Coprinopsis insignis – Wikipedia, wolna encyklopedia

Coprinopsis insignis
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kruchaweczkowate

Rodzaj

Coprinopsis

Gatunek

Coprinopsis insignis

Nazwa systematyczna
Coprinopsis insignis (Peck) Redhead, Vilgalys & Moncalvo
Taxon 50(1): 228 (2001)
Zarodniki

Coprinopsis insignis (Peck) Redhead, Vilgalys & Moncalvo – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Coprinopsis, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1874 r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Coprinus insignis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Redhead, Vilgalys i Moncalvo w 2001 r.[1]

Synonimy:

  • Coprinus insignis Peck 1874
  • Pselliophora insignis (Peck) Fayod 1889[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 5–7 cm, kształt jajowaty do stożkowatego. Brzeg początkowo blisko trzonu, ale z czasem rozszerza się, wskutek czego średnica kapelusza dochodzi do 10 cm. Powierzchnia włókienkowata, drobno bruzdowana z prześwitującymi blaszkami, początkowo srebrzystobiała, szara do ochrowo-szarej, bardziej brudno ochrowa w kierunku środka[3].

Blaszki

Średnio gęste, wolne, początkowo białe, potem szare do czarnych[3]. Liczba blaszek ponad 50, pomiędzy nimi 3–7 międzyblaszek[4].

Trzon

Wysokość do 12 cm, grubość do 1,2 cm, cylindryczny, owłosiony, biały[3].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 25–42 × 8–10 µm, 4-zarodnikowe, otoczone 3–6 pseudoparafizami[4]. Zarodniki 10,5–14,0 × 6,5–8,0 µm (Q = 1,6–2,0), migdałkowate, silnie brodawkowate z wąskimi porami rostkowymi, ciemno czerwonobrązowe. Cheilocystydy do 150 × 60 µm, workowate lub cylindryczne. Pleurocystydy do 180 × 60 µm, workowate do cylindrycznych. Strzępki osłony zbudowane ze strzępek o wymiarach do 120 × 15 µm. W strzępkach są sprzążki[3].

Gatunki podobne

Coprinopsis insignis tworzy średniej wielkości owocniki. Od licznej grupy gatunków rodzaju Coprinopsis odróżnia się strzępkami osłony oraz migdałowatymi i brodawkowatymi zarodnikami[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Podano stanowiska Coprinopsis insignis w Ameryce Północnej, w Europie i Japonii[5]. W wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Władysława Wojewody z 2003 r. brak tego gatunku[6]. Po raz pierwszy jego stanowiska podała Anna Kujawa w 2009 r.[7] Potem podano jeszcze inne. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim w rejestrze gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].

Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach liściastych na zagrzebanych w ziemi resztkach silnie spróchniałego drewna, rzadziej na próchnicznej ziemi. Owocniki tworzy od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-10] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-10] (ang.).
  3. a b c d e Coprinopsis insignis [online], Barakaldo [dostęp 2023-01-10] (hiszp.).
  4. a b c Coprinus insignis Peck [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-10] (ang.).
  5. Występowanie Coprinopsis insignis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-10] (ang.).
  6. Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  7. A. Kujawa, Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity., „Acta Mycol.”, 44 (1), 2009, s. 49–75.
  8. Aktualne stanowiska Coprinopsis insignis w Polsce [online], grzyby.pldata dostępu = 2023-01-10 (ang.).