 sierpnia 1937 – 13 lutego 1938)
- Antoni Pietrzak (13 – 16 lutego 1938)
- Józef Mrozek (16 lutego – 24 września 1938)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wołoszański 1995 ↓, s. 90.
- ↑ Korczyński 1969 ↓, s. 112.
- ↑ Dz.U. 1938 nr 22 poz. 191, Ustawa z dnia 31 marca 1938 r. o pozbawianiu obywatelstwa.
- ↑ Lech Wyszczelski Dąbrowszczacy Książka i Wiedza, 1986 str. 26.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogusław Wołoszański: Ten okrutny wiek. Warszawa: 1995.
- Grzegorz Korczyński: Zbowidowcy. W obronie republikańskiej Hiszpanii. Warszawa: 1969.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Garibaldi Les Brigades Internationals – Batallons (es)
- Piotr Gontarczyk: Dąbrowszczacy – żołnierze Stalina. rp.pl. s. 2012-2006-23. [dostęp 2015-08-27].
- Bartłomiej Różycki: Dąbrowszczacy i pamięć o hiszpańskiej wojnie domowej w Polsce Ludowej. Pamięć i sprawiedliwość – Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej, 1 (21) 2013, IPN, Warszawa 2013. s. 167-212. [dostęp 2015-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-29)].