French
DeutschGetto w Krzemieńcu – Wikipedia, wolna encyklopedia
Getto w Krzemieńcu – getto dla ludności żydowskiej zorganizowane przez okupacyjne władze hitlerowskie w czasach II wojny światowej w Krzemieńcu.
W 1941 roku w Krzemieńcu mieszkało ponad 8,5 tys. Żydów. Pierwszego dnia okupacji niemieckiej (3 lipca 1941) ukraińscy nacjonaliści dokonali antysemickiego pogromu, w którym zginęło co najmniej 130[1], a według niektórych źródeł nawet od 300 do 500 Żydów[2]. Przyczyną pogromu stało się odnalezienie zwłok więźniów zamordowanych przez NKWD przed ewakuacją z miasta[1].
Getto w Krzemieńcu utworzono 26 lutego 1942 roku w starej części miasta (według innej wersji nastąpiło to 1 marca 1942). Zamknięto w nim 8 tysięcy Żydów. Byli oni wykorzystywani przez Niemców do ciężkich prac. W getcie głodowano.
9 sierpnia 1942 roku 1,2 tysiąca Żydów-rzemieślników przeniesiono do pobliskiej Białokrynicy. Następnego dnia dowództwo SD przy udziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji przystąpiło do likwidacji getta. Żydów rozstrzeliwano w rejonie dawnej fabryki tytoniowej i wrzucano do dołów i rowów. Masakry odbywały się etapami:
- 10 sierpnia 1942 rozstrzelano ok. 5 tys. osób, w tym także Żydów z Bereżców, których przywieziono do Krzemieńca ciężarówkami;
- 14 sierpnia 1942 rozstrzelano 1,5 tys. osób;
- 16 sierpnia 1942 rozstrzelano ok. 400 Żydów z Białokrynicy oraz dwie ciężarówki z osobami wyłapanymi na terenie getta;
- 20 sierpnia 1942 rozstrzelano 1210 osób;
- W nocy na 2 września 1942 ukrywający się w getcie Żydzi wzniecili pożar (według innej wersji getto zostało podpalone przez oprawców, by zmusić ukrywających się do wyjścia z kryjówek; według jeszcze innej – getto podpalili rabusie pożydowskiego mienia). Na Żydów urządzono obławę, podczas której rozstrzelano kilkaset osób. Tego samego dnia rozstrzelano 120 rzemieślników, których wcześniej przywieziono z Białokrynicy do krzemienieckiego więzienia.
Na cześć pomordowanych wzniesiono w Krzemieńcu dwa pomniki.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bogdan Musiał: Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne. Brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2001, s. 171. ISBN 83-88747-40-1.
- ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6, s. 478.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6, s. 478.
- Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 479, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.