Eparchia grodzieńska i brzeska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Eparchia grodzieńska i brzeska^[1] – powstała w 1900 poprzez wydzielenie z eparchii wileńskiej i litewskiej. W momencie powstania nowa administratura liczyła 26 dekanatów^[2]:

• Grodno
• Wołkowysk
• Podorosk
• Brzostowica Wielka
• Białystok
• Bielsk Podlaski
• Drohiczyn
• Kleszczele
• Brześć
• Włodawa
• Wysokie Litewskie
• Kamieniec Litewski
• Polesie
• Kobryń
• Czerewczyce
• Antopol
• Janów
• Bezdież
• Prużana
• Sielec
• Szereszewo
• Kosów
• Byteń

Łącznie w eparchii funkcjonowały 654 cerkwie i kaplice obsługiwane przez 365 kapłanów. W jej granicach działało pięć klasztorów: monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowicach, monaster Świętych Borysa i Gleba w Grodnie, monaster Narodzenia Matki Bożej w Grodnie, monaster Narodzenia Matki Bożej w Krasnymstoku, monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św. Jana Teologa w Supraślu.

W 1900/1901 w eparchii było 1296 szkół cerkiewnych. W tym 9 seminarii nauczycielskich, 6 szkół dwuklasowych, 455 jednoklasowych i 841 szkół gramoty (podstawowych)^[1].

W czasie I wojny światowej większość prawosławnej ludności guberni grodzieńskiej, razem z duchowieństwem, udała się na bieżeństwo. Z powodu wyjazdu arcybiskupa grodzieńskiego Michała do Moskwy w lutym 1915, w 1918 do Grodna przybył dotychczasowy wikariusz eparchii, biskup białostocki Włodzimierz i tymczasowo zaczął zarządzać całą administraturą. W 1925 administratura weszła w skład Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego pod nazwą diecezji grodzieńskiej.

• Eparchia grodzieńska i wołkowyska