French
DeutschCzerwona Woda (województwo dolnośląskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 1616[2] |
| Strefa numeracyjna | 75 |
| Kod pocztowy | 59-942[3] |
| Tablice rejestracyjne | DZG |
| SIMC | 0192904 |
Położenie na mapie gminy Węgliniec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego  | |
 51°15′03″N 15°12′44″E/51,250833 15,212222[1] | |
Czerwona Woda (niem. Rothwasser[4], górnołuż. Čerwjena Woda[5]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Węgliniec.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1616 mieszkańców[2]. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Węgliniec.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Leży na południowym skraju Borów Dolnośląskich nad rzeką Czerna Mała, przy DW296.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Jedna z najstarszych wsi w Puszczy Zgorzeleckiej, powstała prawdopodobnie na przełomie XII i XIII wieku. W źródłach pisanych z 1348 roku występuje jako Rotwasser. W latach 1491–1492 wieś była własnością rodu von Penzig i wchodziła w skład państwa pieńskiego. Po 1492 roku wieś znalazła się pod władzą mieszczan zgorzeleckich[6].
Najstarszą budowlą we wsi jest kościół. Po raz pierwszy pisemna wzmianka o kościele w Czerwonej Wodzie pojawia się w 1481 roku, w piśmie Kacpra Marieny, wikarego z Budziszyna. Obecny kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wybudowano w 1784 roku. Do świetności, po wojennej dewastacji, doprowadził go ks. prałat Stanisław Zając. Jako proboszcz parafii, działając z pasją i pełnym osobistym zaangażowaniem, w latach 1970-2000, gruntownie wyremontował kościół i wybudował budynek parafialny.
W pobliżu Czerwonej Wody znajdują się pokłady bagiennych rud żelaza i gliny. Rud żelaza nigdy nie eksploatowano tu na skalę przemysłową, natomiast stały się (prawdopodobnie) źródłem nazwy wioski, gdyż barwią wodę w miejscowych strumykach na czerwono. Pokłady gliny zaczęto eksploatować około 1809 roku i trwa to do dzisiaj. Przed II wojną światową we wsi działały trzy cegielnie. Obecnie działa kopalnia glinki kaolinowej, która jest największym zakładem pracy we wsi. Ciekawostką jest fakt, że w latach 70. XX wieku kaolin wydobywany w Czerwonej Wodzie stanowił 90% wszystkich mieszanek szamotowych używanych w wielkich piecach martenowskich w Polsce.
Od 1913 roku Czerwona Woda posiadała połączenie kolejowe z pobliskim miastem – Węglińcem. W latach 70. XX wieku połączenie zlikwidowano, a tory zdemontowano.
W historii wsi zanotowano kilka znaczących dat:
- połowa XV w. – najazd husytów
- 1618-1648, w czasie wojny trzydziestoletniej, najazdy wojsk cesarskich, szwedzkich i elektorskich
- sierpień 1759 – obozowanie we wsi wojsk cesarskich pod dowództwem hrabiego Esterházyego
- 7 sierpnia 1760 – pobyt we wsi oddziałów armii króla Prus Fryderyka II Hohenzollerna
- 23 maja 1813 – wieś obsadzili żołnierze pruscy i rosyjscy walczący z armią napoleońską
- od 17 lutego do 8 maja 1945 – wieś znajdowała się na linii frontu. Walki we wsi i bombardowania zniszczyły 86 budynków mieszkalnych.
- 5 października 2014 r. odsłonięty został pomnik upamiętniający polskich księży rzymskokatolickich, pomordowanych w latach 1939 - 1947 przez nacjonalistów ukraińskich[7].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Sport
[edytuj | edytuj kod]W miejscowość znajduje się klub piłkarski KS Piast Czerwona Woda. Największym sukcesem klubu jest awans do Klasy okręgowej grupy jeleniogórskiej, w której utrzymał się przez 2 kolejne sezony: 2004/2005 i 2005/2006. W roku 2011 zespół spadł do B-klasy, grupa: Jelenia Góra VI[8].
Wspólnoty wyznaniowe
[edytuj | edytuj kod]- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Czerwona Woda (Sala Królestwa ul. Czerwionki 26a)[9][10]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 20424
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 185 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Ernst Muka, Serbski zemjepisny słowničk, 1895.
- ↑ Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
- ↑ Instytut Gość Media, Historycy nie potrafią zrozumieć [online], legnica.gosc.pl, 5 października 2014 [dostęp 2022-10-01].
- ↑ portal 90minut.pl
- ↑ Zbór Czerwona Woda
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-15].
