Gajchatu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gajchatu

Ilchan
Okres	od 1291 do 1295
Poprzednik	Argun-chan
Następca	Bajdu
Dane biograficzne
Dynastia	Ilchanidzi
Data śmierci	1295
Ojciec	Argun-chan

Gajchatu (zm. 1295) – władca z dynastii Ilchanidów, panujący w latach 1291–1295.

Był drugim synem Arguna. Początkowo sprawował urząd gubernatora w Anatolii. Objął tron, w czasie kiedy jego starszy brat Mahmud Ghazan był zajęty walkami z Naruzem na wschodzie państwa Hulagidów. Polityka zagraniczna tego władcy skoncentrowana była na stosunkach z sułtanatem mameluków, którzy w 1291 zdobyli Akkę, ostatnią enklawę krzyżowców w Ziemi Świętej^[1]. Mamelucki sułtan Al-Aszraf Chalil zajął kilka twierdz: Bahanę, Marasz i Tall Hamdun na pograniczu syryjskim. Plany jego dalszej ekspansji kosztem Ilchanidów udaremniło jednak jego zamordowanie w grudniu 1293 roku przez spisek mameluckiej arystokracji^[2]. Najważniejszym wydarzeniem panowania Gajchatu była próba wprowadzenia papierowego pieniądza, która zakończyła się kompletnym fiaskiem. Pogorszyła ona i tak kiepską sytuację gospodarczą w państwie. Gajchatu w polityce wewnętrznej interesował się bardziej Anatolią, gdzie wcześniej był wielkorządcą niż Irakiem i Persją^[3]. Ilchan został zamordowany w wyniku zamachu stanu, w którym prawdopodobnie brał udział wnuk Hulagu – Bajdu (1295), który zastąpił go jako nowy władca^[4].

• Peter M. Holt, Bliski Wschód od wypraw krzyżowych do 1517 roku, przeł. Barbara Czarska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1993, ISBN 83-06-02290-4.
• BogdanB. Składanek BogdanB., Historia Persji, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2003, ISBN 83-88938-32-0, OCLC 749417040 . Brak numerów stron w książce
• Jerzy Hauziński, Irańskie intermezzo. Dzieje Persji w średniowieczu (VII – koniec XV w.), Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2008.
• Peter Jackson, Mongołowie i Zachód: podbój Azji i Europy, tajemnice najazdów na Polskę, imperium Tamerlana, przeł. Agnieszka Kozanecka, Warszawa: Bellona 2007.