Czerteż (Beskid Niski) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Czerteż

Państwo	Polska
Pasmo	Beskid Niski
Wysokość	648 m n.p.m.
Położenie na mapie Karpat Czerteż
Położenie na mapie Beskidu Niskiego Czerteż
49°29′36″N 21°40′32″E/49,493333 21,675556

Czerteż (też: Mszana; 648 m n.p.m., czasem również 647 lub 649 m n.p.m.) – szczyt w środkowej części Beskidu Niskiego.

Wznosi się w pasemku zaliczanym do Beskidu Dukielskiego, ograniczającym od zachodu dolinę Jasiołki między Tylawą a Nową Wsią, natomiast od północnego wschodu – dolinę Mszanki. Sam szczyt Czerteża leży w grzbiecie pomiędzy szczytem Kamiennej Góry (673 m n.p.m.) na północy a wzniesieniem Dziurcza (586 m n.p.m.) na południowym wschodzie i dominuje nad górną częścią wsi Mszana.

Szczyt Czerteża wyznacza niezbyt wyniosła, wydłużona kulminacja wspomnianego wyżej grzbietu, na której jeszcze w pierwszych latach XXI w. widoczne były resztki drewnianej wieży triangulacyjnej. Zbocza słabo rozczłonkowane nielicznymi ciekami wodnymi – drobnymi dopływami Jasiołki i Mszanki. Stoki strome, a wschodnie – nawet bardzo strome, miejscami urwiste z niewielkimi wychodniami skalnymi.

Cały masyw Czerteża porośnięty jest mieszanymi lasami, ostatnio przetrzebionymi licznymi wyrębami, na których wyrosły już gęste młodniki. Jedynie od południa do wysokości 550–580 m n.p.m. podchodzą zarastające łąki i pastwiska, wykorzystywane dawniej przez PGR w Mszanie.

Czerteż (Чертежъ) to słowo pochodzenia wołosko-ruskiego, związane z archaiczną gospodarką w Karpatach, polegającą na wyrębie, a następnie wykarczowaniu (wypaleniu) terenów zalesionych pod przyszłe osadnictwo lub pastwiska. Oznacza teren, uzyskany w tym procesie^[1][2], Nazwa została przeniesiona na szczyt od takich wyrębów (obecnie polan?) utworzonych na jego stokach.

Grzbietem przez szczyt Czerteża wiodą zielone znaki szlaku turystycznego z Tylawy do pustelni św. Jana z Dukli w Trzcianie.

• Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, RomanR. Trzmielewski (red.), WłodzimierzW. Dyzio (oprac.), Kraków: Wyd. Compass, 2004, ISBN 83-89165-54-6, OCLC 838912473 . Brak numerów stron w książce
• Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
• Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977.