Gliny Wielkie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gliny Wielkie

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	mielecki
Gmina	Borowa
Wysokość	155 m n.p.m.
Liczba ludności (2020)	337[2]
Strefa numeracyjna	17
Kod pocztowy	39-305[3]
Tablice rejestracyjne	RMI
SIMC	0645702[4]
Położenie na mapie gminy Borowa Gliny Wielkie
Położenie na mapie Polski Gliny Wielkie
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Gliny Wielkie
Położenie na mapie powiatu mieleckiego Gliny Wielkie
50°23′19″N 21°18′14″E/50,388611 21,303889[1]

Gliny Wielkie – wieś w Polsce położona na Nizinie Nadwiślańskiej, w Kotlinie Sandomierskiej w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Borowa^[4][5]. Północną granicę Glin Wielkich wyznacza Wisła, oddzielona od wioski wałem przeciwpowodziowym, za którym rozciąga się kępa – pas drzew i zarośli.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

W Glinach Wielkich urodził się Czesław Basztura, polski naukowiec zajmujący się akustyką mowy.

• 1420 – właścicielem terenów Glin Wielkich był Świętosław de Glyny (źródło: Józef Krzepela w swojej pracy zatytułowanej „Księga rozsiedlania rodów ziemiańskich w dobie Jagiellonów” (użyto wtedy do nazwania tych terenów starej nazwy: „Glyny” – pierwsza historyczna wzmianka.
• 1470-1480 – z tych lat pochodzi „Liber beneficiorum” Jana Długosza w której po raz pierwszy nazwano tereny tej miejscowości oficjalnie Glinami Wielkiemi oraz wyraźnie wskazano moją odrębność od Glin Małych. Według niniejszego dokumentu miejscowość należała do parafii Połaniec, a dziedziczył ją Jan Borowski z Łopuchowa.
• XVI wiek – wieś w posiadaniu rycerskiego rodu Mieleckich herbu Gryf.
• 1542 – synowie kasztelana Zawichojskiego dzielą się dobrami ojca, w wyniku tego miejscowość przypada w posiadanie Janowi Mieleckiemu, późniejszemu wojewodzie i marszałkowi wielkiemu koronnemu.
• 1572 – miejscowość wchodzi w skład dóbr klucza rzemieślniczego, należącego do Stanisława Tarnowskiego (herbu Leliwa), po jego śmierci przypada wraz z kilkoma okolicznymi wsiami w posiadanie Janowi Tarnowskiemu.
• 1772 – Gliny Wielkie zostają wcielone do zaboru austriackiego. Wisła była granicą między Austrią a upadającą Rzecząpospolitą, więc wytyczenie takiej granicy spowodowało odłączenie Glin Wielkich od parafii połanieckiej.
• 1786 – oficjalne przyłączenie wsi do parafii Borowa (czyli z chwilą utworzenia diecezji tarnowskiej).

Do połowy XIX wieku Gliny Wielkie były znacznie większa od sąsiednich Glin Małych. Najlepiej ukazuje to „Spis wojskowy ludności z Galicji” z 1808 roku, według którego Gliny Wielkie liczyły 39 domów i 256 mieszkańców (dwa razy większe od Glin Małych liczących wtedy jedynie 21 domów i 127 mieszkańców). Gliny Małe z czasem wchłonęły sąsiedni Lisówek przez co znacznie powiększyły swój rozmiar i liczbę mieszkańców.

• Gliny Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 591 .