Eugeniusz Maskowicz – Wikipedia, wolna encyklopedia
ppor. Eugeniusz Maskowicz | |
kapitan piechoty | |
Data i miejsce urodzenia | 11 stycznia 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1916–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | 14 pułk piechoty |
Stanowiska | referent w D.O.K. Nr VIII |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
|
Eugeniusz Wiktor[a] Maskowicz (ur. 11 stycznia 1897 w Radymnie, zm. 1940 w ZSRR) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w dniu 11 stycznia 1897 r. w Radymnie, w ówczesnym powiecie jarosławskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Andrzeja i Wiktorii z Błońskich. Jego młodszym bratem był Stanisław Miro[b]. Uczył się w c. k. Gimnazjum w Jarosławiu, w którym 28 października 1916 r. złożył maturę wojenną[2].
Następnie wziął udział w zmaganiach I wojny światowej jako żołnierz armii Austro-Węgier[3][c]. Do Wojska Polskiego został przyjęty w listopadzie 1918. W okresie międzywojennym służył początkowo w 9 pułku piechoty w Jarosławiu, przemianowanym wkrótce na 14 pułk piechoty. W szeregach tej jednostki uczestniczył w wojnach: polsko-ukraińskiej (w tym w odsieczy Lwowa) i polsko-sowieckiej[4] . Za udział w walkach i okazane męstwo odznaczony został Krzyżem Walecznych[5].
Na dzień 1 czerwca 1921 r. w randze porucznika[6] nadal pełnił służbę w 14 pułku piechoty stacjonującym w garnizonie Włocławek[7][d]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w tymże stopniu (porucznika), ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1294. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. Pozostając nadal oficerem 14 pułku piechoty[8][9][10] zajmował w 1923 roku – 1161. lokatę wśród poruczników piechoty[11], a rok później – 336. lokatę pośród poruczników korpusu piechoty[12]. Na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych gen. dyw. Władysława Sikorskiego[e] został, z dniem 15 września 1925 roku, przeniesiony służbowo na X Kurs Doszkolenia Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmnie[13].
Na podstawie zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 12 kwietnia 1927 r. (sygnatura: B.P.L. 3989/III), został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 19. lokatą[14][f].
W dniu 15 sierpnia 1927 r. ogłoszono zarządzenie (sygnatura: B.P.L. 12262.II.27) Ministra Spraw Wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego o przeniesieniu kapitana Eugeniusza Maskowicza, w korpusie oficerów piechoty, z 14 pp do kadry oficerów piechoty, z równoczesnym przydziałem do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu na stanowisko referenta[21][22]. W marcu 1931 r. ogłoszono jego przeniesienie[g] do 67 pułku piechoty w Brodnicy, na stanowisko dowódcy 4. kompanii II batalionu, który był detaszowany w Toruniu[23]. W tym samym roku dowodzony przez niego pododdział uzyskał tytuł mistrzowskiej kompanii 4 Dywizji Piechoty, a on sam otrzymał pochwałę ministra spraw wojskowych[24]. Odznaczony był już wówczas Srebrnym Krzyżem Zasługi[25].
Na mocy rozkazu Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 14 marca 1934 r. (rozkaz Nr 3110-105/Piech.151/34) został przeniesiony, w korpusie oficerów piechoty, z 67 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza[h][26]. Rozkazem Nr 22 Dowództwa KOP z dnia 17 kwietnia 1934 r. został przydzielony do batalionu KOP „Sejny” (brygada KOP „Grodno”). W okresie od dnia 25 kwietnia 1934 do dnia 16 czerwca 1934 r. przebywał na II sześciotygodniowym kursie taktyczno-strzeleckim w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[i]. Po powrocie z kursu dowodził kompanią odwodową baonu „Sejny”[j], której dowództwo zdał w dniu 13 grudnia 1934 r., obejmując z tą samą datą dowodzenie nad 4 kompanią graniczną „Puńsk”[k]. Rozkazem Dowództwa KOP z dnia 18 listopada 1936 r. (sygn. L.dz.4273/Pf./Pers.I./36) został mianowany na stanowisko kwatermistrza batalionu KOP „Żytyń”. W dniu 24 listopada 1936 r. zdał obowiązki dowódcy 4 kompanii granicznej batalionu KOP „Sejny”[l], a w dniu 27 listopada 1936 r. przybył do batalionu „Żytyń”, w którym rozkazem z dnia 3 grudnia 1936 r. został wyznaczony kwatermistrzem batalionu[m]. Na przełomie września i października 1937 roku pełnił obowiązki dowódcy baonu „Żytyń”, które przekazał nowo mianowanemu dowódcy batalionu w dniu 7 października tegoż roku[n]. Ponownie obowiązki dowódcy batalionu pełnił w okresie od dnia 7 czerwca 1938 do dnia 18 lipca 1938 r.[o]. Na mocy rozkazu dziennego batalionu Nr 75/37 z dnia 16 listopada 1937 r. wyznaczony został członkiem Oddziałowego Komitetu Funduszu Społecznego batalionu. Rozkazem Nr 22/38 z dnia 5 kwietnia 1938 r. wybrany został zastępcą prezesa zarządu oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej, a na mocy rozkazu Nr 10/39 z dnia 30 stycznia 1939 r. został wyznaczony przewodniczącym komisji powołanej do rozpatrywania wniosków o przyznanie odznaki pamiątkowej KOP dla rocznika 15/II[p]. W dniach od 19 do 24 marca 1939 r. brał udział w odprawie kwatermistrzów zorganizowanej w Klecku[q][r]. Podczas swej służby w Korpusie Ochrony Pogranicza wyróżniony został Odznaką Pamiątkową KOP „Za Służbę Graniczną” (nadaną rozkazem Dowództwa KOP Nr 51/36 z dnia 11 listopada 1936 r.) oraz odznaczony Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (nadanym rozkazem Dowództwa KOP Nr 25/38 z dnia 28 maja 1938 r.).
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 r. w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Zamordowany został przez sowieckich oprawców wiosną 1940 roku na Ukrainie[28]. Nazwisko kapitana Eugeniusza Maskowicza znajduje się na tzw. „liście Cwietuchina”[s], sporządzonej przez naczelnika 1 Wydziału Specjalnego NKWD Ukraińskiej SRR – starszego lejtnanta bezpieczeństwa państwowego Fiodora Cwietuchina. Na tejże liście wykazany został pod numerem 1876 (lista wywózkowa 41/3-241)[t][29]. Ofiary tej zbrodni zostały pochowane na otwartym w 2012 roku Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]W dniu 22 września 1922 w Jarosławiu porucznik Eugeniusz Maskowicz zawarł związek małżeński ze Stanisławą Eleonorą z d. Staszyszyn. Dnia 8 stycznia 1924 narodził mu się syn, któremu nadano imię Jerzy Stanisław[u] (zm. 15 października 2004).
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych[30][31]
- Srebrny Krzyż Zasługi (17 marca 1930)[32]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (28 maja 1938)
- Odznaka Pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną” (11 listopada 1936)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- kampania wrześniowa
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z dnia 26 stycznia 1934 r. (str. 34) sprostowano imię tego oficera z: „Eugeniusz”, na: „Eugeniusz Wiktor”.
- ↑ Stanisław Miro Maskowicz (ur. w dniu 14 maja 1899) był uczniem c. k. Gimnazjum w Jarosławiu i oficerem służby stałej Wojska Polskiego, który swą karierę wojskową zaczynał w 14 pułku piechoty. Zweryfikowany został w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r., następnie awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 maja 1921 r., a do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku. W marcu 1930 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[1], a później do 5 pułku strzelców podhalańskich. We wrześniu 1939 r. zajmował stanowisko kwatermistrza 5 pułku strzelców podhalańskich. Przebywał w niemieckiej niewoli w oflagach VII C Laufen i II C Woldenberg. Po oswobodzeniu powrócił do Polski, ale zagrożony aresztowaniem wyjechał do Anglii, a stamtąd (w roku 1952) do Stanów Zjednoczonych. Mieszkał w Buffalo, zmarł w 1961 r. i spoczął na cmentarzu rzymskokatolickim św. Stanisława w Cheektowaga.
- ↑ Według części dokumentów Eugeniusz Maskowicz służył również w Legionach Polskich[4] .
- ↑ Po zakończeniu działań wojennych 14 pułk piechoty został dyslokowany do Włocławka, do którego to miasta przybył w maju 1921 roku.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych o sygnaturze Dep. I. L. 21718.1925 ogłoszone w dniu 17 września 1925 roku.
- ↑ W roku 1928 zajmował już 18. lokatę wśród kapitanów piechoty w swoim starszeństwie[15]. W roku 1930 zajmował 1406. lokatę łączną wśród kapitanów korpusu piechoty (była to jednocześnie 17. lokata w swoim starszeństwie)[16]. W 1932 zajmował 16. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swego starszeństwa[17]. Na dzień 1 lipca 1933 r. zajmował 1060. lokatę łączną pośród kapitanów korpusu piechoty (była to zarazem 15. lokata w starszeństwie) i nadal pełnił służbę wojskową w 67 pułku piechoty[18]. 5 czerwca 1935 zajmował 878. lokatę wśród wszystkich kapitanów piechoty (była to jednocześnie 13. lokata w swoim starszeństwie)[19]. Na dzień 23 marca 1939 r. zajmował 3. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swojego starszeństwa[20]
- ↑ Przeniesienie nastąpiło na podstawie zarządzenia B.P.L. 5283-I-Piech. L.6000-31, wydanego przez gen. dyw. Daniela Konarzewskiego - Kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- ↑ Dane dotyczące służby kpt. Eugeniusza Maskowicza w Korpusie Ochrony Pogranicza opracowano na podstawie informacji ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.
- ↑ Na kurs ten został przydzielony rozkazem Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3110-Og.105 z dnia 11 kwietnia 1934 roku.
- ↑ Kompania odwodowa stacjonowała w Sejnach. Z rozkazów dziennych batalionu KOP „Sejny” wynika, że kpt. Maskowicz przed okresem dowodzenia kompanią odwodową dowodził 4 kompanią graniczną „Puńsk”, której dowództwo objął ponownie w grudniu 1934 roku.
- ↑ Rozkaz Dzienny Batalionu KOP „Sejny” Nr 285 z dnia 14 grudnia 1934 roku.
- ↑ Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Sejny” Nr 268 z dnia 21 listopada 1936 roku.
- ↑ Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Żytyń” Nr 98/36 z dnia 3 grudnia 1936 roku.
- ↑ Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Żytyń” Nr 64/37 z dnia 8 października 1937 roku.
- ↑ Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Żytyń” Nr 32/38 z dnia 28 maja 1938 roku.
- ↑ Rocznik 15/II oznacza jesienny pobór rekrutów urodzonych w 1915 roku.
- ↑ Dodatek do Rozkazu Dziennego batalionu KOP „Żytyń” Nr 23/39 z dnia 21 marca 1939 roku.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 podaje, że na dzień 23 marca 1939 roku kapitan Eugeniusz Maskowicz zajmował stanowisko oficera materiałowego batalionu KOP „Żytyń”. Jednakże, w świetle treści rozkazów dziennych batalionu „Żytyń”, wydaje się to być pomyłką, gdyż od grudnia 1936 r. piastował on nieprzerwanie funkcję kwatermistrza tegoż batalionu[27]
- ↑ Lista ta zwana jest również Ukraińską Listą Katyńską, opublikowana została w 1994 r.
- ↑ Numer listy wywózkowej jest tożsamy z numerem listy dyspozycyjnej z centrali NKWD.
- ↑ Dodatek do Rozkazu Dziennego Batalionu KOP „Sejny” Nr 65/36 z dnia 18 marca 1936 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 III 1930, s. 118.
- ↑ Sprawozdanie 1917 ↓, s. 39, 46.
- ↑ Wykaz oficerów 1920 ↓, s. 72.
- ↑ a b Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku ↓.
- ↑ Jednodniówka 14 Pułku Piechoty 1934 ↓, s. 43.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 762.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 62.
- ↑ a b Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 93.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 164.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 156.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 432.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 376.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 94 z 17 IX 1925, s. 511.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 IV 1927, s. 121.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 220.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 107.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 61, 595.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 60.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 58, 183-184, 194.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 VIII 1927, s. 252.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 139.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 98.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 34 z 7 grudnia 1931 roku, poz. 446. Wyniki międzyoddziałowych zawodów strzeleckich piechoty.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 61.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 VI 1934, s. 179.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 941.
- ↑ Kryska-Karski 1996 ↓, s. 261.
- ↑ Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 59, poz. 1876.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 43 z 27 XII 1921, s. 1753.
- ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 266.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 144 „za zasługi na polu administracji wojska”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1917. Jarosław: Nakładem Funduszu Naukowego, 1917.
- Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920.
- Jednodniówka 14 Pułku Piechoty w 16 rocznicę powstania: 1918-27 października 1934.. Włocławek, 1934. [dostęp 2018-12-15].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2018-12-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2018-12-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty opublikowana w „Przeglądzie Piechoty”. Zeszyt 9, wrzesień 1930 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930. [dostęp 2018-12-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 1 lipca 1933 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1933. [dostęp 2018-12-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2018-12-15].
- Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Tadeusz Kryska-Karski: Straty korpusu oficerskiego 1939–1945. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1996. ISBN 0-85065-252-9.
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2018-12-15].
- Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Maskowicz Eugeniusz Wiktor. [dostęp 2019-04-02].
- Zeszyty katyńskie. Zeszyt nr 4 – „Listy katyńskiej ciąg dalszy. Straceni na Ukrainie”.. [dostęp 2018-12-15].