Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie
Zabytek: nr rej. A-444 z 8.07.2005[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Filtrowa 68

Architekt

Józef Handzelewicz[2]

Rozpoczęcie budowy

1925

Ukończenie budowy

1926

Ważniejsze przebudowy

po 1945

Pierwszy właściciel

Pocztowa Kasa Oszczędności

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie”
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie”
Ziemia52°13′10″N 20°59′09″E/52,219444 20,985833
Multimedia w Wikimedia Commons

Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności[3], także kamienica pracowników Pocztowej Kasy Oszczędności[2] – budynek mieszkalny znajdujący się przy ul. Filtrowej 68 w Warszawie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Budynek został wzniesiony w latach 1925–1926 według projektu Józefa Handzelewicza[2]. Inwestorem była Pocztowa Kasa Oszczędności (PKO). Był to jeden z pierwszych dużych budynków mieszkalnych na zabudowującej się Ochocie[4]. Powstał w układzie pięciu podwórzy z oficynami. Budynek frontowy pierwotnie liczył pięć kondygnacji, z których ostatnia mieściła się w wysokim mansardowym dachu.

Budynek uzyskał bogaty wystrój rzeźbiarski w stylu nawiązującym do baroku oraz detal art déco[2]. Nad wejściem głównym umieszczono rzeźbę orła z rozpostartymi skrzydłami, a powyżej rzeźby puttów obejmujących baranki. W środkowym przęśle zachodniego traktu pieszego znajduje się kapliczka z rzeźbą Chrystusa[5].

31 lipca 1944 w jednym z mieszkań Antoni Chruściel „Monter” podpisał rozkaz rozpoczęcia powstania warszawskiego[6]. To wydarzenie upamiętnia tablica umieszczona na fasadzie[7].

W czasie powstania warszawskiego budynek częściowo spłonął[5]. Po II wojnie światowej nie odtworzono jego najwyższej kondygnacji z mansardą[5]. W 2005 został wpisany do rejestru zabytków[1].

Z budynkiem sąsiaduje, wzniesiony w 1929, drugi dom dochodowy PKO (nr 70)[5].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 września 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 8. [dostęp 2023-01-07].
  2. ↑ a b c d Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 114. ISBN 83-60350-00-0.
  3. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 118. ISBN 83-906629-2-2.
  4. ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 60.
  5. ↑ a b c d Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 119. ISBN 83-906629-2-2.
  6. ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 32.
  7. ↑ Stara Ochota − spacer ulicą Filtrową. [w:] Urząd Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy [on-line]. ochota.um.warszawa.pl. [dostęp 2023-01-07].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dom_dochodowy_Pocztowej_Kasy_Oszczędności_w_Warszawie&oldid=75010690”