Brzozów Stary – Wikipedia, wolna encyklopedia

Brzozów Stary
	wieś
	; Cmentarz
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sochaczewski
Gmina	Iłów
Liczba ludności (2011)	586
Strefa numeracyjna	24
Kod pocztowy	96-521
Tablice rejestracyjne	WSC
SIMC	0566575
	Położenie na mapie Polski Brzozów Stary
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Brzozów Stary
	Położenie na mapie powiatu sochaczewskiego Brzozów Stary
	Położenie na mapie gminy Iłów Brzozów Stary
	52°17′58″N 20°02′18″E/52,299444 20,038333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brzozów Stary – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sochaczewskim, w gminie Iłów^[5]^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Miejscowość Brzozów pochodzi od nazwiska starego rodu szlacheckiego Brzozowski (hrabia papieski) herbu Bylina. O zacności rodu świadczy fakt, iż herb Bylina pochodzi z okresu panowania króla z dynastii Piastów i powstał na przełomie XI/XII wieku. Herbem pieczętowało się 15 rodów. Jak głoszą stare księgi, jeden z rodu z niesłychanej siły słynął: „Marcin Brzozowski z Ziemi Gostyńskiej z beczką piwa pełną tańcował”.

II wojna światowa

Brzozów Stary jest miejscem, gdzie zginęli pierwsi cichociemni na polskiej ziemi. Zrzut miał miejsce w nocy 27/28 XII 1941 – akcja nosiła kryptonim „Jacket”. ^[7] Osoby przerzucone do kraju podczas tego zrzutu:^[8]
dowódca por. naw. Mariusz Wodzicki
rtm. Marian Jurecki "Orawa"
mjr dypl. Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz"
kpt. Alfred Paczkowski "Wania"
kpt. Andrzej Świątkowski "Amurat"
ppor. Tadeusz Chciuk "Celt" – kurier Delegatury Rządu na Kraj
kpr. Wiktor Strzelecki "Buka" – kurier Delegatury Rządu na Kraj

W walce z Niemcami nazajutrz po skoku zginęli rtm. Marian Jurecki "Orawa" i por. inż. arch. Andrzej Świątkowski "Amurat".

Podczas tego zrzutu zostały do kraju przerzucone osoby, które dostarczyły plan wykonania sztandaru dla 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej^[9].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11779
↑ Wieś Brzozów Stary w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 99 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Za stroną https://web.archive.org/web/20131215001559/http://www.grom.mil.pl/cichociemni_pliki/CICHOCIEMNI.HTM
W nocy z 27 na 28 grudnia 1941 r. skoczył do Polski Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz", Alfred Paczkowski "Wania" oraz dwaj inni kurierzy. Po wylądowaniu spadochroniarze zostali zatrzymani przez żandarmów.Niemcy nie rewidowali zatrzymanych, prowadzili, broń trzymali w pogotowiu, pies szedł krótko na smyczy. Skoczkowie ochłonęli ze zdumienia wywołanego spotkaniem. Byli już w środku budynku. W izbie choinka. Stanęli pod ścianą, z podniesionymi rękami. "Wania" był pierwszy z brzegu. Żołnierz podszedł do niego od tyłu z zamiarem przeprowadzenia rewizji, dotknął skoczka. Dłońmi złożonymi jak do modlitwy otrzymał cios w szyję. Zatoczył się. Nie było na co czekać. Na strzelnicy broń wyciągało się zza paska spodni, po wylądowaniu przełożyli pistolety z kieszeni kombinezonu do kieszeni płaszczy, a może i wcisnęli za pasek na brzuchu. Ryzykowna decyzja podjęta zapewne intuicyjnie jako, być może, najlepsze wyjście z sytuacji: mimo przewagi dać się zaprowadzić z otwartego pola do budynku, gdzie mogło być wielu Niemców, teraz się opłaca. Odwracali zagrożenie: mieli za sobą i zaskoczenie przeciwnika, i własną szybkość, i dobrą szkołę strzelecką. "Wania" pierwszy oddał dwa strzały. Odległość, powiadał, tak mała, że strumień powietrza z przebitych płuc uczułem na twarzy. [...] Któryś wskoczył do sąsiedniego pokoju. [...] Pobladły żołnierz za biurkiem.[...] Niemiec nie zdążył sięgnąć po broń. [...] Wybiegli z budynku, na ganku przed gmachem wartownik cisnąwszy karabin o deski zaczął uciekać. Ktoś chwycił jego broń, przykląkł i strzelił. [...]
↑ Skład osobowy na podstawie strony https://web.archive.org/web/20120407154948/http://www.powstanie-warszawskie-1944.pl/cichociemni.htm
↑ Na podstawie strony https://web.archive.org/web/20091107025500/http://arnhem1944.civ.pl/historia_sznadar.htm

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11779

[pwl-2] Wieś Brzozów Stary w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 99 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-6] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[7] Za stroną https://web.archive.org/web/20131215001559/http://www.grom.mil.pl/cichociemni_pliki/CICHOCIEMNI.HTM
W nocy z 27 na 28 grudnia 1941 r. skoczył do Polski Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz", Alfred Paczkowski "Wania" oraz dwaj inni kurierzy. Po wylądowaniu spadochroniarze zostali zatrzymani przez żandarmów.Niemcy nie rewidowali zatrzymanych, prowadzili, broń trzymali w pogotowiu, pies szedł krótko na smyczy. Skoczkowie ochłonęli ze zdumienia wywołanego spotkaniem. Byli już w środku budynku. W izbie choinka. Stanęli pod ścianą, z podniesionymi rękami. "Wania" był pierwszy z brzegu. Żołnierz podszedł do niego od tyłu z zamiarem przeprowadzenia rewizji, dotknął skoczka. Dłońmi złożonymi jak do modlitwy otrzymał cios w szyję. Zatoczył się. Nie było na co czekać. Na strzelnicy broń wyciągało się zza paska spodni, po wylądowaniu przełożyli pistolety z kieszeni kombinezonu do kieszeni płaszczy, a może i wcisnęli za pasek na brzuchu. Ryzykowna decyzja podjęta zapewne intuicyjnie jako, być może, najlepsze wyjście z sytuacji: mimo przewagi dać się zaprowadzić z otwartego pola do budynku, gdzie mogło być wielu Niemców, teraz się opłaca. Odwracali zagrożenie: mieli za sobą i zaskoczenie przeciwnika, i własną szybkość, i dobrą szkołę strzelecką. "Wania" pierwszy oddał dwa strzały. Odległość, powiadał, tak mała, że strumień powietrza z przebitych płuc uczułem na twarzy. [...] Któryś wskoczył do sąsiedniego pokoju. [...] Pobladły żołnierz za biurkiem.[...] Niemiec nie zdążył sięgnąć po broń. [...] Wybiegli z budynku, na ganku przed gmachem wartownik cisnąwszy karabin o deski zaczął uciekać. Ktoś chwycił jego broń, przykląkł i strzelił. [...]

[8] Skład osobowy na podstawie strony https://web.archive.org/web/20120407154948/http://www.powstanie-warszawskie-1944.pl/cichociemni.htm

[9] Na podstawie strony https://web.archive.org/web/20091107025500/http://arnhem1944.civ.pl/historia_sznadar.htm

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]