Drna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Drna, dawniej Drzasna^[1] lub Drzęsna^[2] – rzeka w Warszawie, obecnie w większości niewidoczna na powierzchni. Została skanalizowana w XIX wieku.

Drna miała swoje źródła w rejonie Czystego w dzisiejszej dzielnicy Wola, w rejonie ulic gen. Józefa Bema i Płockiej, na podmokłym terenie. Płynęła dalej na północ dzisiejszą ul. Okopową, Stawkami, przecinała plac Inwalidów i uchodziła do Wisły w okolicach dzisiejszej ul. Czujnej^[3]. Przy ujściu Drny do Wisły, po jej południowej stronie, znajdowała się posiadłość z dworem nazywanym Półkowem^[4].

Jej pierwotna nazwa to Drzansna, rekonstruowana jako Drzężna i łączona z prasłowiańskim wyrazem dręzga. Ostatecznie utrwaliła się jej obecna, wtórnie przekształcona nazwa^[5].

Jeszcze w XVI wieku brzegi rzeki porastały lasy dębowe i brzozowe, które później zostały wykarczowane pod uprawy i zabudowę^[6]. W XVIII i XIX Drna miała duże znaczenie gospodarcze^[2]. Wzdłuż jej brzegów znajdowały się młyny wodne, browary, garbarnie i folusze^[2]. W 1738 na rzece działało 6 młynów^[7]. Liczne groble przyczyniły się także do powstania w jej pobliżu wielu stawów^[8]. W związku ze zmianą stosunków wodnych na terenie obecnej Warszawy następowało jednak obniżanie się poziomu wody w Drnie^[7].

Dla poprawienia stanu sanitarnego Żoliborza Drnę połączono kanałem Metzlowskim z rzeką Polkówką i skierowano zanieczyszczone ściekami wody poza tereny zamieszkane^[9].

W związku z budową Cytadeli Warszawskiej rzeka została skanalizowana. W dolnym biegu jej wąwóz posłużył jako fragment fosy otaczającej Cytadelę i do dziś można na jego dnie zobaczyć ciek wypływający z kanałów na powierzchnię.

W 1950 podczas budowy parku im. Kniewskiego, Hibnera i Rutkowskiego (obecnie park Fosa i Stoki Cytadeli) po spiętrzeniu wód Drny wykopano i napełniono staw o powierzchni 1400 m²^[10]. W parku rzeczka wpływa w kanał podziemny i płynie pod Wisłostradą, pod terenami klubu Spójnia Warszawa, skąd uchodzi do Wisły.

• Drna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 145 .
• Jakub Chełmiński: Dawne rzeki płyną pod Warszawą. Naukowcy szykują się do odkopania jednej z nich. wyborcza.pl/warszawa, 2022-01-21. [dostęp 2022-01-21].