Dlaczego nie Evans? – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dlaczego nie Evans? (ang. Why Didn't They Ask Evans? lub The Boomerang Clue) – powieść kryminalna Agaty Christie wydana w 1935 roku.

W czasie gry w golfa były marynarz, Bobby Jones, szukając zagubionej piłeczki znajduje u stóp urwiska umierającego mężczyznę, który przed śmiercią wypowiada tylko jedno zdanie: "Dlaczego nie Evans?". W kieszeni zmarłego Bobby znajduje fotografię urodziwej kobiety. Wkrótce potem nadchodzi nieznajomy, który przedstawia się jako Roger Bassington-ffrench; pozostaje on przy zwłokach, gdy Bobby idzie zawiadomić o wypadku. Po paru dniach zjawiają się państwo Cayman, którzy identyfikują ofiarę jako Alexandra Pritcharda, brata pani Cayman. Bobby informuje ich o ostatnich słowach zmarłego. Kilka dni później otrzymuje niespodziewanie propozycję intratnej posady w Buenos Aires. Gdy ją odrzuca, pada ofiarą próby otrucia. Przeglądając w szpitalu gazetę odkrywa, że zdjęcie pani Cayman opublikowano jako fotografię znalezioną przy zwłokach, podczas gdy przedstawiała ona zupełnie inną kobietę. Wraz ze swą przyjaciółką z dzieciństwa, lady Frances Derwent, zwaną "Frankie", Bobby postanawia wyjaśnić sprawę. Frankie finguje wypadek samochodowy, by dostać się do domu, gdzie Bassington-ffrench mieszka ze starszym bratem Henrym i jego żoną Sylvią. Odkrywa, że mężczyzna, który spadł z urwiska, nazywał się naprawdę Alan Carstairs. Wkrótce potem Henry Bassington-ffrench, udręczony uzależnieniem od morfiny, popełnia samobójstwo. Podejrzenia Frankie i Bobby'ego koncentrują się wokół osoby pochodzącego z Kanady doktora Nicholsona, który prowadzi w sąsiedztwie zakład dla narkomanów, tym bardziej, że Bobby rozpoznaje żonę Nicholsona, Moirę, jako tajemniczą kobietę ze zdjęcia. Dwoje przyjaciół sądzi, że sprawa ma związek z przemytem narkotyków, a także, że doktor pragnął śmierci Henry'ego oraz swej własnej żony, by ożenić się z Sylvią Bassington-ffrench i zagarnąć majątek rodziny. Pojawiają się też nowe wątki, związane z Alanem Carstairsem: prowadził on własne śledztwo, związane ze śmiercią przyjaciela, milionera Johna Savage, który zapisał niemal cały majątek niejakim państwu Templetonom. Gdy Moira Nicholson znika, Bobby próbuje przeszukać zakład jej męża i zostaje zaatakowany i ogłuszony. Tymczasem Frankie udaje się do domu Templetonów w miejscowości Chipping Somerton, gdzie odnajduje związanego Bobby'ego i również zostaje napadnięta.

Napastnikiem okazuje się Roger Bassington-ffrench. Wraz z Moirą Nicholson od lat współpracowali przy przemycie narkotyków z Kanady; praca męża Moiry, całkowicie nieświadomego całej sprawy, ułatwiała im zadanie. Wspólnie zaplanowali też zamordowanie Johna Savage; Moira udawała panią Templeton, a Roger podszył się pod niego w czasie spisywania testamentu. Alan Carstairs zginął, ponieważ usiłował nawiązać kontakt z Gladys Evans, pokojówką zatrudnioną przez "panią Templeton". Zaniepokoił go fakt, że pokojówki nie poproszono jako świadka podpisywania testamentu ("Dlaczego nie Evans?") i wysnuł z tego wniosek, że Gladys mogłaby dostrzec, że osoba sporządzająca testament nie jest Johnem Savage. Roger zamordował Carstairsa, spychając go z urwiska; sfingował też samobójstwo brata, by odziedziczyć jego pieniądze (pozostało mu tylko usunięcie małoletniego bratanka). Teraz zamierza pozbyć się także Frankie i Bobby'ego. Na szczęście z odsieczą przychodzi przyjaciel Bobby'ego, Badger. Roger Bassington-ffrench ucieka. Frankie i Bobby odkrywają, że Gladys Evans nazywa się obecnie Roberts i jest służącą na plebanii Thomasa Jonesa, ojca Bobby'ego. Wracają pospiesznie do rodzinnego miasteczka i udaje im się zatrzymać Moirę, która zamierzała uciszyć niewygodnego świadka. Po zakończeniu sprawy Frankie i Bobby zaręczają się, a Bobby dzięki przyszłemu teściowi otrzymuje posadę w Kenii.

• Agatha Christie, Dlaczego nie Evans?, przeł. Michał Madaliński, Prószyński i Spółka, Warszawa 1996.