Chycza – Wikipedia, wolna encyklopedia

Chycza

wieś
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	włoszczowski
Gmina	Radków
Liczba ludności (2021)	252[2]
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	29-135[3]
Tablice rejestracyjne	TLW
SIMC	0144041[4]
Położenie na mapie Polski Chycza
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Chycza
Położenie na mapie powiatu włoszczowskiego Chycza
Położenie na mapie gminy Radków Chycza
50°41′54″N 20°03′18″E/50,698333 20,055000[1]

Chycza – wieś sołecka^[5] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, w gminie Radków^[6][4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Przez wieś przechodzi niebieska ścieżka rowerowa do Radkowa.

Na podstawie Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego^[7] .

• wiek XII – według Długosza wieś stanowi uposażenie klasztoru cystersów w Jędrzejowie
• 1470 – za czasów Długosza jak podaje dziejopis właścicielem był Andrzej Chycz herbu Gryf, od nazwy wsi pochodzi nazwisko Chyccy
• 1554 – wieś była własnością Rejów herbu Oksza, Mikołaj dostał wieś po ojcu, a następnie zamienił ją z Rzeszowskim z Rzeszówka na obszar na którym założył Okszę.
• w początkach XVII wieku – z rąk Rzeszowskich przechodzi do Branickich herbu Gryf. Zaś z końcem wieku do Stanisława syna Grzegorza Branickiego rotmistrza królewskiego i starosty chęcińskiego w roku 1602 potem w 1611 lelowskiego.
• 1670 – od Branickich kupuje Chyczę Franciszek Konarski.
• 1676 – Hieronim Dąmbski miecznik inowrocławski, kasztelanie brzeski nabywa wieś i tam się osiedla.
• 1743 – spadkobiercy Konarskich sprzedają Chyczę Aleksandrowi Psarskieinu, h. Jastrzębiec.
• 1772 – Stefan Dunin-Wąsowicz kupił Chyczę, a w roku 1788 obejmuje wieś jego syn Józef.
• 1833 – wieś i dobra otrzymali spadkobiercy po linii męskiej Dunin-Wąsowicza.
• 1874 – rzeczeni wyżej, sprzedali wieś Ignacemu i Emilii z Szerszeńskieh Sucheckim. (Transakcja odnotowana w SgKP^[8])
• 1878 – Chyczę posiada Leon książę Sapieha
• schyłek wieku XIX – Pelagia córka Leona księcia Sapiehy, wnosi Chyczę w posagu swemu mężowi księciu Ferdynandowi Radziwiłłowi, ordynatowi ołyckiemu i antonińskiemu.
• 1928 – Pelagia, która zmarła w 1928 r., zapisuje Chyczę i Oksę swemu wnukowi księciu Michałowi Radziwiłłowi synowi księcia Karola, stan ten trwa do wybuchu II wojny światowej.

Słownik geograficzny opisuje w XIX wieku – Chyczę Wielką i Chyczę Małą, dwie wsie w ówczesnym powiecie jędrzejowskim, gminie Węgleszyn, parafii Dzierzgów. W 1827 r. Chycza Wielka liczyła 20 domów i 170 mieszkańców, Chycza Mała zaś 13 domów i 84 mieszkańców^[8].

Dobra Chycza Wielka składają się z folwarku i wsi tejże nazwy, od Kielc wiorst 54, od Jędrzejowa wiorst 19, od Nidy wiorst 31.
Nabyte w r. 1874 za 68,500 rubli srebrnych. Rozległość wynosi 2067 mórg w tym: grunta orne i ogrody mórg 681, łąk mórg 175, pastwisk mórg 23, lasu mórg 1,149, nieużytki i place stanowiły mórg 39. Płodozmian 9. polowy, budowli murowanych 9, pokłady marglu i kamienia w okolicy. Sama zaś wieś Chycza Wielka osad 29, gruntu mórg 502^[8].

• Chycza-Brzóstki

• SewerynS. Borkiewicz SewerynS., ZygmuntZ. Linowski ZygmuntZ., Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce: Związek Ziemian w Jędrzejowie, 1937, s. 75 [dostęp 2019-06-19] .