Drymocallis – Wikipedia, wolna encyklopedia

*Drymocallis*
	; Pięciornik skalny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	Drymocallis
	Nazwa systematyczna
	Drymocallis Fourreau ex Rydberg; N. Amer. Fl. 22: 366. 20 Nov 1908
	Typ nomenklatoryczny
	D. rubricaulis Fourreau ex Rydberg
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Drymocallis – rodzaj bylin z rodziny różowatych. Obejmuje około 25 gatunków^[4] występujących na półkuli północnej w Eurazji i w Ameryce Północnej (od północno-zachodniego Meksyku na północ), głównie w strefie klimatu umiarkowanego^[5]. W Polsce rośnie jeden gatunek tu zaliczany, wcześniej tradycyjnie włączany do rodzaju pięciornik, stąd zwany pięciornikiem skalnym Drymocallis rupestris (d. Potentilla rupestris)^[6].

Morfologia

Pokrój: Byliny osiągające od 5 do 100 cm wysokości, rosnące kępiasto lub tworzące rozłogi. Pędy (pojedyncze lub liczne) owłosione rzadko lub gęsto krótkimi włoskami gruczołowatymi^[5].
Liście: Skrętoległe, skupione głównie w przyziemnej rozecie liściowej, liście łodygowe nieliczne, zmniejszają się ku górze. U nasady liści trwałe przylistki. Blaszka nieparzystopierzasta osiąga od 1 do 25 cm długości, składa się z 5–13 listków o kształcie jajowatym, eliptycznym do rombowatego, na brzegu pojedynczo lub podwójnie piłkowanych^[5].
Kwiaty: Skupione w szczytowym, luźnym lub gęstym kwiatostanie po 2 do około 50 i więcej, z przysadkami podobnymi do liści. Kwiaty osiągają średnicę od 3 do 25 mm, przy czym te najdrobniejsze mają taki rozmiar z powodu wzniesienia płatków ku górze. Działek kielicha jest 5, przy czym wsparte są dodatkowo ościstymi 5 listkami kieliszka. Płatki białe lub żółte, rzadziej różowo nabiegłe. Pręciki są liczne (20–40), krótsze od płatków. Zalążnia górna z licznymi (10–80), nagimi owocolistkami^[5].
Owoce: Liczne, nagie, jednonasienne niełupki odpadające pojedynczo, o długości od 0,7 do 1,5 mm^[5].

Systematyka

Rodzaj wyodrębniony w wyniku stwierdzenia w analizach morfologicznych i molekularnych bliższego pokrewieństwa zaliczanych tu roślin (tradycyjnie ujmowanych jako należące do rodzaju pięciornik (Potentilla) w ramach sekcji sect. Rupestres (lub podrodzaju subg. Closterostyles)) z roślinami z podplemienia Fragariinae^[5].

Jeden z rodzajów podplemienia Fragariinae, do którego należą m.in. przywrotnik (Alchemilla), poziomka (Fragaria) i sybaldia (Sibbaldia). Grupa ta jest siostrzana dla rodzaju pięciornik (Potentilla), wraz z którym tworzy plemię Potentilleae z podrodziny Rosoideae w obrębie różowatych (Rosaceae). Rodzina ta z kolei jest kladem bazalnym w obrębie rzędu różowców (Rosales)^[2].

Pozycja na drzewie filogenetycznym plemienia^[4]

Potentilleae

Potentillinae

	Potentilla – pięciornik

	Argentina

Fragariinae

Fragaria – poziomka

	Potaninia

	Dasiphora

Chamaecallis

	Drymocallis

	Chamaerhodos

	Sibbaldia – sybaldia

	Sibbaldianthe

	Alchemilla – przywrotnik

	Comarum – siedmiopalecznik

Wykaz gatunków ^[7]

Diagnoza taksonomiczna gatunków, zwłaszcza północnoamerykańskich wymaga weryfikacji, stąd wykaz gatunków zaakceptowanych w tym rodzaju jest niepełny^[8]^[7].

Drymocallis arizonica Rydb.
Drymocallis ashlandica (Greene) Rydb.
Drymocallis cuneifolia Rydb.
Drymocallis damghanensis Naderi & Faghir
Drymocallis deseretica Ertter
Drymocallis fissa (Nutt.) Rydb.
Drymocallis geoides (M.Bieb.) Soják
Drymocallis glabrata Rydb.
Drymocallis glandulosa (Lindl.) Rydb.
Drymocallis hansenii (Greene) Rydb.
Drymocallis inquinans (Turcz.) Soják
Drymocallis longisepala (Strid) Kurtto & Strid
Drymocallis micropetala Rydb.
Drymocallis pseudorupestris (Rydb.) Rydb.
Drymocallis × pumila Rydb.
Drymocallis rupestris (L.) Soják – pięciornik skalny
Drymocallis × valida (Greene) Piper

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-07-16] (ang.).
↑ ^a ^b [C Drymocallis]. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-07-16].
↑ ^a ^b TorstenT. Eriksson TorstenT., Nannie L.N.L. Persson Nannie L.N.L., Jenny E.E.J.E.E. Smedmark Jenny E.E.J.E.E., What is Potentilla? A phylogeny-based taxonomy for Potentillinae (Rosaceae), „Taxon”, 71 (3), 2022, s. 493-505, DOI: 10.1002/tax.12679 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Barbara Ertter: Drymocallis Fourreau ex Rydberg. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-07-16].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 140, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b Drymocallis Fourr. ex Rydb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-27].
↑ Drymocallis. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-07-16].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-07-16] (ang.).

[ing-3] [C Drymocallis]. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-07-16].

[torsten-4] TorstenT. Eriksson TorstenT., Nannie L.N.L. Persson Nannie L.N.L., Jenny E.E.J.E.E. Smedmark Jenny E.E.J.E.E., What is Potentilla? A phylogeny-based taxonomy for Potentillinae (Rosaceae), „Taxon”, 71 (3), 2022, s. 493-505, DOI: 10.1002/tax.12679 .

[america-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Barbara Ertter: Drymocallis Fourreau ex Rydberg. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-07-16].

[checklist-6] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 140, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[powo-7] Drymocallis Fourr. ex Rydb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-27].

[tpl-8] Drymocallis. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-07-16].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]