Chodaków (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Chodaków
gmina wiejska
1867–1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: warszawskie
1945–54: warszawskie

Powiat

sochaczewski

Data powstania

1 stycznia 1867

Data likwidacji

29 września 1954

Siedziba

Sochaczew

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

48

brak współrzędnych

Chodaków (od 1973 Sochaczew) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku[2] w woj. warszawskim. Nazwa gminy pochodzi od wsi (od 1967 miasta) Chodaków, lecz siedzibą władz gminy był Sochaczew, który stanowił odrębną gminę miejską i ponadto mieścił siedzibę wiejskiej gminy Kozłów Biskupi[3].

Za Królestwa Polskiego gmina Chodaków należała do powiatu sochaczewskiego w guberni warszawskiej[4][5]. W połowie 1870 roku do gminy Chodaków włączono obszar zniesionej gminy Trojanów[6][7][8].

W okresie międzywojennym gmina Chodaków należała do powiatu sochaczewskiego w woj. warszawskim. Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. 20 października 1933 podzielono ją na 43 gromady (sołectwa):

Andrzejów Duranowski, Bibiampol, Bogdaniec, Bronisławy, Budki Żelazowskie, Chodaków (Kolonia), Chodakówek, Chrzczany, Czerwonka, Czyste, Duranów, Dzięglewo, Feliksów, Gawłów, Helenka, Ignacówka, Janaszówek, Janówek Duranowski, Karwowo, Kąty, Kirsztejnów, Kistki, Konary, Lubiejew, Mokas, Nowa Wieś, Nowe Mostki, Orły-Cesin, Ostrzeszewo, Pilawice, Rozlazłów, Sochaczew, Strojec, Strzyżew, Szczytno, Władysławów, Wyjazd, Wymysłów, Wypalenisko, Zarzecze, Zosin, Zwierzyniec i Żukówka[9].

Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina Chodaków składała się z 48 gromad. W porównaniu ze stanem z 1933 roku utworzono pięć nowych gromad: Czerwonka Parcele, Kazimierów, Kożuszki Kolonia, Kożuszki Parcele i Wójtówka, a gromadę Żukówka przemianowano na Żukówka[10].

Gminę zniesiono 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[11]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[12], utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Sochaczew.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. Do 28 września 1954 roku
  3. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  5. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  6. Krótka statystyka gubernij Królestwa Polskiego obejmująca rozległość i ludność tychże gubernij oraz wykaz miast, osad i gmin (Przedruk uzupełniony ze Skorowidza do Dziennika Praw, wydanego w połowie 1870 r.). Warszawa 1870
  7. Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
  8. Powiat sochaczewski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 6.
  9. Łódzki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 20, poz. 258.
  10. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  11. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  12. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312