Czart smolisty – Wikipedia, wolna encyklopedia

Czart smolisty

Anthrax anthrax
(Schrank, 1781)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	muchówki
Rodzina	bujankowate
Podrodzina	Anthracinae
Plemię	Anthracini
Rodzaj	Anthrax
Gatunek	czart smolisty
Synonimy
Musca anthrax Schrank, 1781 Anthrax sinuata Meigen, 1804
Multimedia w Wikimedia Commons

Czart smolisty^[1] (Anthrax anthrax) – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych.

Muchówka ta osiąga od 7 do 13 mm długości ciała, którego ubarwienie jest niemal całkowicie czarne. Głowa jest kulista, porośnięta czarnym owłosieniem i żółtobrunatnymi łuskami. Większość śródplecza porastają łuski koloru brunatnego, jednak na szczycie tarczki znajduje się plama z łusek białych. Większość włosków tułowia jest czarnych, ale w jego części przedniej znajduje się kreza z włosków wyłącznie białych. Bruntanobiała łuseczka skrzydłowa ma na krawędzi rozmieszczone włoski białego koloru. Ubarwienie przezmianek jest brunatne z rozjaśnionymi główkami. Skrzydło cechuje się całkowicie zaciemnioną komórką dyskoidalną, brakiem plamy żyłce poprzecznej medialno-medialnej oraz białą plumulą. Na odwłoku dominuje owłosienie czarne; tylko po bokach pierwszego z jego tergitów występują włoski białe. Na tylnych krawędziach tergitów drugiego i trzeciego występują po cztery plamki z białych łusek. W przypadku tergitów czwartego i piątego białe łuski tworzą na tylnej krawędzi po dwie takie plamki. Ponadto samiec ma również takie plamki na tergicie szóstym^[2].

Owad dojrzały składa jaja w gniazdach samotnych pszczół, np. przedstawicieli rodzaju Osmia^[3] i Chalicodoma^[1]. Wylęgająca się z jaja larwa muchówki pożera larwę pszczoły w ciągu kilkunastu dni, a następnie przepoczwarcza się. Poczwarka wyposażona jest w specjalne kolce, którymi przebija wieczko komórki plastra. Po przebiciu wieczka, poczwarka pęka i wydostaje się z niej imago. Poczwarka posiada twarde zęby na głowie, które pomagają jej wiosną uwolnić się z gniazda pszczoły przewiercając otwór w zamkniętej komórce gniazda. Może ona poczynić duże szkody z perspektywy gniazda pszczoły, nie tylko zabijając pszczołę, w której komórce się rozwijała, ale także wszystkie inne pszczoły, które znajdą się na jej drodze, gdy zmierza ku wyjściu z gniazda^[4].

Gatunek palearktyczny, znany z Europy, Wysp Kanaryjskich, Afryki Północnej i Azji Zachodniej^[2].

• Władysław Strojny: Nasze zwierzęta. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, 1981. ISBN 83-09-00045-6. Brak numerów stron w książce