Bronisław Jahn – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bronisław Jahn
Ilustracja
podporucznik rezerwy piechoty podporucznik rezerwy piechoty
Data i miejsce urodzenia

10 lipca 1901
Janów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1920–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

47 Pułk Piechoty,
53 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych,
50 Pułk Piechoty,
2 Pułk Strzelców Podhalańskich

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Późniejsza praca

urzędnik

Multimedia w Wikimedia Commons

Bronisław Jahn (ur. 10 lipca 1901 w Janowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski urzędnik kolejowy[1], podporucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Tablica symboliczna na grobowcu rodzinnym Jahnów w Sanoku.
Kamień przy Dębie Pamięci honorującym Bronisława Jahna w Sanoku.

Bronisław Stanisław Jahn[2][3] urodził się 10 lipca 1901 w Janowie[4][5][6] (obecnie Dołyna w obwodzie tarnopolskim na Ukrainie), jako syn Franciszka i Wiktorii z domu Wierzbieniec[7]. W 1919 zdał egzamin dojrzałości w Gimnazjum Państwowym w Stryju. Powołany do Wojska Polskiego został absolwentem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Okręgu Korpusu Nr X w Dębicy[8]. W 1920 został przydzielony do 47 pułku piechoty, następnie do 53 pułku piechoty w Stryju oraz do kompanii specjalnej 50 pułku piechoty w Kowlu[5]. W 1924 został przeniesiony do rezerwy. Został mianowany na stopień podporucznika rezerwy piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925[9]. Na przełomie lat 20./30. był oficerem rezerwowym 50 pułku piechoty, gdzie odbywał ćwiczenia[5]. W 1934 pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[10].

W międzyczasie podjął pracę w funkcji starszego asystenta w Wydziale Osobowym Ministerstwa Komunikacji[4]. 22 czerwca 1929 w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku poślubił Kazimierę Janinę Korczyńską, adoptowaną przez rodzinę Kielar[4] (1906–1993[11], przedwojenna absolwentka Studium Nauczycielskiego i Instytutu Sztuki Muzycznej w Krakowie, malarka mająca wystawy na Placu Szczepańskim[12]), z którą miał dwóch synów: Jerzego (ur. 1932[13]) i Wojciecha (1937–1994, inżynier, także malarz[14]). W 1935 został zatrudniony przez Dyrekcję Kolei Państwowych Lwowie i objął stanowisko adiunkta w podsanockim Zagórzu. W powiązaniu z tym pozostając w wojskowej randze porucznika rezerwy został przeniesiony z 50 pułku piechoty do garnizonującego w Sanoku 2 pułku Strzelców Podhalańskich i w 1938 osiadł w tym mieście[15].

Tuż przed wybuchem II wojny światowej, 27 sierpnia 1939 został zmobilizowany w stopniu podporucznika[7]. Brak jest informacji dotyczących jego dalszych losów w okresie kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę oraz okoliczności jego aresztowania przez Sowietów. Małżonka Bronisława Jahna otrzymała dwukrotne informacje od życzliwych osób informujące, iż mąż przebywa w obozie w Starobielsku[a][16]. Ponadto Kazimiera Jahn otrzymała list nadany przez męża Bronisława, napisany w Wigilię, 24 grudnia 1939[17][18] (przed wojną oraz w tym czasie zamieszkiwała w domu Jana Kielara przy ulicy Królewskiej 19 w Sanoku[19][20]). Był przetrzymywany w obozie starobielskim z numerem 3954[1]. Wiosną 1940 wraz z jeńcami osadzonymi w Starobielsku został przewiezieni do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 (część zbrodni katyńskiej). Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[21].

W 1947 przed Sądem Grodzkim w Sanoku, na wniosek Kazimiery Jahnowej, zamieszkałej w Sanoku przy ul. Królewskiej 19, toczyło się postępowanie sądowe o uznanie za zmarłego (dosł.) Bronisława Stanisława Jahna[7]. W późniejszych latach Kazimiera Jahn była pod nazwiskiem Kielar[b]. Zarówno żona Kazimiera jak i ich syn Wojciech, do późnych lat życia amatorsko zajmowali się malarstwem artystycznym[12][22][23] (należeli do założonego w 1975 przez Wojciecha Klubu Plastyka w Sanoku[24]).

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[25][26][27]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[28][29][30].

18 kwietnia 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w tzw. Alei Katyńskiej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku zostało zasadzonych 21 Dębów Pamięci[31][32][33], w tym upamiętniający Bronisława Jahna (zasadzenia dokonał starosta sanocki, Wacław Krawczyk)[34][35].

Bronisław Jahn został upamiętniony symboliczną tabliczką na grobowcu rodzinnym w części przy ulicy Jana Matejki Cmentarza Centralnego w Sanoku.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Informacje przekazali korespondencyjnie Anna Grudzińska, która przekazała w dniu 4 grudnia 1939, że 10 dni wcześniej widziała Bronisława Jahna oraz rumuński lekarz Botvinic z Bukaresztu, który w dniu 15 kwietnia przekazał wcześniej uzyskany za pośrednictwem swojego szwagra z Rosji kontakt od Bronisława Jahna.
  2. ↑ W grobowcu rodziny Jahn w Sanoku został pochowany Jan Kielar (1869-1951, em. asesor. skarb.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 178.
  2. ↑ Według ogłoszenia w Monitorze Polskim tożsamość „Bronisław Stanisław Jahn”. Obwieszczenia sądowe. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci. Sąd Grodzki w Sanoku. „Monitor Polski”. Nr 79, s. 8, 31 maja 1947. 
  3. ↑ Według Mariana Jarosza pełna tożsamość brzmiała „Bronisław Egon Adolf Jahn”. Marian Jarosz: Księga poległych. Pomordowanych i zmarłych na polu chwały mieszkańców ziemi sanockiej 1939-1944-1948. Sanok: Edytor, 1998, s. 50. ISBN 83-903522-0-6.
  4. ↑ a b c Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 308.
  5. ↑ a b c Bronisław Jahn. nekropole.info. [dostęp 2013-12-27].
  6. ↑ Lista katyńska. zecernia.com. [dostęp 2013-12-26].
  7. ↑ a b c Obwieszczenia sądowe. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci. Sąd Grodzki w Sanoku. „Monitor Polski”. Nr 79, s. 8, 31 maja 1947. 
  8. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 14. ISBN 83-909787-0-9.
  9. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 44.
  10. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 502.
  11. ↑ Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 178 (poz. 30).
  12. ↑ a b Andrzej Piątek. Radość życia. „Nowiny”, s. 7, Nr 121 z 24-25 maja 1986. 
  13. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 220 (poz. 132).
  14. ↑ Franciszek Oberc. Motyw Sanu w twórczości sanockich artystów. Wojciech Jahn. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. 2. San, rzeka ziemi sanockiej, s. 152, 2002. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  15. ↑ Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 26.
  16. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 15. ISBN 83-909787-0-9.
  17. ↑ Edward Zając. 55. rocznica mordu oficerów polskich w Katyniu, Charkowie i Miednoje. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 18 (182) z 5 maja 1995. 
  18. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 14-16. ISBN 83-909787-0-9.
  19. ↑ Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 94.
  20. ↑ Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 27.
  21. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  22. ↑ 15-lecie Klubu Seniora ODK. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 35 (434) z 10-20 grudnia 1987. 
  23. ↑ Józef Ząbkiewicz, W latach powojennych. Życie kulturalne. Muzeum Historyczne, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 913.
  24. ↑ Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 93-94. ISBN 83-909787-3-3.
  25. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 159 [dostęp 2024-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  26. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  27. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  28. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  29. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  30. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  31. ↑ Krystyna Chowaniec, Patron sanockiego harcerstwa – ksiądz harcmistrz Zdzisław Peszkowski, Rocznik Sanocki Tom X – Rok 2011, Sanok 2011, s. 17.
  32. ↑ Krystyna Chowaniec. Uroczystości dnia Katyńskiego w Sanoku. „Góra Przemienienia”, s. 4-13, Nr 17 (299) z 26 kwietnia 2009. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. 
  33. ↑ Marian Struś. Sanok nie zapomni. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, 6, Nr 17 (911) z 24 kwietnia 2009. 
  34. ↑ Uroczystości Dnia Katyńskiego w Sanoku. ko.rzeszow.pl. [dostęp 2013-12-26].
  35. ↑ Krystyna Chowaniec: Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010, s. 44. ISBN 978-83-931109-3-3.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bronisław_Jahn&oldid=75036546”