Edmund Beaufort (4. książę Somersetu) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Edmund Beaufort

"
Książę Somersetu
Okres	od 1464 do 6 maja 1471
Dane biograficzne
Data urodzenia	ok. 1439
Data i miejsce śmierci	6 maja 1471 Tewkesbury
Ojciec	Edmund Beaufort (2. książę Somersetu)
Matka	Eleanor Beauchamp

Edmund Beaufort, 4. książę Somerset (ur. ok. 1439, zm. 6 maja 1471 w Tewkesbury), angielski możnowładca, dowódca lancasterski w okresie wojny dwóch róż, młodszy syn Edmunda Beauforta, 2. księcia Somerset, i lady Eleanor Beauchamp, córki 13. hrabiego Warwick.

Tytuł książęcy Edmund odziedziczył po śmierci swojego starszego brata Henryka w 1464 r. W tym czasie Edmund przebywał na wygnaniu na dworze następcy burgundzkiego tronu, hrabiego Charolais. Sceptycznie odnosił się do późniejszego porozumienia królowej Małgorzaty z jej dotychczasowym wrogiem, hrabią Warwick. W 1470 r. Somerset towarzyszył Warwickowi w wyprawie, która usunęła z tronu Edwarda IV Yorka i wprowadziła nań Henryka VI Lancastera.

Edward powrócił do Anglii już w 1471 r. Somerset ruszył na południe na spotkanie z siłami inwazyjnymi królowej Małgorzaty. Królowa wylądowała w Weymouth 14 kwietnia i udała się do opactwa w Cerne. Tam przybył do niej książę Somerset i hrabia Devon, którzy powiadomili królową, że Warwick przegrał z Edwardem IV pod Barnet (14 kwietnia) i zginął na polu bitwy. Somerset zdołał jednak przekonać królową, że siły Edwarda zostały po bitwie poważnie osłabione i należy kontynuować walkę^[1].

Do bitwy z wojskami Edwarda IV doszło 4 maja pod Tewkesbury. Somerset dowodził podczas bitwy prawym skrzydłem armii lancasterskiej. Jego przeciwnikiem był dowódca yorkistowskiego lewego skrzydła, Ryszard, książę Gloucester. Ryszard od razu ruszył do natarcia, ale "podłe drogi" i liczne żywopłoty zatrzymały natarcie^[2]. Obie strony przez długi czas szyły do siebie z łuków, aż w końcu Somerset zaryzykował i poprowadził swoich ludzi pod osłoną żywopłotów, by uderzyć w bok lewej flanki przeciwnika. Żołnierze Ryszarda cofnęli się, ale utrzymali pozycje i zmusili ludzi Somerseta do odwrotu. Wówczas na tyły książęcych oddziałów uderzył mały oddział pikinierów króla Edwarda.

Niepodziewany atak spowodował załamanie się prawego skrzydła Lancasterów, które rzuciło się do ucieczki w kierunki pobliskiej rzeki. Pościg armii yorkistowskiej sprawił, że pastwisku nadano nazwę "Krwawej Łąki"^[3]. Rozwścieczony Somerset podjechał wówczas do dowodzącego lancasterskim centrum lorda Wenlocka i, krzycząc, że to za zdradę i brak wsparcia podczas ataku na lewe skrzydło przeciwnika^[4], jednym ciosem topora rozpłatał mu głowę. Na widok mordujących się nawzajem dowódców armia lancasterska straciła ducha walki i poszła w rozsypkę.

Somerset wraz z kilkoma innymi dowódcami lancasterskimi schronił się w pobliskim opactwie. Król Edward początkowo obiecał amnestię wszystkim żołnierzom, którzy się tam schronili, ale zmienił zdanie, kiedy dowiedział się, że przebywa tam Somerset^[4]. W poniedziałek 6 maja Somerset i ok. 12 innych dowódców zostali aresztowani i osądzeni w obecności księcia Gloucester i księcia Norfolk. Skazano ich na śmierć jako przywódców buntu i ścięto na rynku w Tewkesbury^[5].

Edmund nigdy się nie ożenił i nie pozostawił potomstwa. Wraz z jego śmiercią wygasł tytuł księcia Somerset.

• Paul Murray Kendall, Ryszard III, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1980, ISBN 83-06-00406-X, tłum. Krystyna Jurasz-Dąmbska
• A.F. Pollard, Edward Beaufort, styled Fourth Duke of Somerset w Dictionary of National Biography, nr 23 (supplement), str. 156-157, 1909