Dotleniacz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dotleniacz na placu Grzybowskim w Warszawie
Miejsce, w którym znajdowała się instalacja, po rewitalizacji placu

Dotleniacz – publiczna instalacja Joanny Rajkowskiej, wystawa Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie[1], której głównymi elementami są: wzbogacony tlenem sztuczny staw wkomponowany w trawnik miejski i futurystyczne ławki opodal[2].

Dotleniacz pojawił się na warszawskim placu Grzybowskim w 2007. Aparatura instalacji tworzyła bulgoczące bąbelki gazu w stawie i sztuczną mgiełkę, unoszącą się nad taflą wody, a także charakterystyczną woń ozonu, prawie kompletnie rozkładającego się na normalny tlen w wyniku ozonowania wody stawu. Zestaw uzupełniał obszerny trawnik naokoło stawu i obecność wodnych roślin. Staw miał 150 m² powierzchni i metr głębokości[3].

Otwarciu Dotleniacza towarzyszyła debata na temat roli przestrzeni publicznej w rozwoju miasta – cel artystki, jakim było zintegrowanie lokalnej społeczności, został osiągnięty, a pozostający na uboczu Warszawy plac stał się odwiedzany przez ludzi z całego miasta. Dotleniacz wygrał plebiscyt Wydarzenie Roku 2007, a Joanna Rajkowska, nominację na Człowieka Roku 2007 – w Warszawie, według jury dziennikarzy Gazety Wyborczej[4].

Jesienią 2007 został on rozebrany na zimę, przy czym miasto obiecało jego powrót na wiosnę 2008. Władze, wbrew opiniom mieszkańców i protestom specjalistów od przestrzeni miejskiej, opinii burmistrza dzielnicy Śródmieście, Wojciecha Bartelskiego, a także Zielonych 2004[5] przygotowały plany zagospodarowania placu, na których nie było Dotleniacza. Tomasz Gamdzyk, naczelnik wydziału estetyki przestrzeni publicznej w stołecznym Biurze Architektury uznał, że „mieszkańcy okolicy nie mogą zawłaszczać placu”[6], budząc polemikę w mediach i ostry sprzeciw wśród mieszkańców[7][8].

Ostatecznie w opisie rozpisanego w 2008 konkursu na zagospodarowanie placu Grzybowskiego znalazł się warunek umieszczenia oczka wodnego[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dotleniacz. u-jazdowski.pl. [dostęp 2024-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-06)]. (pol.).
  2. Łukasz Kamiński: "Dotleniacz: Instalacja Joanny Rajkowskiej, zbudowana dzięki staraniom Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, nominowana jest w kategorii Wydarzenie Roku", Gazeta.pl, 23 stycznia 2008. Link sprawdzony 2008-03-28.
  3. Jarosław Trybuś: Przewodnik po warszawskich blokowiskach. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, s. 135–136. ISBN 978-83-60142-31-8.
  4. „Wdechy 2007” rozdane [online], Agora, 4 lutego 2008 [dostęp 2008-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2008-04-13].
  5. "Zieloni apelują – oddajcie miastu Dotleniacz!", Zieloni 2004 (Koło warszawskie), 27 marca 2008. Link sprawdzony 2008-03-28.
  6. Tomasz Urzykowski, Izabela Szymańska: "Ten wsiowy Dotleniacz – mówi miejski urzędnik" (Opinia Tomasza Gamdzyka), Gazeta.pl, 25 marca 2008. Link sprawdzony 2008-03-28.
  7. Joanna Rajkowska: "Rośnie spór o Dotleniacz na pl. Grzybowskim" (Joanna Rajkowska odpowiada listem otwartym Tomaszowi Gamdzykowi), Gazeta.pl, 27 marca 2008. Link sprawdzony 2008-03-28.
  8. Tomasz Gamdzyk: "Tomasz Gamzyk odpowiada Joannie Rajkowskiej", Gazeta.pl, 31 marca 2008. Link sprawdzony 2008-03-31.
  9. Jarosław Trybuś: Przewodnik po warszawskich blokowiskach. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, s. 136. ISBN 978-83-60142-31-8.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • Joanna Rajkowska, Dotleniacz [online], rajkowska.com [dostęp 2008-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-18].