Brzeszcze (gmina w rejencji katowickiej) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gmina Brzeszcze
*Amtsbezirk Brzeszcze*
	wiejska
	1940–1945
Państwo	III Rzesza
Kraj związkowy	Górny Śląsk; (Provinz Oberschlesien)
Rejencja	katowicka; (Regierungsbezirk Kattowitz)
Powiat	bielski; (Landkreis Bielitz)
Siedziba	Brzeszcze; (Brzeszcze)
Data powstania	30 listopada 1940
Data likwidacji	1945
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gromad (Gemeinde)	11 (1940); 8 (1945)
brak współrzędnych

Brzeszcze (niem. Amtsbezirk Brzeszcze) – dawna zbiorowa gmina wiejska (Amtsbezirk), funkcjonująca w latach 1940–1945 pod okupacją niemiecką w Polsce. Siedzibą gminy były Brzeszcze (Brzeszcze).

Gmina Brzeszcze (niem. Brzeszcze) powstała na obszarze ówczesnego powiatu bielskiego (od 10 października 1939 pod nazwą Landkreis Bielitz), w części powiatu która przed wojną należała do powiatu bialskiego w woj. krakowskim^[2]. Landkreis Bielitz należał do rejencji katowickiej w wyodrębnionej ze Śląska 18 stycznia 1941 prowincji Górny Śląsk^[2].

Gminę Brzeszcze utworzono 30 listopada 1940 z następujących obszarów, obejmujących 11 gromad^[3]:

z całej zniesionej gminy Brzeszcze – gromad Brzeszcze (Brzeszcze), Jawischowitz (Jawiszowice), Pschezieschin (Przecieszyn), Skidzin (Skidziń) i Wiltschkowitz (Wilczkowice);
gromad Bestwinka (Bestwinka), Denkendorf (Dankowice) i Kaniau (Kaniów) z gminy Bestwina;
gromad Harmense (Harmęże), Plawy (Pławy) i Raisko (Rajsko) ze znieisonej gminy Oświęcim.

1 czerwca 1943, na mocy decyzji Oberpräsidenta prowincji Górny Śląsk Fritza Brachta z 31 maja 1943, do gminy Oświęcim z gminy Brzeszcze wyłączono gromady Harmense (Harmęże), Plawy (Pławy) i Rajsko (Rajsko) oraz północną część gromady Brzeszcze (Brzeszcze) obejmującą Budy i Bór, włączając ją do gminy Auschwitz (Oświęcim)^[4]^[3].

1 stycznia 1945 z gminy Brzeszcze wyłączono jeszcze jedną gromadę – Wiltschkowitz (Wilczkowice) – włączając ją do gminy Auschwitz (Oświęcim), którą równoczesnie przemianowano na Birkenau (Weichsel) (Brzezinka)^[3].

Jednostka przetrwała do stycznia 1945 roku. Na początku 1945, gmina składała się z 8 gromad (Gemeinden)^[5]. Po wojnie zniesiona^[6]^[7]^[8].

Przypisy

↑ Jednostka poza administracją polską.
↑ ^a ^b Landkreis Bielitz
↑ ^a ^b ^c Amtsbezirk Brzeszcze
↑ Thomas Grotum: Das digitale Archiv: Aufbau und Auswertung einer Datenbank zur Geschichte des Konzentrationslagers Auschwitz, Frankfurt/New York 2004, s. 223
↑ Gemeindeverzeichnis Landkreis Bielitz – Stand: 1. 1. 1945
↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8
↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.

[1] Jednostka poza administracją polską.

[bielitz-2] Landkreis Bielitz

[brzeszcz-3] Amtsbezirk Brzeszcze

[4] Thomas Grotum: Das digitale Archiv: Aufbau und Auswertung einer Datenbank zur Geschichte des Konzentrationslagers Auschwitz, Frankfurt/New York 2004, s. 223

[5] Gemeindeverzeichnis Landkreis Bielitz – Stand: 1. 1. 1945

[6] Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8

[7] Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.

[8] Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Przynależność wojewódzka	woj. śląskie (1920–1939) prowincja Śląsk (rejencja katowicka) (1939–1941) prowincja Górny Śląsk (rejencja katowicka) (1941–1945) woj. śląskie (1945–1950) woj. katowickie (1950–1953) woj. stalinogrodzkie (1953–1956) woj. katowickie (1956–1975)
Miasta (1920–1939 i 1945–1975)	Czechowice-Dziedzice (od 1951) Strumień (do 1950 →) Szczyrk (od 1973)
Gminy wiejskie jednostkowe (1920–1942)	Aleksandrowice (do 1938 (→)) Bąków Bielowicko Biery (1939–1941) Bronów Bystra Chybie Czechowice Drogomyśl Dziedzice Frelichów Górki Wielkie (do 1921 →) Grodziec Iłownica Jasienica Jaworze Kamienica Komorowice Landek Ligota Łazy Mazańcowice (Mazancowice) Międzyrzecze Dolne Międzyrzecze Górne Mikuszowice Mnich Ochaby (do 1924 →) Ogrodzona (do 1921 →) Pruchna (do 1924 →) Roztropice Rudzica Stare Bielsko Świętoszówka (do 1939) Wapienica Wieszczęta (Wieszczont) Zabłocie Zaborze (do 1922) Zabrzeg Zarzecze Zbytków
Miasta i gminy DGO (1939–1945)	Altbielitz (1940–1945) Alzen (1940–1945) Andrichau (← 1939–1940) Auschwitz (← 1939–1945) Biala (← 1939) – miasto (1939) Bielitz (← 1939–1945) – miasto (1940) Czechowitz (1940–1941) Dziedzitz (1940–1941) Kamitz (1940–1942) Kenty (← 1939–1940) Kurzwald (1942–1945) Lobnitz (1940–1945) Nikelsdorf-Ost (1940–1942) Nikelsdorf-West (1940–1942) Nieder Kurzwald (1940–1941) Ober Kurzwald (1940–1941) Schwarzwasser (1939–1940) – miasto (1940) Tschechowitz-Dziedzitz (1941–1945) Wadowitz (← 1939–1940) – miasto (1940) Wilmesau (1939–1940) Zator (← 1939–1940)
Amtsbezirke (1940–1945)	Andrichau (1940–1945) Auschwitz (1940–1945) Batzdorf-Ost (1941–1945) Batzdorf-West (1942–1945) Birkenau an der Weichsel (1945) Bistrai-Nord (1940–1941) Brzeszcze (1940–1945) Ernsdorf (1940–1945) Kenty (1940–1945) Kosy (1940–1945) Kunzendorf (1941–1945) Mucharz (1942–1945) Osiek (1940–1945) Schirk (1941–1945) Schwarzwasser (1940–1945) Wadowitz (1940–1945) Wilmesau (1940–1945) Zabrzeg (1940–1945) Zator (1940–1945)
Gminy wiejskie zbiorowe (1945–1954 i 1973–1975)	Bestwina (← od 1951) Biała (← 1951–1954) Buczkowice (od 1973) Bystra (do 1954) Bystra-Wilkowice (← 1951–54) Chybie (do 1950 →) Czechowice-Dziedzice (1945–1950) Grodziec (do 1954) Jasienica (od 1973) Jaworze (do 1954) Komorowice (od 1973) Kozy (od 1973) Ligota (1945 i od 1973) Międzyrzecze Górne (do 1954) Mikuszowice (do 1954) Rudzica (do 1954) Stare Bielsko Strumień (Strumień–Wieś) Szczyrk (← 1951–1954) Wapienica (od 1973) Wilkowice (od 1973) Zabrzeg (do 1954)
Osiedla (1954–1972)	Mikuszowice Śląskie (1958–1968 (→)) Szczyrk (1956–1972)
Gromady (1954–1972)	Bestwina (1954–1972) Buczkowice (1954–1972) Bystra (1954–1972) Godziszka (1954–1972) Grodziec (1954–1972) Hałcnów (1954–1972) Iłownica (1954–1972) Janowice (1954–1959) Jasienica (1954–1972) Jaworze (1954–1972) Kamienica (1954–1968 (→)) Kaniów (1954–1972) Komorowice (1954–1972) Kozy (1954–1972) Ligota (1954–1972) Mazańcowice (1954–1972) Międzyrzecze (1954–1972) Mikuszowice Krakowskie (1954–1968 (→)) Mikuszowice Śląskie (1954–1957) Rudzica (1954–1972) Rybarzowice (1954–1972) Stare Bielsko (1954–1972) Straconka (1954–1972) Szczyrk (1954–1955) Wapienica (1954–1972) Wilkowice (1954–1972) Zabrzeg (1954–1972)

brak współrzędnych
wiejska
1940–1945^[1]

Państwo	III Rzesza
Kraj związkowy	Górny Śląsk (Provinz Oberschlesien)
Rejencja	katowicka (Regierungsbezirk Kattowitz)
Powiat	bielski (Landkreis Bielitz)
Siedziba	Brzeszcze (Brzeszcze)
Data powstania	30 listopada 1940
Data likwidacji	1945
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gromad (Gemeinde)	11 (1940); 8 (1945)