Góry Stolickie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Góry Stolickie
Stolické vrchy
Ilustracja
Stolica na środku u góry
Kontynent

Europa

Państwo

 Słowacja

Najwyższy szczyt

Stolica
(1476 m n.p.m.)

Jednostka dominująca

Rudawy Gemerskie, Karpaty

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Góry Stolickie”
48°37′30″N 19°54′50″E/48,625000 19,913889
Widok na Góry Stolickie z punktu widokowego pod szczytem Dobšinský kopec
Widok na Gory Stolickie ze zboczy Królowej Hali. w dole Telgárt

Góry Stolickie (słow. Stolické vrchy) – wyróżniana przez geografów słowackich część Rudaw Słowackich (Slovenské rudohorie)[1]. W regionalizacji polskiej według Jerzego Kondrackiego nie istnieje taka jednostka, pasmo tych gór zaliczane jest do Rudaw Gemerskich[2]. Najwyższym szczytem jest Stolica (1476 m). Zachodnia część Gór Stolickich włączona została w obszar Parku narodowego Muránska planina[3].

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Góry Stolickie tworzą silnie wydłużoną grupę górską ciągnącą się od doliny Krywańskiego Potoku (Krivanský potok) w miejscowości Lovinobaňa w kierunku północno-wschodnim po Słowacki Raj i Volovské vrchy. Granica między tymi pasmami jest umowna, biegnie od przełęczy Besník przez szczyty Ondrejisko (1266 m), Honzovské (1172 m) i miejscowość Rejdová. Od północno-zachodniej strony graniczą z Niżnymi Tatrami, Murańską Płaniną i Rudawami Weporskimi. Od południowego wschodu graniczą z Pogórzem Rewuckim (Revúcka vrchovina)[3].

Geomorfologia

[edytuj | edytuj kod]

Najwyższym szczytem jest Stolica (1476 m). Inne wysokie szczyty to Kohút (1409 m), Kyprov (1391 m), Faltenov vrch (1338 m) i Buchvald (1293 m)[3]. Oddzielone są od siebie wysoko położonymi, szerokimi przełęczami i głębokimi, tektonicznymi bruzdami. Grzbiety są płaskie, różnica wysokości między szczytami i dnem dolin wynosi 300-640 m, średni kąt nachylenia stoków od 19 do ponad 25 stopni[4].

Hydrografia

[edytuj | edytuj kod]

Góry Stolickie znajdują się w zlewniach rzek Slana, Rimava, Ipola i Hnilec. Najwięcej wody w marcu i kwietniu, najmniej we wrześniu i październiku, co wskazuje na górski charakter odpływu. Zasoby wód podziemnych są w większości związane ze skałami granitoidowymi. Wydajność źródeł jest mała do średniej, wody z niską zawartością minerałów[4].

Przyroda

[edytuj | edytuj kod]

Większość obszaru Gór Stolickich porasta las, ale jest to już las silnie zmieniony wskutek działalności człowieka. Szczególnie intensywne osadnictwo miało miejsce w południowej i południowo-zachodniej części regionu, zwłaszcza w dolinach i niżej położonych stokach gór, gdzie były bardziej odpowiednie warunki do tworzenia osad, pastwisk i pół uprawnych. W przeszłości w Górach Stolickich działało również górnictwo. Obecnie w dolnej części gór w lasach dominują buki i graby, w górnej świerki z domieszką buków. Zachodnia część o najlepiej zachowanej przyrodzie włączona została w obszar Parku Narodowego Muránska planina[4].

Szlaków turystycznych jest wiele. Główne miejscowości, z których one wychodzą, to Lovinobaňa, Rejdová, Muráň, Slavošovce, RevúcaTisovec[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Emil Mazúr, Michal Lukniš, B. Balatka, J. Loučková, J. Sládek Geomorfologické členenie SSR a ČSSR. Mapa mierky 1:500 000, Slovenská kartografia, SUGK, Bratislava 1986
  2. Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny", tom LXVIII, z 3-4, 1996, str. 457-466
  3. a b c d Turystyczna i satelitarna mapa Słowacji. [dostęp 2017-06-05].
  4. a b c Stolické vrchy. [dostęp 2017-12-12].