Czuły narrator – Wikipedia, wolna encyklopedia

Czuły narrator – zbiór esejów Olgi Tokarczuk wydany w 2020 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego^[1].

Czuły narrator jest pierwszą publikacją książkową Tokarczuk po zdobyciu Nagrody Nobla w dziedzinie literatury^[2][3]. Na zbiór składa się dwanaście esejów i wykładów^[3][4]. Tytuł został zaczerpnięty z mowy noblowskiej, która także znajduje się w zbiorze^[3]. Tokarczuk przedstawia w niej koncepcję „czułego narratora”, którego nazywa „czwartoosobowym”, jako punkt wyjścia w definicji podając narratora Księgi Rodzaju^[4]. Jego wszechwiedza pozwala na dostrzeżenie powiązań elementów świata w jedną całość, choć inni mogą ich jeszcze nie widzieć^[3]. Analiza kwestii związanych z czułym narratorem pojawia się także w innych esejach w zbiorze^[3][4].

Esejem otwierającym publikację jest Ognozja, w której narrator nawołuje do tworzenia nowych pojęć, które pomogą odzwierciedlić zmiany na świecie^[4]. W kolejnych tekstach pojawiają się różnorodne tematy, takie jak podróże, stosunek ludzi do zwierząt, proces twórczy, czy siła literatury^[4]. W wykładzie Kraina Metaksy z kolei Tokarczuk zwraca uwagę na jednowymiarowy literalizm – brak zrozumienia metafor, na których oparta jest sztuka i świat, i dosłowną, zatem powierzchowną interpretację zjawisk – jako bolączkę współczesności^[4].

Eseje i wykłady cechuje duch tolerancji i otwartości^[2].