Droit de suite – Wikipedia, wolna encyklopedia

Droit de suite (wym. [dʁwa də sɥit]) – autorskie prawo majątkowe, dziedziczne, niezbywalne, do określonej części dochodów z zawodowej odsprzedaży oryginału utworu plastycznego, fotograficznego, a także rękopisu utworu literackiego i muzycznego^[1].

Instytucja droit de suite wywodzi się z prawa francuskiego. Jak podał francuski minister kultury i komunikacji Renaud Donnedieu de Vabres, została wprowadzona do tego systemu w 1920 roku na kanwie odsprzedaży obrazu Milleta L’Angélus, którego wartość znacznie wzrosła po wprowadzeniu go do obrotu. Po I wojnie światowej rodzina Milleta znajdowała się w trudnej sytuacji finansowej, podobnie jak wiele innych rodzin artystów. Droit de suite miało zapobiec temu stanowi rzeczy. Instytucję tę wprowadziła większość krajów europejskich^[2]. 27 września 2001 wydano dyrektywę harmonizującą 2001/84/WE^[3].

Charakter tego uprawnienia jest dyskusyjny. A. Nowak-Gruca podaje, że bywa ono określane jako podatek, wynagrodzenie licencyjne, samoistne prawo do wynagrodzenia, uprawnienie sui generis^[4]. J. Sieńczyło-Chlabicz dodaje: prawo podmiotowe^[5]. Droit de suite jest uważane za wyjątek od zasady wyczerpania prawa^[4]. Jak pozostałe uprawnienia wchodzące w skład autorskich praw majątkowych, powstaje ono wraz z powstaniem całości praw autorskich i jego trwanie jest ograniczone w czasie^[5].

Zawodowa odsprzedaż wiąże się z działalnością domów aukcyjnych, galerii sztuki itp. Oryginał oznacza osobiście wykonany przez twórcę egzemplarz, a także kopie wykonane osobiście albo pod nadzorem twórcy, uznane i oznaczone przez niego jako egzemplarze oryginalne. Roszczenie o zapłatę określonej kwoty powstaje w chwili odsprzedaży utworu^[5][1]. Brak zapłaty nie stanowi naruszenia praw autorskich^[6]. W Polsce realizacja droit de suite nie jest objęta obowiązkowym pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania^[1].

Polska ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych ustanawia droit de suite w art. 19–19⁵. Określa należny procent ceny sprzedaży (w zależności od wysokości ceny utworu plastycznego lub fotograficznego degresywnie, od 5% do 0,25%) oraz definiuje pojęcie „oryginalnego egzemplarza utworu”. W przypadku dzieł plastycznych i fotograficznych droit de suite dotyczy cen w wysokości od równowartości 100 euro, ostatni próg określono dla cen o wysokości przekraczającej równowartość 500 tys. euro, a należna kwota nie może przekraczać równowartości 12,5 tys. euro. W przypadku odsprzedaży rękopisów utworów literackich i muzycznych, obowiązuje stawka 5%^[7].

• Janusz Barta, Ryszard Markiewicz: Prawo autorskie. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010. ISBN 978-83-264-0671-3.
• Aleksandra Nowak-Gruca: Cywilnoprawna ochrona autorskich praw majątkowych w świetle ekonomicznej analizy prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013. ISBN 978-83-264-4502-6.
• Prawo własności intelektualnej. Joanna Sieńczyło-Chlabicz (red.). Warszawa: LexisNexis, 2009. ISBN 978-83-7620-254-9.